Μεγάλοι κοινωνιολόγοι σε πρωινές αναζητήσεις

Σήμερα το πρωί παρακολούθησα για λίγο την πρωινή εκπομπή του συμπαθέστατου Κώστα Αρβανίτη στη ΝΕΤ. Καλεσμένο είχε τον έγκριτο κοινωνιολόγο Σταμάτη Κραουνάκη, που ανέπτυξε τις σκέψεις του γύρω από την κοινωνικοοικονομική κρίση που διανύουμε, τη νέα γενιά, την ΕΕ και άλλα ζητήματα στα οποία έχει εξειδικευτεί και πάντα ακούγεται με σεβασμό από τους συνομιλητές του. Μια και στην κοινωνιολογία οι μεγάλοι κατατάσσονται σε Σχολές ή (οι ακόμα μεγαλύτεροι) ανοίγουν οι ίδιοι ρεύματα σκέψης, ο κος Κραουνάκης θα μπορούσε να θεωρηθεί ιδρυτής της Σχολής της αυτονομημένης καβάτζας. Και αυτό διότι στην εκπομπή εξέθεσε και εξήγησε όσο καλύτερα μπορούσε, για να την καταλάβουν οι αμύητοι, την θεωρία του περί εθνικής αυτονόμησης από την ΕΕ, στην οποία όπως τόνισε δεν έπρεπε ποτέ να μπει η Ελλάδα και η οποία μόνο κακό μας έκανε, σε συνδυασμό με την τεκμηριωμένη από προσωπικές του έρευνες διαπίστωση ότι παρότι βρισκόμαστε σαν λαός σε περίοδο βαθιάς κρίσης, οι Έλληνες ‘έχουν την καβάτζα τους’. Ο μεγάλος διανοητής συνέχισε και έκλεισε με τις σκέψεις του γύρω από την ταλαίπωρη αλλά όπως τόνισε καλομαθημένη νέα γενιά, δίνοντας - για να μην κουράζει με θεωρητικές αναλύσεις - ένα απλό παράδειγμα γνωστού του προσώπου. Είπε ότι ο γιος μιας φίλης του τελείωσε νομικός αλλά αναγκάζεται να εργάζεται delivery σε μια πιτσαρία της γειτονιάς του για να βγάζει τα προς το ζην, και καταδίκασε ως υπερβολική τη στάση της γνωστής του και μητέρας του παιδιού, που δεν ήταν και πολύ ευχαριστημένη από την επαγγελματική εξέλιξη του παιδιού της. Άλλωστε και στο εξωτερικό πολλά παιδιά εργάζονται και δεν συντηρούνται οικονομικά από τις οικογένειές τους, όπως τα κακομαθημένα ελληνόπουλα. (Με μια σημαντική διαφορά όμως, στην οποία δεν αναφέρθηκε ο κοινωνιολόγος: εργάζονται για βιοπορισμό σε άσχετα με τις σπουδές τους επαγγέλματα κατά την διάρκεια των σπουδών τους και όχι μετά, σε αντίθεση με ό, τι συμβαίνει στην Ελλάδα.) Κλείνοντας η εκπομπή ο μεγάλος διανοητής μισόκλεισε τα μάτια, ακούμπησε αναπαυτικά στην καρέκλα του και μας άφησε να αναστοχαστούμε όσα σοφά εκστόμισε. Βλέπετε στην Ελλάδα όλοι μπορούν να μιλάνε για όλα. Και οι ‘επώνυμοι’ για ακόμα περισσότερα. Οι υπόλοιποι, δεν έχουμε παρά να ακούμε.

