19 Σεπ 2014

Εσύ πήρες iPhone 6;

Βλέπω φωτογραφίες με τις ουρές κατασκηνωτών που υπομονετικά, κάτω από τις δυσμενέστερες καιρικές συνθήκες, περιμένουν την έλευση του iPhone 6. Θα μπορούσε κανείς να πει όχι καταναλωτών, ούτε καν κατασκηνωτών, αλλά προσκυνητών. Γιατί πραγματικά, οι ουρές αυτές, με ανθρώπους ταλαιπωρημένους από τις κακουχίες της πολύωρης αναμονής, πεινασμένους, διψασμένους, θυμίζουν προσκυνητές άλλων εποχών που θα έδιναν ώρες, μέρες, μήνες από τη ζωή τους για να φτάσουν μέχρι το αντικείμενο της λατρείας τους: μια θαυματουργή εικόνα. Ή, στην περίπτωσή μας, ένα θαυματουργό κινητό.

Βλέποντας σκέφτομαι ότι για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, η έκδοση κάθε καινούργιου iPhone αποτελεί ένα καταναλωτικό γεγονός. Καταναλωτικό γεγονός: καινούργιες λέξεις για να περιγράψουν ένα πραγματικά πρωτόγνωρο φαινόμενο. Γιατί δεν νομίζω να υπήρξαν ποτέ άλλοτε καταναλωτικά γεγονότα πλανητικής κλίμακας. Ίσως όταν βγήκαν οι πρώτες τηλεοράσεις στον περασμένο αιώνα οι καταναλωτές να έκαναν ουρές για να αποκτήσουν μια. Όμως, το να σχηματίζονται ουρές όχι για ένα καινούργιο αγαθό αλλά για ένα καταναλωτικό προϊόν συγκεκριμένης μάρκας (όχι για την τηλεόραση, αλλά για μια τηλεόραση συγκεκριμένης μάρκας) αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο εντελώς άλλης τάξεως.

Ένα καταναλωτικό προϊόν η παρουσίαση του οποίου στους καταναλωτές αποκτά την αίγλη, ενδύεται τον μανδύα ενός γεγονότος, μιας είδησης. Σχεδόν ενός φυσικού φαινομένου, από τη στιγμή που ακούς ότι θα φτάσει σε κάθε χώρα του πλανήτη σε διαδοχικά κύματα σαν ένα καταναλωτικό τσουνάμι . Με όλα αυτά έρχονται στο νου και τα λόγια του Κορνήλιου Καστοριάδη, ότι ο πολίτης που έχει παγιδευτεί στο τέλμα της καταναλωτικής κοινωνίας πολύ δύσκολα θα μπορέσει να θεωρήσει ένα πλήθος άλλων δυνατοτήτων που ανοίγονται γύρω του και, ανάλογα τις δυνάμεις του, να αποφασίσει για το οτιδήποτε αν είναι έτσι και όχι αλλιώς. Το μόνο σίγουρο, ότι σε όσες ουρές κι αν στηθεί, όσες ώρες κι αν περιμένει στωικά κάτω από τη βροχή, κανείς δεν θα χαρίσει ούτε θα πουλήσει σ’ αυτό τον πολίτη τα κλειδιά που θα του ανοίξουν την πόρτα της εξόδου από το τέλμα αυτό. Μια καλή ιδέα ίσως θα ήταν μαζί με κάθε καινούργιο iPhone 6 να μοιραζόταν και ένα χαρτάκι με τα λόγια του μεγάλου διανοητή, θα άξιζε μόνο και μόνο για τα βλέμματα περιέργειας που θα αποσπούσε από τους ενθουσιασμένους για το καινούργιο τους απόκτημα καταναλωτές: «Το ότι δεν υπάρχει κοινωνία χωρίς παραγωγή και κατανάλωση δεν σημαίνει ότι πρέπει ν’ αναγορεύσουμε αυτές τις δυο δραστηριότητες σε έσχατους σκοπούς της ανθρώπινης ύπαρξης.»*

*Η άνοδος της ασημαντότητας, Αθήνα, Ύψιλον 2000, σελ. 65

**γράφτηκε για την Parallaxi

Δεν υπάρχουν σχόλια: