Στα Πετράλωνα της εποχής των παγετώνων

Επιστρέφοντας από ένα σαββατοκύριακo στη Χαλκιδική, είπα να κάνω ένα πέρασμα από την τελευταία εποχή των παγετώνων. Μιλάω βεβαίως για το περίφημο σπήλαιο των Πετραλώνων, όπου βρέθηκε και το ομώνυμο απολιθωμένο κρανίο του παλαιότερου (μετά τον Κων. Μητσοτάκη) ανθρώπου του ελλαδικού χώρου - πιθανώς μέχρι και εφτακοσίων χιλιάδων ετών. Φτάσαμε πάνω ακριβώς που θα αναχωρούσε για εκεί ένα ωραιότατο τρενάκι, που σε γλίτωνε απ' τον ποδαρόδρομο (μια και αυτοκίνητα δεν πάνε). Αφού μας γκρίνιαξαν οι υπόλοιποι που τους καθυστερούσαμε μέσα στο λιοπύρι, μπήκαμε στο ολόδικό μας, πριβέ βαγόνι, μιας και δεν χωρούσαμε σε αυτό που είχαν στριμωχτεί όλοι οι άλλοι. Μεγαλεία, σας λέω!

 

Και να που φτάσαμε στην είσοδο του σπηλαίου.

 

 

Μια επιγραφή μας ενημερώνει πότε ανακαλύφθηκε.

 

 

Τώρα θα περιμένατε να δείτε το εσωτερικό και πράγματι θα ήταν ωραιότατα αν θα μπορούσατε να βλέπατε τους μαγευτικούς σταλαγμίτες και σταλακτίτες εντός αλλά, όπως λέει και η παρακάτω επιγραφή την οποία σεβάστηκα...

 

 

Άραγε τι έβλεπε ο αρχάνθρωπος καμιά εξακοσαριά χιλιάδες χρόνια πριν σαν ξεμύτιζε από τη σπηλιά του να πάρει λίγο φρέσκο αέρα, που θα του 'χε φάει τα κοκκαλάκια η υγρασία;

 

 

Καθοδόν για το μουσείο με τα ευρήματα από τη σπηλιά, μερικά συμπαθή ζωάκια (αρκούδες, ρινόκεροι, λιοντάρια κ.α.) που ζούσαν εκεί γύρω και κρατούσαν συντροφιά των μακρινών προγόνων μας.

 

 

Μπαίνοντας στο μουσείο, ορίστε δυο χελώνες (με χελωνάκι) της τελευταίας εποχής των παγετώνων.

 

 

Όχι, δεν πρόκειται για κομμάτια από σουσαμένια κουλούρια (μα έμοιαζαν!) αλλά, όπως λέει και η ταμπελίτσα, βραχιόνιο και δεξιά κερκίδα λιονταριού.

 

 

Και το περίφημο κρανίο, σε εκμαγείο.

 

 

Αλλά και αναπαράσταση του σημείου στο σπήλαιο όπου βρέθηκε, σαν απολίθωμα (το βλέπετε κάτω αριστερά).

 

 

Αν ποτέ σας φέρει ο δρόμος σας από τα Πετράλωνα (το χωριό της Χαλκιδικής, όχι αυτά που κάνει στάση ο ηλεκτρικός), θα σας πρότεινα ένα πέρασμα από το σπήλαιο. Θα δείτε ότι τελικά υπήρχε ζωή στη Χαλκιδική πολύ πριν αυτή γίνει τουριστικό θέρετρο, ασχέτως αν πολλοί την προσπερνούν μάλλον αδιάφορα. Και αν, πάλι, δεν σας εντυπωσίασαν όλα αυτά, καθοδόν θα δείτε και το... Κρεμλίνο (σε κέντρο διασκέδασης). Όχι παίζομε!

 

 

Μεγάλα λόγια μεγάλων ανδρών (και γυναικών βεβαίως)

"Ίσως ρωτήσετε, ποια είναι η δημοκρατία που ονειρεύομαι. Θα σας απαντήσω: ονειρεύομαι μια ανεξάρτητη, ελεύθερη, πολυφωνική, οικονομικά αναπτυγμένη και κοινωνικά δίκαιη δημοκρατία, δηλαδή μια ανθρώπινη δημοκρατία, που υπηρετεί τους ανθρώπους και έχει πρόσωπο να ζητήσει από τους ανθρώπους να την υπηρετούν. Ονειρεύομαι μια δημοκρατία σκεπτόμενων ανθρώπων. Χωρίς αυτούς δεν μπορεί να λυθεί κανένα από τα προβλήματά μας, είτε οικονομικό είναι αυτό, είτε οικολογικό, είτε κοινωνικό ή πολιτικό [...] Είναι καιρός να μάθουμε πως η πολιτική δεν είναι μόνο η τέχνη του εφικτού, δηλαδή η τέχνη των μυστικών συμφωνιών, των ελιγμών και των υπολογισμών, αλλά μπορεί επίσης να είναι η τέχνη του ανέφικτου: η τέχνη να κάνουμε τον κόσμο και τον εαυτό μας καλύτερο [...] Πίστευα πάντοτε, και εξακολουθώ να πιστεύω σήμερα, ότι η πηγή όλων των προβλημάτων που υπάρχουν γύρω μας είναι η ηθική κρίση της κοινωνίας και ότι καμία άλλη κρίση - οικονομική, πολιτική ή οικολογική - δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αν πρώτα η κοινωνία δεν ξεπεράσει την ηθική της κρίση. Και το κύριο στοιχείο της ηθικής κρίσης είναι η ιδεολογία της μικροαστικής καταναλωτικής αδιαφορίας και της παραίτησης από τα κοινά, με την οποία έχει ποτιστεί τόσο βαθιά η κοινωνία μας."

Βάτσλαβ Χάβελ, Πρόεδρος της Τσεχοσλοβακίας (μετέπειτα Τσεχίας)

"Η χώρα μας δεν είναι ποδοσφαιρική ομάδα. Είναι κυρίαρχη χώρα που αποφασίζει ως κυρίαρχη και δεν δέχεται πιέσεις, ούτε βεβαίως απειλές."

Κριστίνα Φερνάντες, Πρόεδρος της Αργεντινής, απαντώντας στην Κριστίν Λαγκάρντ του ΔΝΤ ότι θα βγάλει της Αργεντινής "κόκκινη κάρτα" αν δεν διορθωθούν οι στατιστικές της, αν δεν συμμορφωθεί με τους "κανόνες"

 

"Θα κατέβω στην αρένα, δεν θα πάω μόνο νομικά και σαλονάτα. Δεν με περιορίζει το κουστούμι του Προέδρου της Βουλής. Μπορώ να βγάλω αυτό το κουστούμι άμα λάχει. Όταν βγάζω το κουστούμι, βγάζω πρώτα το παντελόνι μου."

Ευάγγελος Μεϊμαράκης, Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων

Για τον locus publicus

Τη στιγμή που γράφω αυτές τις γραμμές νιώθω συγκλονισμένος. Είχε καιρό που δεν έγραφε στο blog του. Δεν απόρησα. Απαυδισμένος από τις εξελίξεις στην ελληνική πραγματικότητα που διορατικά, προφητικά, είχε περιγράψει πολύ πριν συμβούν στο blog του, από την ηρεμία της μακρινής Βοστώνης που του επέτρεπε μια πιο ψύχραιμη, πιο διεισδυτική ματιά στα πράγματα, σκέφτηκα, θα σταμάτησε να ασχολείται. Τα posts του πάντα αξιόλογα, πάντα ενδιαφέροντα, με βάθος σκέψης και χαρακτηριστικά πολυεπίπεδα, λόγω του απίστευτου πλούτου των εμπειριών, των ενδιαφερόντων του. Ήταν ένα blog, αυτό του φίλου locus publicus – κατά κόσμον Μάκη Πανταζή –, πραγματικό στολίδι για την ελληνική μπλογκόσφαιρα.