Αντίο Αιμίλιε

Μόλις έμαθα για το θάνατο του Αιμίλιου Μεταξόπουλου. Και σοκαρίστηκα. Για όσους δεν τους λέει κάτι το όνομα, ήταν ο πρύτανης του Παντείου που είχε καταδικαστεί για απάτη και εξέτιε ποινή φυλάκισης 25 χρόνων. Όμως ο Αιμίλιος Μεταξόπουλος δεν ήταν μόνο αυτό. Ήταν ένα ανήσυχο πνεύμα, ένας διανοητής που είχε την ατυχία να βρεθεί στα ηνία ενός πανεπιστημίου όπως το Πάντειο. Έτυχε να τον γνωρίσω κι από κοντά, όταν ήταν στα ‘πάνω του’. Παρότι στο απόγειο της δύναμής του – πρέπει να ήταν τότε πρύτανης – παρέμενε ένας άνθρωπος ωραίος, ευγενικός, αλλά και κάπως δυσανάγνωστος. Δεν ήταν δηλαδή εύκολη περίπτωση. Και ήταν πιθανότατα ένοχος για όσα τον κατηγόρησαν ή τουλάχιστον υπεύθυνος για κακοδιαχείριση μεγάλων χρηματικών ποσών ως πρύτανης του Παντείου. Το μεγαλύτερό του έγκλημα όμως ήταν ότι δεν ήταν πολιτικός αλλά άνθρωπος του πνεύματος. Αν ήταν πολιτικός – ας ήταν κι ακαλλιέργητος ή αμόρφωτος – θα είχε άλλη τροπή η υπόθεση στην οποία είχε εμπλακεί και θα κυκλοφορούσε πιθανότατα ελεύθερος και υγιής ανάμεσά μας. Ή αν ήταν επιχειρηματίας. Όμως δεν υπήρξε ποτέ του ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ήταν απλώς ένας πολιτικός επιστήμονας που έπεσε άτσαλα και χωρίς τα ανάλογα εφόδια στα βαθιά νερά της νεοελληνικού τύπου διαπλοκής, που μπήκε απροετοίμαστος στα λημέρια της επιστήμης της διαφθοράς, την οποία σε αντίθεση με την επιστήμη που διακονούσε δεν την κατείχε. Γι’ αυτό και όταν τα πράγματα που μέχρι κάποια στιγμή του πήγαιναν – ήταν όπως είπα ωραίος, τζέντλεμαν, αξιόλογος συνομιλητής, ένα ελεύθερο πνεύμα – άρχισαν να στραβώνουν, δεν τον έσωζε τίποτα και κανείς. Δεν είχε καμία εξεταστική επιτροπή – δεν ήταν δυστυχώς βουλευτής για να κοιμάται ήσυχος – να αναλάβει να τον ξελασπώσει, δεν είχε καμία off shore εταιρεία που αν ήταν επιχειρηματίας θα είχε προβλέψει να στήσει, δεν είχε καν πολιτικές ή παραπολιτικές διασυνδέσεις. Γι’ αυτό και αφέθηκε να σαπίσει στη φυλακή, με την σοκαριστική κυριολεξία της λέξης. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει, Αιμίλιε. Ό, τι κι αν έκανες, ό, τι κι αν υπήρξες στις χαμηλότερες στιγμές σου, δεν σου άξιζε τίποτα απ’ όλα αυτά.

