3 Φεβ 2010

Ήρθαν τα χελιδόνια στον Άη-Στράτη

Ο Άγιος Ευστράτιος ή Άη-Στράτης όπως το ξέρουμε, είναι ένα μικρό νησάκι της «άγονης γραμμής», ανάμεσα στη Λέσβο και τη Λήμνο. Τα καλοκαίρια πλοία πάνε κι έρχονται από και προς τον Πειραιά και τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου. Αλλά το χειμώνα οι συνθήκες ζωής δεν είναι και οι καλύτερες. Όμορφο νησάκι όμως ο Άη-Στράτης.



Πήρε τ' όνομά του από τον Άγιο Ευστράτιο, που τον 9ο αιώνα μόνασε και πέθανε εκεί. Για πρώτη φορά στην ιστορία το βρίσκουμε σαν San Strati στο έργο του Φλωρεντίνου γεωγράφου και περιηγητή C. Buondelmandi, γύρω στα 1420. Μικρό το νησί αλλά περιβόητο ως τόπος πολιτικής εκτόπισης. Μεταξύ των νησιών που έμειναν στην ιστορία του τόπου μας ως πολιτικά απομονωτήρια ή αναμορφωτήρια - με μια λέξη «ξερονήσια» -, ο Αη-Στράτης υπήρξε ίσως ο μακροβιότερος τόπος εξορίας για τους «εσωτερικούς εχθρούς» διάφορων καθεστώτων που πέρασαν από τη χώρα μας. «Εχθρούς» στους οποίους συγκαταλέγονταν μεγάλοι ποιητές, καλλιτέχνες και συγγραφείς. Όπως ο Δημήτρης Γληνός, ο Μάνος Κατράκης, ο Νίκος Καρούζος και ο Κώστας Βάρναλης.


Με δικτατορίες, παγκόσμιους πόλεμους, εμφύλιες συγκρούσεις και αλληλοσπαραγμό ο καιρός περνούσε, οι κάθε λογής «ανεπιθύμητοι» στέλνονταν σε αυτό και άλλα νησιά για τιμωρία και οι εποχές άλλαζαν. Μετά τη βαρυχειμωνιά ήρθε λοιπόν κάποια στιγμή κι η άνοιξη. Και τα λουλούδια στον Άη-Στράτη άνθισαν ξανά.
Τα παιδιά του σημερινού Άη-Στράτη, πραγματικά χελιδόνια, έφεραν μια άνοιξη που παρόμοια δεν ξανάδε ο τόπος τους. Και μας χαμογελούν. Μας κοιτούν στα μάτια και με τα χαμόγελά τους σα να σφραγίζουν μια υπόσχεση. Ότι το νησάκι αυτό, που πάνω του έζησαν ατέλειωτες μέρες, αμείλικτους μήνες μοναξιάς άνθρωποι, που για τον ένα ή τον άλλο λόγο θεωρήθηκαν απειλητικοί για την καθεστηκυία τάξη αυτής της αθεράπευτα ανοικοκύρευτης χώρας, άλλαξε. Κι έγινε ένας φέρελπις τόπος. Που δε φιλοξενεί πια κακοπαθημένους εξόριστους, αλλά νεανικά όνειρα. Ας τ' αφήσουμε να μας αγκαλιάσουν.


ΥΓ: Αναδημοσιεύω την ανάρτηση αυτή, ύστερα από δυο ακριβώς χρόνια, γιατί έχει ακόμη κάτι που με «αγγίζει». Το blog των παιδιών με χαρά είδα ότι υπάρχει ακόμα, επισκεφτείτε το και ξεχαστείτε στις αναρτήσεις του... καλό μας Φεβρουάριο. :-)

18 σχόλια:

Dr_MAD είπε...

Πολύ όμορφο θέμα Γεράσιμε. Ομολογουμένως δεν ήξερα λεπτομέρειες για το νησί, παρόλο που συχνά ταξίδεψα στον αδερφό μου στη Λέσβο, κάνοντας στάση στο λιμάνι του. Τελικά ο κάθε τόπος έχει τη δική του όμορφη ιστορία και όσο υπάρχουν άνθρωποι θα υπάρχουν και όμορφες ιστορίες (όπως φυσικά και άσχημες)

Καλή εβδομάδα να έχουμε

Ανώνυμος είπε...