 

Ήταν ένας homo universalis ο Μάκης, ένας παντογνώστης αναγεννησιακός άνθρωπος διακτινισμένος στην εποχή μας που τον ενδιέφεραν τα πάντα, από τη μουσική – που έπαιζε – και την επιστήμη των ηλεκτρονικών υπολογιστών μέχρι κοινωνική ανθρωπολογία, από οικονομικά μέχρι ιστορία και πολιτικές επιστήμες, από όλους είχε κάτι να μάθει και σε όλους κάτι να πει με τον δικό του, μοναδικό τρόπο. Και με την χαρακτηριστική του ευγένεια, σε κάθε περίπτωση.

 

Αυτός ο άνθρωπος, που είχα την τύχη να τον γνωρίσω κι από κοντά σε μια συνάντηση bloggers που είχε διοργανώσει ο ίδιος στην Αθήνα σε ένα από τα ταξίδια του στην Ελλάδα – σαν να τον βλέπω ακόμα, στο καφέ του «Ιανού», να μας περιμένει με ένα αυτοσχέδιο καρτελάκι με το διαδικτυακό όνομά του που είχε φτιάξει πάνω στο τραπέζι, χαμογελαστός – έφυγε από τη ζωή, μαθαίνω. Και δεν μπορώ να το πιστέψω. Ένας άνθρωπος νέος, γεμάτος ζωή, ενδιαφέροντα, εμπειρίες και γνώσεις να μοιραστεί με τους άλλους, τους διαδικτυακούς του και όχι μόνο φίλους. Αιωνία σου η μνήμη, φίλε μου. Ήσουν ένα από τα απρόσμενα θαύματα του internet, ένας πραγματικά σπάνιος άνθρωπος με τον οποίο ένιωσα μια μοναδική ψυχική συγγένεια, και ως τέτοιο θα σε θυμάμαι.

O πόλεμος των κόσμων

Συνήθως ο χειμώνας προηγείται της άνοιξης. Στο μουσουλμανικό κόσμο, όμως, συνέβη κάπως ανάποδα η αλλαγή των εποχών. Την πολλά υποσχόμενη Αραβική Άνοιξη, κατά την οποία είδαμε, σε χώρες που δε γνώρισαν ποτέ αυτό που στη Δύση ξέρουμε ως δημοκρατία, εκατομμύρια να ξεσηκώνονται, να «σηκώνουν κεφάλι» απέναντι σε προαιώνιους, βαθιά ριζωμένους δικτάτορες, ακολουθεί, αυτές τις μέρες, ένας θεοκρατικός χειμώνας. Ένας χειμώνας αδιαλλαξίας, μισαλλοδοξίας, θρησκευτικού φανατισμού, αντιδυτικού παροξυσμού. Αφορμή, μια κινηματογραφική ταινία που παρουσίαζε τον προφήτη Μωάμεθ με τρόπο «προσβλητικό». Και με συνέπεια το θάνατο του Αμερικανού πρέσβη στη Λιβύη, την πολιορκία από θιγμένους πιστούς άλλων δυτικών πρεσβειών σε άλλες μουσουλμανικές χώρες, διαδηλώσεις, θανάτους, τραυματισμούς – το χάος.

