1 Οκτ 2007

Το τέλος μιας ιστορίας

Σε πολλές χώρες του κόσμου σημειώνονται επιθέσεις της Ακροδεξιάς απέναντι στα σχολικά βιβλία Ιστορίας. Το πεδίο της ιστορίας αποτελεί το προνομιακό πεδίο στο οποίο η Ακροδεξιά συγκροτεί το εγχείρημά της. Το πεδίο αυτό δεν αφορά την ιστορία ως ενδιαφέρον για το παρελθόν, αλλά την ταυτότητα, την παράδοση, τις διάχυτες αντιλήψεις για την ιστορία που προκύπτουν από πολλές πηγές, την εκκλησία, τον στρατό, τους εορτασμούς, τα μαζικά μέσα και τον κινηματογράφο, και βεβαίως την εκπαίδευση στις παλαιότερες φάσεις της. Αυτό το εγκατεστημένο παρελθόν υπερασπίζονται όσοι αναρωτιούνται γιατί τα παιδιά μας να μη μαθαίνουν την ίδια Ιστορία που μάθαιναν οι παππούδες μας. Δεν υποψιάζονται ότι πρόκειται για ένα επινοημένο παρελθόν που ανταποκρίνεται, εν πολλοίς, σε παλαιότερες προτεραιότητες της Παιδείας, οι οποίες όμως έχουν αλλάξει εδώ και καιρό, ακολουθώντας τη γενικότερη μεταβολή των αξιών. Η σύγχρονη εκπαίδευση δεν διαπλάθει στρατιώτες, αλλά δημοκρατικούς πολίτες σε ένα πλουραλιστικό κόσμο συνεχών αλλαγών. Το δόλωμα που προσφέρει αυτό το επινοημένο παρελθόν είναι η νοσταλγική αναπόληση των παλιών ένδοξων ημερών, που κουκουλώνει κάτω από το χαλί όσα δεν ταιριάζουν στον εθνικό ναρκισσισμό. Η νοσταλγία περιλαμβάνει ακόμη και το συναίσθημα τού να έχει υπάρξει κανείς θύμα. Αλλά εκείνο το οποίο πολιτικοποιεί τη χρήση του παρελθόντος είναι η αντίληψη της παγκοσμιοποίησης σαν μιας συνωμοσίας που θέλει να καταστρέψει τις εθνικές ιδιομορφίες, να ισοπεδώσει τις εθνικές ταυτότητες και να διαγράψει την ιστορική μνήμη. Εδώ είναι που η Ακροδεξιά συναντά την παραδοσιακή Αριστερά και τη ρυμουλκεί στη συντηρητική στροφή προς μια ευρύτερη πολιτισμική και δυσανεκτική Δεξιά.

Έτσι ξεκινά
άρθρο του Α. Λιάκου στo ΒΗΜΑ. Νομίζω ότι η ύπαρξη και μόνον ενός υπουργείου ΕΘΝΙΚΗΣ παιδείας φανερώνει μια αντίληψη περί παιδείας που απαιτεί τη διάπλαση ενός συγκεκριμένου ανθρωπότυπου: αυτός ο άνθρωπος πρέπει να διδαχτεί την ιστορία, τα θρησκευτικά, την αγωγή του πολίτη, διαφορετικά από τον Ούγγρο, τον Ιταλό, το Βέλγο.

Όταν ξεκίνησε αυτή η ιστορία πέρυσι το χειμώνα, σκέφτηκα απ' την αρχή ότι είναι λίγο νωρίς γι' αυτή τη χώρα να αποδεχτεί έναν πιο σύγχρονο - με τα μάτια στραμμένα στο μέλλον κι όχι στο παρελθόν (και στην ελληνοχριστιανική εκδοχή του) - τρόπο να δει και να διδάξει την ιστορία του. Όταν ξεκίνησε η αντίδραση στο βιβλίο αλλά και η διαμάχη γύρω από αυτό σκέφτηκα, κάποια στιγμή, βλέποντας ότι προέκυπτε και αξιόλογος αντίλογος στην ελληνοχριστιανική αντίδραση κατά του βιβλίου, ότι ίσως τελικά να είχαν το βιβλίο, και μαζί του μια άλλη σκέψη από την εθνικά καθιερωμένη, μια μικρούτσικη ευκαιρία ν' αντέξουν στην επίθεση από πολιτικούς, δημοσιογράφους με λαϊκό έρεισμα (με κορυφαίο τον σύγχρονο Έλληνα Μαρά, Μάκη Τριανταφυλλόπουλο), καλλιτέχνες (κατά τον σκηνοθέτη Νίκο Κούνδουρο τα ελληνικά βιβλία ιστορίας θα' πρεπε να γράφονται από παραμυθάδες, καθ' ότι ο Έλληνας τον θέλει τον...παραμυθά του) και άλλους ανησυχούντες για το παρελθόν (αλλά όχι και το μέλλον) των παιδιών τους, που δεν τα θέλουν πολίτες του κόσμου αλλά θεοσεβούμενους συγχωριανούς στο συμπαθέστατο κατά τα άλλα χωριό που λέγεται Ελλάδα. Τελικά όμως φάνηκε ότι είναι νωρίς ακόμη για να αμφισβητηθούν κάποια στεγανά σε αυτή τη χώρα όπως βλέπει τον εαυτό της στον καθρέφτη. Η απόσυρση του βιβλίου μου προξένησε θλίψη, όχι τόσο για το ίδιο το βιβλίο αλλά γιατί αισθάνομαι ότι όλη αυτή η διαμάχη τελικά μας γύρισε περισσότερα χρόνια πίσω απ' ό,τι πριν. Και διότι ακριβώς εξαιτίας αυτής της οπισθοδρόμησης τα πράγματα θα είναι πολύ δυσκολότερα την επόμενη φορά που κάποιος, κάποιοι, κάποτε θα επιχειρήσουν να θίξουν τα ιερά και τα όσια της νέας κοπέλας που σταυροκοπιέται μέσα στο λεωφορείο έξω απ' την εκκλησία, της κυρίας με το βαμμένο μαλλί στην τάδε ή τη δείνα κλαδική, του συνταξιούχου με το αυθαίρετο εξοχικό, του καθένα μας.