Να 'σαι καλά.
Για το κείμενο, για τον τίτλο, για την πλάτη που βάζεις σ' ένα όνειρο που θα μπορούσε να 'ναι αυτονόητη πραγματικότητα.

mania είπε...

Καλημέρα,
πρωτότυπο το θέμα σου. Για μας τους νέους αυτή η διαδικασία του εκτοπισμού φαντάζει εξωπραγματική κι όμως υπήρξε. Ας είναι, πήγαμε λίγο μπροστά. Μας βοήθησε και η Ε.Ε σ' αυτό και ας την πολεμά το ΚΚΕ που ήταν το θύμα αυτών των εκτοπίσεων.
Να είσαι καλά Γεράσιμε που μας θυμίζεις ότι υπάρχουν κι αυτοί οι τόποι που κάποτε ήταν "φυλακές"

Meropi είπε...

Ax Γεράσιμε μου πόσο ελπιδοφόρο είναι το μήνυμα σου "ήρθαν τα χελιδόνια στον Άη Στράτη". Μακάρι να έλθουν τα χελιδόνια παντού, σε όλη την ελληνική κοινωνία.
Τα νέα παιδιά, όπως η Μάνια ή ίσως κι εσύ, δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι ήταν δυνατό για τις πολιτικές σου πεποιθήσεις και μόνο να καταδικάζεσαι σε εξορία, σε διάλυση της οικογένειας σου, σε καταστροφή της ψυχής των παιδιών σου. Και όμως γινόταν. Εγώ πρόλαβα τα τεκταινόμενα επί δικτατορίας εδώ (προηγουμένως ζούσα στην Κύπρο).
Σιγά σιγά προχωρούμε στην προστασία των δικαιωμάτων, αλλά έχουμε πολλά ακόμα να προστατέψουμε.
Μπήκα και στην ιστοσελίδα του Άη Στράτη και μου άρεσε. Θα ξαναμπώ.

Unknown είπε...

Μπράβο σου Γεράσιμε. Η " αθεράπευτα ανοικοκύρευτη χώρα", έχει παιδάκια με πιο πολύ μυαλό από τους ενήλικες. Ενωμένα όλα για το καλό του νησιού τους. Παράδειγμα για όλους μας.

tractatus είπε...

Πρόσφατα το μικρό αυτό υπέροχο νησάκι του Αιγαίου έμεινε χωρίς ρεύμα για μέρες, τον Σεπτέμβριο δεν είχε δασκάλους και βιβλία και γενικά οι κάτοικοι εκεί μόλις άρχισαν να εξυπηρετούνται απο καράβι που τους συνδέει με το Λαύριο αλλά και με τη Λήμνο. Θέλω να πάω μέσα στο χειμώνα και να μείνω για να καταλάβω-να δώ και να ζήσω μαζί τους την καθημερινότητα. Το post σου πάντως ήταν πολύ όμορφο κι ελπίζω να δώσει αφορμές για επίσκεψη στο νησί όλο το χρόνο. Ενοικιαζόμενα υπάρχουν...

gerasimos είπε...

mad καλή σου εβδομάδα. Ο άνθρωπος είναι ικανός και για Άουσβιτς, αλλά και για Παρθενώνες. 'Πολλά τα δεινά κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει', έλεγε κι ο Σοφοκλής στην 'Αντιγόνη'.

δημήτρη εσύ να 'σαι καλά που με το ποστ σου μου αποκάλυψες αυτόν τον κόσμο, των παιδιών του Άη-Στράτη.

mania ας ελπίσουμε ότι η μισαλλοδοξία συνιστά παρελθόν για τον τόπο μας, τουλάχιστον με τις τότε μορφές της.

meropi τις ιστορίες των εξοριών τις έχω ακούσει σε διηγήσεις και τις έχω διαβάσει στα μυθιστορήματα του Άρη Φακίνου ή τις 'Αναμνήσεις' του Α. Στίνα. Ασφαλώς όμως πρόκειται γι' άλλες γενιές κι εποχές.

mariana faithful έχουμε να πάρουμε από τα παιδιά, πολλά. Περισσότερα απ' όσα ίσως τους δίνουμε.

tractatus κι εγώ τις δικές σου σκέψεις έκανα, αν ζούσα για λίγο εκεί, πόσο πολύ θα άλλαζε η αστική ματιά μου στα πράγματα. Πήρα πάντως μεγάλη ικανοποίηση και μόνο φτιάχνοντας αυτό το ποστ.