Με όλα αυτά συνειδητοποιεί κανείς – όχι χωρίς μια κάποια «εθνική» υπερηφάνεια – ότι, με όλα τα στραβά του, ο δυτικός πολιτισμός θα ανεχτεί μερικούς «θεούσους» και «θεούσες» να διαδηλώνουν κραδαίνοντας σταυρούς έξω από κινηματογράφους που παίζουν τον «Τελευταίο Πειρασμό», όπως έγινε στην Ελλάδα με την προβολή της «βλάσφημης» ταινίας πριν αρκετά χρόνια – ανεβάζοντας τα ύψη τις πωλήσεις εισιτηρίων, βεβαίως – , αλλά μέχρις εκεί. Εφόσον μιλάμε για έναν πολιτισμό χτισμένο πάνω στο διπλό θεμέλιο φιλοσοφίας – μιας φιλοσοφίας που κάποια στιγμή ξεπέρασε τη «θεολογική» της φάση, επιτρέποντας στην ανθρώπινη σκέψη να επιβιώσει από το «θάνατο του Θεού» κατά τη ρήση του Νίτσε – και δημοκρατίας, που και οι δυο ανοίγουν, η κάθε μια με τον τρόπο της, δρόμους για κριτική, αμφισβήτηση και αυτοαμφισβήτηση, ανεκτικότητα και πλουραλισμό. Πάνω και πέρα από θέσφατα, ιερά βιβλία, θρησκευτικές παραδόσεις και φανατισμούς.

«Είμαστε ένας πλουραλιστικός πολιτισμός, διότι επιτρέπουμε να χτίζονται τζαμιά στη χώρα μας, και δεν μπορούμε να αλλάξουμε επειδή στην Καμπούλ φυλακίζουν τους χριστιανούς προπαγανδιστές. Αν το κάναμε, θα γινόμασταν κι εμείς Ταλιμπάν. Η παράμετρος της ανοχής της διαφορετικότητας είναι ασφαλώς μία από τις πιο ισχυρές και τις πιο αδιαμφισβήτητες και θεωρούμε τον πολιτισμό μας ώριμο, επειδή ξέρει να ανέχεται τη διαφορά, ενώ χαρακτηρίζουμε ως βαρβάρους αυτούς που ανήκουν στην ίδια μας την κουλτούρα και δεν ανέχονται τη διαφορά. Τελεία και παύλα. Αλλιώς θα ήταν σαν να αποφασίζουμε ότι, αφού σε κάποια γωνιά του πλανήτη υπάρχουν κανίβαλοι, εμείς θα πάμε να τους φάμε για να μάθουν», λέει ο Ουμπέρτο Έκο (στο Με το βήμα του κάβουρα, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2006, σελ. 326). Για να συνεχίσει υποστηρίζοντας ότι «είναι μεγάλη η σύγχυση στην υφήλιο. Την εποχή αυτή συμβαίνουν πολύ παράξενα πράγματα. Είναι λες και η υπεράσπιση των αξιών της Δύσης να έχει γίνει μπαντιέρα της Δεξιάς, ενώ η Αριστερά είναι συνήθως φιλοϊσλαμική» (σελ. 327).

Άραγε, η ανοχή της διαφορετικότητας, όσο αυτή μπορεί να υπερισχύσει της δυστυχώς έμφυτης στον άνθρωπο – όπως δείχνει η ανθρώπινη ιστορία μέχρι σήμερα – δυσανεξίας στο διαφορετικό, αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του δυτικού πολιτισμού; “Το ερώτημα… «Μήπως είστε ευρωκεντρικός;» είναι ένα ευρωκεντρικό ερώτημα. Είναι ένα ερώτημα που είναι δυνατό στην Ευρώπη, αλλά δεν βλέπω κάποιον στην Τεχεράνη να ρωτάει τον αγιατολάχ Χομεϊνί αν είναι ιρανοκεντρικός ή ισλαμοκεντρικός”, έλεγε ο Κορνήλιος Καστοριάδης (σε συνέντευξη στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, τιτλοφορημένη «Υπάρχουν πολιτισμοί πιο ίσοι από τους άλλους;» δημοσιευμένη στις 9 Ιανουαρίου 2000, σελ. 18), προκειμένου να τονίσει αυτή την, ας πούμε, ιδιαιτερότητα της Δύσης: την αναγνώριση της ίδιας ως ενός πολιτισμού ανάμεσα σε άλλους, του Χριστιανισμού ως μιας ακόμη θρησκείας ανάμεσα σε άλλες, του δυτικού ανθρώπου ως ενός απλού περαστικού στη μεγάλη, πολυσύχναστη λεωφόρο πολιτισμών του πλανήτη.