12 σχόλια:

takis είπε...

Tο θέμα δεν είναι να κρίνει κανείς τόσο το βιβλίο...
αφού
1.ποιός το έχει διαβάσει για να έχει ίδια άποψη..
2. κανένα βιβλίο (ειδικά ιστορίας) δεν είναι τέλειο..

Το πρόβλημα εδω είναι η πολιτική εκμετάλλευση απο εθνοπατέρες και χριστιανοπατέρες(απο ΛΑΟΣ μέχρι και ΚΚΕ) που έχει υπάρξει γύρω απο το βιβλίο και που σε τελευταία ανάλυση εχει καταδείξει πάνω απ'όλα το μεγάλο πρόβλημα της παιδείας στη χώρα μας.

Θλίβομαι για την απόσυρση αλλα περισσότερο θλίβομαι για την κατάσταση στη Παιδεία που ,τελικά, σύμπτωμα της είναι και η απόσυρση του βιβλίου.

ΥΓ Εκανα και εγω ενα σχετικό ποστ για να δεχθώ (απο φιλο ΚΚΕ μεριά , υποψιάζομε σφόδρα)με το καλημέρα την αφοριστική/αφοπλιστική ερώτηση αν το έχω διαβάσει...Μιλάμε με κόλλησε στο τείχο!

gerasimos είπε...

takis εγώ το βιβλίο το κατέβασα από το ίντερνετ, το εκτύπωσα και το διάβασα. Αλλά το θέμα δεν είναι τι νομίζω εγώ ή η κυρα-Μαρία η γειτόνισσα που μπορεί επίσης να το διάβασε. Τα σχολικά βιβλία κρίνονται από αρμόδιες σχολικές επιτροπές και όχι από τον καθένα στο κάθε τηλεπαράθυρο. Η ιστορία του μου θύμισε την ιστορία με τον Άλεξ στη Βέροια, που έβγαινε ο κάθε άσχετος και έλεγε τη δική του εκδοχή. Δυστυχώς κάπως έτσι λειτουργούν τα πράγματα στην Ελλάδα.

museologist είπε...

Απλά μια παρατήρηση. Η κοπέλα που 'σταυροκοπιέται μέσα στο λεωφορείο έξω απ' την εκκλησία' δεν ήταν κατ'ανάγκη υπέρ της απόσυρσης του βιβλίου. Και εγώ 'σταυροκοπιέμαι' εντός και εκτός λεωφορείων, αλλά δεν θεώρησα σωστή την απόσυρση. Με άλλα λόγια δεν χρειάζεται να πάψω να πιστεύω στο Χριστό, στον Αλλάχ, ή στο Δία για να μπορώ να σκεφτώ και να κρίνω. Κατά τα άλλα συμφωνούμε.

gerasimos είπε...

museologist απλά πιστεύω ότι θα ήταν πιο δύσκολο να συζητήσει κανείς ανοιχτά με το συγκεκριμένο άνθρωπο το θέμα της ύπαρξης ή όχι 'κρυφών σχολειών' ή τον πραγματικό και πιθανότατατα αντιδραστικό ρόλο της εκκλησίας κατά την επανάσταση του 1821 απ' ό,τι με κάποιον λιγότερο θρησκευόμενο.

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Ναι... αλλά αυτή η απόσυρση έβγαλε Πρόεδρο της Βουλής, ή κάνω λάθος;

gerasimos είπε...

ασκαρ αν εννοείς ότι η ΝΔ υπέκυψε, ας πούμε, στις πιέσεις (παρά λίγο να γράψω στις ακόλαστες ορέξεις) του ΛΑΟΣ περί απόσυρσης, προκειμένου να εκλέξει Πρόεδρο της Βουλής, δε μπορώ παρά να προσθέσω ότι πιθανότατα βρισκόμαστε μόνο στην αρχή παρόμοιων εκπτώσεων...

Photographer@Athens είπε...

Θα επακολουθήσουν πολλες εκπτώσεις...δυστυχώς για όλους μας!

gerasimos είπε...

photographer@athens όταν βλέπω την παρεούλα του ΛΑΟΣ με πρωτοπαλίκαρο τον Άδωνι χυμένους στα έδρανα του κοινοβουλίου σαν σε σκαμπουδάκια στο παρακμιακό μπαράκι της γειτονιάς τους περιμένοντας το ποτάκι, αισθάνομαι ότι έχουμε μπει σε περίοδο γενικής έκπτωσης αξιών.

Giasafox είπε...

Οπως είχε πει και η Μαριέττα 10 μέρες πριν τις εκλογές:

"μόνο άλλου τύπου καθεστώτα αποσύρουν αιφνιδίως ένα διορθωμένο εκπαιδευτικό βιβλίο εν μέσω σχολικής χρονιάς"

Συμφωνώ

gerasimos είπε...

giasafox όπως λέγαμε και στα 2-3 αμέσως προηγούμενα σχόλια φαίνεται ότι μπήκαμε ήδη σε περίοδο...εκπτώσεων.

IdentityCafe είπε...

Pou eisai? ti kaneis? Ti ginetai?

gerasimos είπε...

ic καλά είμαι ευχαριστώ, απλά τρέχουν πολλά αυτό τον καιρό...