Για την επανεφεύρεση της συλλογικότητας

Δεκέμβριος 2012. Στα βαθιά της κρίσης: κρίσης οικονομικής, πολιτικής, πολιτιστικής. Αυτό που χρειάζεται στη χώρα αυτή τη στιγμή τουλάχιστον πολιτικά; Η επανεφεύρεση της συλλογικότητας. Η οποία μπορεί και πρέπει να έρθει στο πολιτικό σκηνικό μέσα από καινούργια κόμματα ή κινήσεις πολιτών. Αλλά, δυστυχώς, τα νέα κόμματα αποδεικνύονται (όπως και το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ όταν ξεκίνησαν) κόμματα αρχηγών. Και όχι στελεχών. Η Δημιουργία Ξανά είναι «το κόμμα του Τζήμερου».  Η Δράση, «το κόμμα του Μάνου». Ακόμα και η Φιλελεύθερη Συμμαχία, που ξεκίνησε σαν ένα πολυπρόσωπο κόμμα νέων μάλιστα προσώπων, κατέληξε, με το που στράφηκε στον Γρηγόρη Βαλλιανάτο, «το κόμμα του Βαλλιανάτου».

Αλλά ένα ακόμα αρχηγικό κόμμα ούτε παρόν ούτε και μέλλον έχει στη σημερινή Ελλάδα. Γιατί; Διότι δεν μπορεί να εκπροσωπείται στον δημόσιο λόγο του από έναν και μόνο «πεφωτισμένο» ηγέτη, δεν μπορεί να στηρίζεται  για τη δημόσια παρουσία του σε ένα μόνο πρόσωπο. Ούτε και μπορεί να περιμένει εκλογική επιτυχία με ψηφοδέλτια που θα περιλαμβάνουν άγνωστα, στους ψηφοφόρους του, πρόσωπα. Γιατί όμως τα νέα αυτά κόμματα, που απέτυχαν να εκμεταλλευτούν στις τελευταίες εκλογές την αποσύνθεση των παλιών για να δουν τα ποσοστά τους να ανεβαίνουν και να μπουν στη Βουλή, δεν έχουν στελέχη να τα προβάλουν; Γιατί στηρίζονται σε απελπιστικό βαθμό στο πρόσωπο του αρχηγού που θα μπορούσε να αναφωνήσει θριαμβευτικά, παραφράζοντας τον Λουδοβίκο ΙΔ’ της Γαλλίας, «το κόμμα είμαι εγώ»;  Ίσως διότι τους λείπει ένα ξεκάθαρο, που να μπορεί να περάσει δυνατά και αποτελεσματικά – δηλαδή με απτά αποτελέσματα – στην κοινωνία, ιδεολογικό στίγμα. Αλλά και η πολιτική σκέψη, που λάμπει δια της απουσίας της.

Και, αλήθεια, ποια ιδεολογία έχουν να παρουσιάσουν και να αντιτάξουν στον κυρίαρχο παγκοσμίως κερδοσκοπικό φονταμενταλισμό των αγορών τα νεόκοπα αρχηγικά μας κόμματα; Εν πολλοίς την «ιδεολογία» της μεταρρύθμισης, του εκσυγχρονισμού, των δομικών, ριζικών  αλλαγών που χρειάζεται η Ελλάδα. Πράγματα χιλιοειπωμένα, που ακούει κανείς και από τη ΝΔ ή το ΠΑΣΟΚ και που οπωσδήποτε δεν μπορούν να χαρακτηριστούν «ιδεολογία», ούτε να βοηθήσουν να ξεχωρίσεις την ήρα απ’ το στάρι. Αν θέλουμε να επανεφευρεθεί όχι μόνο η συλλογικότητα αλλά και η πολιτική στην Ελλάδα, απαιτείται μια επανεφεύρεση των ιδεολογιών, μετά το άδοξο τέλος τους τον προηγούμενο αιώνα με την πτώση του Τείχους και την επικράτηση μιας ισοπεδωτικής ιδεολογίας – κατ’ ουσίαν μιας μη ιδεολογίας, ενός ιδεολογικού κενού – που θέλει την παγκόσμια οικονομία να μεταμορφώνεται σε καζίνο. Κάτι που δεν θα γίνει, στην Ελλάδα τουλάχιστον, με μια ακόμα φουρνιά αρχηγικών κομμάτων χωρίς στελέχη, χωρίς ιδεολογικό στίγμα, χωρίς συλλογικότητα.