Βέβαια, δεν ήταν πάντα έτσι, αν θυμηθούμε την αιματηρή αποίκηση της Αμερικής, τις σταυροφορίες, την αποικιοκρατία σε κάθε γωνιά του πλανήτη, χίλια δυο άλλα, μελανά σημεία της ιστορίας του δυτικού πολιτισμού. Για να φτάσουμε στο σήμερα που, όπως έλεγε και ο Έκο, η ανοχή της μαντίλας, των τζαμιών, των αλλόθρησκων στη Γηραιά Ήπειρο έχει γίνει αντικείμενο διαξιφισμών, ένα μπαλάκι που πηγαινοέρχεται στην πολιτική σκηνή μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς, με την πρώτη να υπερασπίζεται τους δυτικούς τρόπους ζωής και τη δεύτερη το δικαίωμα των μεταναστών από άλλες κουλτούρες και πολιτισμούς να ζουν στις χώρες υποδοχής τους όπως και στις πατρίδες τους.

Ασχέτως αν κανείς συμφωνεί με Έκο και Καστοριάδη, ασχέτως τι θέση παίρνει στην πολιτική αυτή διαμάχη γύρω από το που πρέπει να μπουν τα όρια της ανεκτικότητας, της ανοχής στο διαφορετικό, γύρω από το πόσο διατεθειμένοι είμαστε, όσοι ζούμε στη Δύση, να αφομοιώσουμε ανοιχτά και χωρίς προκαταλήψεις ανθρώπους που πράγματι ποτέ δε γνώρισαν Αναγέννηση, Διαφωτισμό, επιστημονικές επαναστάσεις, δημοκρατία και φιλοσοφία όπως εμείς τις ξέρουμε – αλλά και Άουσβιτς, εθνοκαθάρσεις, φυλετικά γκέτο, για να τα λέμε όλα – δεχόμενοι τη διαφορετικότητά τους, τη σχετικότητα του δικού μας πολιτισμού, παραμένει το γεγονός ενός διχασμένου πλανήτη.

Πριν μερικά χρόνια ένας Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας, ο Samuel P. Huntington, βλέποντας αυτές τις διαχωριστικές γραμμές, χαραγμένες κυρίως πάνω σε θρησκευτικές βάσεις, είπε ότι μετά το άδοξο τέλος των ιδεολογιών στον 20ο αιώνα, μετά το ακόμα πιο άδοξο τέλος του Ψυχρού Πολέμου με την εκκωφαντική πτώση του Τείχους η ανθρωπότητα, προκειμένου να περάσει την ώρα της όπως της αρέσει και ξέρει καλύτερα, δηλαδή με αιματοχυσίες, θα επιστρέψει στις παλιές, «παραδοσιακές» διαχωριστικές της γραμμές, στα προπατορικά χαρακώματα των θρησκευτικών φανατισμών, των ιερών πολέμων. Και τα όσα βλέπουμε αυτό τον καιρό να διαδραματίζονται στις μουσουλμανικές χώρες τον επιβεβαιώνουν, με τον πιο άσχημο, πιο εξόφθαλμο τρόπο.

Μένει να δούμε, στη συνέχεια, αν το ανθρώπινο γένος, στην εποχή αυτή των νέων τεχνολογιών, της παγκοσμιοποίησης, μπορεί να βρει και άλλους τρόπους να περνά τον καιρό του απ’ το να επιστρέφει σε όσα φανατίζουν και να τους επιτρέπει να κυριαρχούν, αναιρώντας αιώνες προσπαθειών να γίνουμε, οι άνθρωποι, κάπως πιο ανθρώπινοι – ό, τι κι αν αυτό μπορεί να σημαίνει.