Κριτικές επιτροπές

Τελευταία η ελληνική τηλεόραση έχει γεμίσει κριτικές επιτροπές. Τα μέλη τους ξύνουν τα κεφάλια τους για να αποφασίσουν σε δύσκολες περιπτώσεις, ενίοτε διαφωνούν για το αν ο ένας ή ο άλλος κρινόμενος αξίζει, βάζουν τους διαγωνιζόμενους σε διαρκώς δυσκολότερες δοκιμασίες, γίνονται αυστηροί όταν χρειάζεται και ‘μαλακώνουν’ όταν έχουν παραγίνει αυστηροί. Τι κρίνουν όλες αυτές οι κριτικές επιτροπές; Κρίνουν μαθητευόμενους τραγουδιστές, επίδοξα μοντέλα και μαγείρους. Το παιχνίδι όμως έχει ήδη παιχτεί, πολύ πριν βγει στον αέρα. Παρουσιάζοντας ένα ‘παιχνίδι’ με κεντρικό παίκτη μια κριτική επιτροπή που θα κρίνει αν από μερικές εκατοντάδες επίδοξους τραγουδιστές υπάρχουν κάποιοι που αξίζουν τον τίτλο, περνιέται το μήνυμα ότι, de facto, το επάγγελμα του τραγουδιστή είναι σημαντικό. Και ότι πρέπει να το πάρουμε πολύ, πολύ στα σοβαρά: να κρίνουμε μαζί με την κριτική επιτροπή αν ήταν ή όχι εκτός τόνου οι διαγωνιζόμενοι, αν ήταν το ίδιο καλοί στις ‘ψηλές’ ή στις ‘χαμηλές’, αν η σκηνική τους παρουσία ήταν όπως θα έπρεπε, να περιμένουμε να δούμε αν η επόμενη εμφάνιση θα δικαιώσει τους κριτές ή όχι. Το ίδιο και για τα μοντέλα: έδειξε όπως έπρεπε το πόδι της η τάδε διαγωνιζόμενη, είχε το βλέμμα που ταίριαζε η άλλη, μήπως χρειαζόταν λίγο παραπάνω νάζι ή λιγότερο κούνημα; Εδώ το ‘παιχνίδι’, για να τραβήξει το κοινό του να προβληματιστεί και να συσκεφτεί με την κριτική επιτροπή γύρω από το άλλο σημαντικό επάγγελμα του μοντέλου, διαθέτει ένα επιπλέον προσόν: άφθονη λευκή σάρκα, που πακετάρεται και σερβίρεται με διαφορετική κάθε φορά συνταγή για να κρατήσει τουλάχιστον το αντρικό κοινό να αγωνιά για τις τύχες των μαθητευόμενων μοντέλων, που περισσότερο μαθητευόμενα call girls θυμίζουν. Αλλά μια και φτάσαμε στις συνταγές, ας μην ξεχνάμε το όχι πλέον επάγγελμα αλλά λειτούργημα του μαγείρου – του σεφ στο πιο κυριλέ του –, που απασχολεί σύσσωμη σχεδόν την ελληνική τηλεόραση και τις κριτικές επιτροπές των διαφόρων μαγειροδιαγωνισμών. Εδώ ο τηλεθεατής οφείλει να ξεχάσει την πραγματικότητα που βιώνει στη δουλειά του ή στην προσωπική του ζωή όπως την ξέρουμε όλοι μας και να μυηθεί από επιτροπές και διαγωνιζόμενους στα μυστικά της υψηλής μαγειρικής. Όπως ο τραγουδιστής ή το μοντέλο, έτσι και ο μάγειρος δεν ήταν αυτό που νομίζατε μέχρι σήμερα. Δεν ήταν κάποιος που απλώς γεμίζει τις κοιλιές μας. Παρομοίως ο τραγουδιστής δεν είναι απλώς κάποιος που τραγουδά και το μοντέλο δεν είναι απλά ένα κορίτσι που δείχνει ρούχα. Είναι και οι τρεις απαραίτητοι, αναπόσπαστα κομμάτια της συνταγής της λήθης, της αποξένωσης, που τόσο χρειαζόμαστε για να κοιμόμαστε αμέριμνοι τις νύχτες βουλιάζοντας νωχελικά στον καναπέ. Είναι τα επαγγέλματα του μέλλοντος της ελληνικής τηλεόρασης όπως και άλλα που ενδεχομένως έρχονται, μαζί με επιτροπές που με σοβαροφάνεια θα αποφαίνονται για αστεία, ανύπαρκτα ζητήματα που όμως στην τηλεόραση αναβαπτίζονται σε απτά και σημαντικά, και γίνονται αφορμές για γέλια λυτρωτικά και δάκρυα πικρίας από τους ταλαίπωρους κρινόμενους. Το σόου μόλις τώρα ξεκινά. Λάβετε θέσεις και αφήστε τους λειτουργούς της χαύνωσης – τραγουδιστές, μοντέλα, μαγείρους, κριτές και κρινόμενους – να σας μυήσουν στην τελετουργία, στη μυσταγωγία του τίποτα.