Trifon Triantafillidis είπε...

Πέρασα φέτος το καλοκαίρι πηγαίνοντας από Πόρτο Κουφό για Μυτηλίνη με ιστιοφόρο πηγαίνοντας να πάρουμε μέρος στην Aegean Regatta.

Το μέρος είναι καταπληκτικό, οι άνθρωποι θαυμάσιοι. Μείναμε μόνο ένα βράδυ, φάγαμε φρεσκότατο ψάρι στην ταβλερνα και νοστιμότατες τοπικές νοστιμιές. Μαγεία.

kanataki είπε...

very sweet indeed

υγ στα ελληνικά δεν μπορώ να πω καλή κουβέντα!

gerasimos είπε...

τρύφων αυτό ήταν το όνειρο της γυναίκας μου, που έκανε παλιά ιστιοπλoΐα... αλλά κι εμένα θα μου φαινόταν ωραία εμπειρία.

kanataki γλυκύτατα τα βρήκα τα παιδιά, τις φωτογραφίες και τα ποστ στο blog τους. Ανάσα πραγματική.

IdentityCafe είπε...

Gerasime poly omorfo!
Tis kalhmeres!

gerasimos είπε...

identitycafe τις καλημέρες κι από δω!

takis είπε...

Moυ θύμισες ενα καλοκαίρι πριν 4 χρόνια...κάμπινγ σε μια απο τις όμορφες παραλίες του νησιού..
Μερικές όμορφες ήσυχες μέρες.

Υπάρχει ενα πολύ ωραίο ιστορικό φωτογραφικό λεύκωμα..δυστυχώς εχει εξαντληθεί και κανείς δεν ενδιαφέρεται για επανέκδοση...

Βέβαια φοβάμαι και καμια τουριστική "ανάπτυξη" νέου τύπου...

gerasimos είπε...

takis εύλογος νομίζω ο φόβος σου. Θυμάμαι το προπερασμένο καλοκαίρι βρέθηκα στη Γαύδο. Μόλις είχε αρχίσει να 'αναπτύσσεται' το νησί(τουριστικά πάντα). Άναρωτιέμαι αν και όταν ξαναπάω πόσo θα έχει αλλάξει και αν θα είναι προς το ομορφότερο. Απ' την άλλη, οι άνθρωποι που ζουν μόνιμα σε διάφορα νησιά μας θα έλεγαν ίσως ότι κάποιες φορές από τον τουρισμό περιμένουν να ζήσουν. Μεγάλη συζήτηση το αν και πώς μπορεί να τους κατηγορήσει κανείς γι' αυτό.

tractatus είπε...

gerasime η ματιά σου είναι εξαιρετική και το θέμα του post σου ...δες κι αυτό:http--xamogelaste.blogspot.com το βρήκα στο blog του chouniblogspot.com

gerasimos είπε...

tractatus ευχαριστώ για το λινκ και τα καλά σου λόγια. Αλλά ήταν ούτως ή άλλως η αφορμή για το post μου, το blog των παιδιών (που δίνεις στο λινκ). Στο οποίο θα μπεις αν κάνεις κλικ πάνω στην τελευταία λέξη του post (στο 'αγκαλιάσουν'). Το έχω και στα 'Επισκέπτομαι'.

Ανώνυμος είπε...

Πολύ καλό!Απορώ που βρήκες τα στοιχεία για την ονομασία του νησιού και για άλλα.Απο το Google;
www.stainwords.blogspot.com

gerasimos είπε...

stain από διάφορα sites που βρήκα στο Google. Ένα που μου άρεσε ιδιαίτερα ήταν το: http://www.geocities.com/hliotro/gr/aistratis.htm.