Δεν αρχίσαμε καλά

Δεν ξέρω πραγματικά αν αυτό θα γινόταν σε οποιαδήποτε άλλη (μη θεοκρατούμενη) χώρα. Ρόλο ειρηνοποιού ανέλαβε λέει ο νεοεκλεγμένος περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Παναγιώτης Ψωμιάδης στη διένεξη μεταξύ Άνθιμου και του επίσης νεοεκλεγμένου δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη. Εν προκειμένω έχουμε, απ’ τη μια, έναν δήμαρχο και έναν περιφερειάρχη, δυο εκλεγμένους δηλαδή αξιωματούχους του ελληνικού κράτους και, απ’ την άλλη, έναν θρησκευτικό ηγέτη. Αντί ο ειρηνοποιός περιφερειάρχης να προσεγγίσει στα πλαίσια των προσπαθειών του να γεφυρώσει το χάσμα απόψεων και νοοτροπιών μεταξύ των άλλων δυο τον δήμαρχο, για να βοηθήσει στο χαμήλωμα των τόνων με τον μητροπολίτη, τι κάνει; Αγνοώντας τον θεσμικό  του ρόλο, σκανδαλωδώς θα έλεγα, προσεγγίζει αντί για τον δήμαρχο τον θρησκευτικό ηγέτη, ζητώντας του να ‘δώσει συγχωροχάρτι’ (!) – που είσαι Λούθηρε – στον άμυαλο δήμαρχο, που προφανώς δεν ήξερε τι έκανε όταν τολμούσε να υψώσει προεκλογικά το ανάστημά του απέναντι στον αναχρονιστικό, μισαλλόδοξο μητροπολίτη και να τον χαρακτηρίσει όπως τον χαρακτήρισε.  Έχουμε δηλαδή από τη μια ένα θεοπολιτικό δίδυμο – περιφερειάρχη και μητροπολίτη που σαν ένα σώμα, μια ψυχή στέκουν απέναντι στον νεοεκλεγμένο δήμαρχο – και απ’ την άλλη τον δήμαρχο μόνο του, να αντιλαμβάνεται, όπως ο οποιοσδήποτε άλλος στη θέση του, ότι ο ρασοφόρος μητροπολίτης  και ο γραβατοφόρος περιφερειάρχης  αποτελούν μια αγαπημένη παρεούλα από τα παλιά, τα πολύ παλιά – από τα βυζαντινά χρόνια θα έλεγα, όπου κλήρος και αυτοκράτορας αποτελούσαν ενιαία και αδιαίρετη εξουσία. Ας ενημερώσει κάποιος τον ‘περιφερειάρχη της καρδιάς των Μακεδόνων’ – αλλά όχι του μυαλού τους απ’ ό, τι φαίνεται – ότι εδώ και μερικές εκατοντάδες χρόνια τα συγχωροχάρτια καταργήθηκαν στην Ευρώπη, ότι πιο κοντά του θεσμικά βρίσκεται ο δήμαρχος και όχι ο μητροπολίτης και ότι αν συνεχίσει έτσι δεν θα πάρει ποτέ συγχωροχάρτι (μια και τόσο τα αγαπά) από τους σκεπτόμενους πολίτες αυτής της χώρας για τα ατοπήματά του.

Γουστάρεις δεν γουστάρεις, δήµαρχος Μπουτάρης

Αυτό το σύνθημα-απάντηση στον μητροπολίτη Άνθιμο ακούστηκε χθες βράδυ έξω από το εκλογικό κέντρο του τελικού νικητή της μάχης για τη δημαρχία της Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη. Ήταν μια νίκη που σηματοδοτεί το γύρισμα μιας μεγάλης, βαριάς σελίδας στην ιστορία της πόλης. Ο Γιάννης Μπουτάρης, αν και νικητής με πολύ μικρή διαφορά από τον αντίπαλό του, έχει την ευκαιρία να αποδείξει ότι μπορεί, πράγματι, να γυρίσει τη βαριά αυτή σελίδα. Όπως επίσης έχει την ευκαιρία, για όσο διαρκέσει η θητεία του, να στρώσει το δρόμο για έναν νεότερο άνθρωπο που θα μπορέσει να συνεχίσει στα βήματά του. Γιατί αυτό που τόσο έχει ανάγκη η Θεσσαλονίκη δεν είναι ο ίδιος ο Μπουτάρης ως πρόσωπο αλλά η χάραξη, η διάνοιξη μιας απαλλαγμένης από τις ‘αμαρτίες’ του παρελθόντος γραμμής πλεύσης. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει διαφοροποίηση από την αρχοντοχωριάτικη νοοτροπία της προηγούμενης δημοτικής αρχής με τις υπερβολές και τις σπατάλες της. Σημαίνει ανατροπή της πρωτοκαθεδρίας της ρασοκρατίας και της θεοκρατίας, που επί χρόνια ρίχνουν τη βαριά σκιά τους πάνω στη νύφη του Θερμαϊκού. Σημαίνει εξανθρωπισμό της ίδιας της πόλης και του κέντρου της με παρεμβάσεις σε δρόμους και πεζοδρόμια και εκσυγχρονισμό των συγκοινωνιών της. Σημαίνει αναβάθμιση της πολιτιστικής της ταυτότητας, που έχει μείνει στάσιμη με ανανέωση και τόνωση της πνευματικής ζωής. Και πολλά ακόμα. Η Θεσσαλονίκη πρέπει και είναι έτοιμη να ξαναγεννηθεί, να βγει από το τέλμα στο οποίο βυθίστηκε από τους προηγούμενους δημάρχους, να πάρει επιτέλους, όπως έλεγε και στο προεκλογικό του σύνθημα ο Μπουτάρης, ανάσα ζωής. Όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν σε μια θητεία. Και δεν μπορούν να γίνουν από τον Γιάννη Μπουτάρη μόνο του. Ας αποτελέσει ο άνθρωπος αυτός, που του έλαχε να πρωταγωνιστήσει σε αυτή την τόσο σημαδιακή συγκυρία, την αφετηρία, την αφορμή για μια νέα ζωή για την πολύπαθη πόλη. Όσοι νοιαζόμαστε για τη Θεσσαλονίκη, όσοι πονάμε για όσα τη βρήκαν και τη βαραίνουν, είμαστε μαζί του.

Γιάννης Μπουτάρης εναντίον όλων

Ο κύριος αντίπαλος του Γιάννη Μπουτάρη στη Θεσσαλονίκη δεν είναι ο πολιτικός του αντίπαλος, ο υποψήφιος της ΝΔ. Είναι ένας άλλος αντίπαλος, πολιτικός αντίπαλος κι αυτός, μια και παρότι από το χώρο της θρησκείας, ασκεί πολιτική εξουσία και επιρροή. Αντίπαλος του Γιάννη Μπουτάρη στη μάχη για τη δημαρχία της Θεσσαλονίκης είναι ένα ολόκληρο θεοκρατικό καθεστώς, στο κέντρο του οποίου βρίσκεται ο μισαλλόδοξος, σκοταδικός μητροπολίτης της πόλης. Ο Μπουτάρης τόλμησε να υψώσει το ανάστημά του απέναντι στον άρχοντα του σκότους. Αρνήθηκε να ενταχθεί στους κύκλους των 'εκλεκτών' του, όπως έσπευσε να κάνει ο αντίπαλός του Γκιουλέκας, που τώρα χαίρει της υποστήριξης ολόκληρου του εκκλησιαστικού και παραεκκλησιαστικού κατεστημένου της Θεσσαλονίκης. Και έμεινε μόνος του. Τόλμησε να αποκαλέσει τον Μουτζαχεντίν Άνθιμο με το όνομά του, δηλαδή Μουτζαχεντίν, και ο παντοδύναμος και πολυπλόκαμος μητροπολίτης διαβεβαίωσε τον άμυαλο υποψήφιο ότι, όσο ο ίδιος ζει, δήμο δεν θα δει. Ο Γιάννης Μπουτάρης έχει αντίπαλο και το επίσημο ΠΑΣΟΚ, που ενώ στηρίζει την υποψηφιότητά του, τηρεί σιγή ιχθύος γύρω απ' όλα αυτά. Άλλωστε ήταν τόσα χρόνια το ίδιο και η ΝΔ που επέτρεψαν και ενθάρρυναν τη γιγάντωση αυτού του ιδιότυπου ρασοκρατικού καθεστώτος στη συμπρωτεύουσα, που έδωσαν το δικαίωμα στον Άνθιμο και σε κάθε μικρό Άνθιμο να ασκεί πολιτική, να μιλά σαν εθνάρχης ή τοπάρχης, να απειλεί και να υβρίζει. Επιπλέον, εκλογές έχουμε και το ΠΑΣΟΚ, πιστό στις πατροπαράδοτες προεκλογικές στρατηγικές, δεν τολμά να τα χαλάσει με έναν τόσο μεγάλο παίκτη, δεν διανοείται να τα βάλει με το άλλο του μισό, όπως ένας βυζαντινός αυτοκράτορας δεν θα τα έσπαγε ποτέ με τον Πατριάρχη. Βυζαντινή πολιτική, βυζαντινοί πολιτικοί, και μια πόλη που κινδυνεύει για άλλα πέντε χρόνια να βυθιστεί ακόμη περισσότερο στο σκοτάδι του λαϊκισμού και της θρησκειοκρατίας. Ο Γιάννης Μπουτάρης δεν στηρίζεται κατ' ουσίαν από κανένα, έχει μείνει μόνος του ενάντια σε ένα γερά εδραιωμένο σύστημα διαπλοκής μεταξύ επίγειας και αλλόκοσμης εξουσίας. Θα μπορούσε να τα καταφέρει κόντρα σε κάθε προγνωστικό; Κανείς δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα. Αλλά και μόνο για το θάρρος και το 'θράσος' του, αξίζει συγχαρητήρια. Και θαυμασμό.

Ενάντια στη διεθνή προπαγάνδα

Ελληνίδες Έλληνες. H προκλητική και επιθετική στάση των γνωστών σκοτεινών διεθνών κέντρων που ακούραστα απεργάζονται τη δυσφήμιση και απαξίωση των ελληνικών πανεπιστημίων, συνεχίζεται. Μάθαμε σήμερα ότι - και καλά! - κανένα ελληνικό πανεπιστήμιο δεν συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τα 200 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, που δημοσιεύει κάθε χρόνο η εφημερίδα Times του Λονδίνου. Με την επαίσχυντη πράξη της βρετανικής φυλλάδας αποδεικνύεται περίτρανα, για μια ακόμη φορά, ο απύθμενος φθόνος και κομπλεξισμός των κουτόφραγκων απέναντι στα πανεπιστήμια της χώρας που χάρισε τα φώτα του πολιτισμού στην υφήλιο. Και μάλιστα αγνοώντας σκανδαλωδώς ότι τα ελληνικά ΑΕΙ εξ ορισμού δεν συγκρίνονται με κανένα άλλο πανεπιστήμιο της γης, εξ ου και η ύπαρξη και αρμοδιότητα του τιμημένου ΔΟΑΤΑΠ για να κρίνει αν τα ψωροπτυχία των πανεπιστημίων του εξωτερικού αξίζουν να αναγνωριστούν ως ‘αντίστοιχα’ ή ‘ισότιμα’ με αυτά των δικών μας. Αλλά και αγνοώντας ότι, σε παγκόσμια αποκλειστικότητα, τα πανεπιστήμιά μας παρέχουν Άσυλο στην ελεύθερη διακίνηση ιδεών - ενώ σε αυτά όλων των άλλων χωρών με το που θα τολμήσει να διακινηθεί ελεύθερα κάποια ιδέα μπουκάρει η αστυνομία -, όπως και την πρωτοκαθεδρία και βροντερή παρουσία σε αυτά των φοιτητικών παρατάξεων, που δίνει όσο να ‘ναι άλλο, αγωνιστικό αέρα στα πανεπιστήμιά μας, σε αντίθεση με τα ξενέρωτα του εξωτερικού. Πιστεύω ότι όλες οι φοιτητικές παρατάξεις οφείλουν να αντιδράσουν άμεσα και μαζικά στην προκλητική αυτή ενέργεια των διεθνών ανθελληνικών κύκλων με τριετή κατάληψη όλων των ΑΕΙ, που θα μπορεί να παραταθεί επ’ αόριστον, χτίσιμο των γραφείων των πουλημένων στα αντεθνικά συμφέροντα πρυτάνεων και άλλων εκπροσώπων του κατεστημένου και αποστολή πακέτων στουμπωμένων με κομματικά φυλλάδια σε όλες τις πρεσβείες ξένων χωρών στην Αθήνα. Για αρχή.