γράφτηκε για το free press Parallaxi και δημοσιεύτηκε εδώ

Η λογική του "αριστερού" εν Ελλάδι παραλόγου

Ο ΣΥΡΙΖΑ λέει αρνήθηκε να καταδικάσει τη βία της ΧΑ. Γιατί; Διότι, σε ένα σχετικό ψήφισμα της Βουλής, μπροστά από τη λέξη «βία» δεν υπήρχε ο επιθετικός προσδιορισμός «ρατσιστική». Εδώ κάθεσαι λίγο να σκεφτείς: εντάξει, δίκιο έχουν τα παιδιά, οι ΧΑυγίτες είναι σαφώς ρατσιστές. Μισούν τους μετανάστες.  Μήπως όμως, ξανασκέφτεσαι, η βία τους δεν είναι αποκλειστικά ρατσιστική; Μήπως αποτελεί αναφαίρετο κομμάτι της ιδεολογίας τους, μιας ιδεολογίας φανατισμού, τσαμπουκά, μισαλλοδοξίας; Άραγε, τα νερά στη Ρένα Δούρου, τα χαστούκια στη Λιάνα Κανέλλη, ήταν ρατσιστικά; Σαφώς, θα σου απαντήσουν οι του ΣΥΡΙΖΑ, καθότι και οι δυο γυναίκες. Δηλαδή ασθενές φύλο, κοκ. Μάλιστα, πολύ ωραία. Αν όμως τα νερά ή τα χαστούκια είχαν πάρει τον Πάκη ή το συντονιστή της συζήτησης (κάτι που άνετα θα συνέβαινε αν είχαν προκαλέσει τον θερμόαιμο Κασιδιάρη, όπως έκαναν οι γυναίκες της παρέας); Θα ήταν αποτέλεσμα του χυδαίου ρατσισμού έναντι των ασπρομάλληδων, ή του πασίγνωστου ρατσισμού σε βάρος των συντονιστών τηλεοπτικών συζητήσεων, που διέπει την παλιοκενωνία μας; Αποτελώντας ένα ακόμα παράδειγμα καταδικαστέας «ρατσιστικής βίας»; Έχω την εντύπωση ότι, κάπου εδώ, εισερχόμαστε – αν δεν έχουμε ήδη μπει, με τα τσαρούχια – στη λογική του παραλόγου. Και, για να γινόμαστε πιο σαφείς, ενός κακώς εννοούμενου «αριστερού» παραλόγου, ενός παραλογισμού,  που βασιλεύει σε αυτή τη χώρα. Και που κερδίζει συνεχώς έδαφος. Ενός παραλογισμού που, προκειμένου να εξυπηρετήσει κάποιες ψευτοϊδεολογικές σκοπιμότητες, δεν διστάζει να ξεφύγει σε διαδρομές στις οποίες ο οιοσδήποτε έχων σώας τας φρένας αδυνατεί να ακολουθήσει. Διαδρομές οι οποίες κάποια στιγμή οδηγούν, μαντέψτε που: στη βία. Όχι βεβαίως στην παλαιάς κοπής, φασιστική, συμπλεγματική, μικροαστική βία της ΧΑ. Όχι. Μας πάνε ντιρέκτ στην «ψαγμένη» βία. Τη «δική μας», μη ρατσιστική, βία. Μας οδηγούν στη βία των «ιδεολόγων» νεαρών που έκαψαν την Αθήνα το Δεκέμβρη του ’08, στην «επαναστατική», «προχώ» βία των μπαχαλάκηδων και κουκουλοφόρων που παρεισφρέουν σε κάθε διαδήλωση στην Αθήνα. Οπότε, κατανοητή η αδυναμία του δεύτερου αυτή τη στιγμή κόμματος της χώρας να καταδικάσει τη βία της ΧΑ. Δεν είχε, στο ψήφισμα της Βουλής, τη σωστή, «ρατσιστική» απόχρωση, που θα την ξεχώριζε από τις άλλες, τις λιγότερο βίαιες βίες.

H Κύπρος κοντά μας

Για τους ταξιδιάρηδες και όσους για διάφορους λόγους αναζητούν ψηφίδες ελληνισμού ανά την υδρόγειο, μερικά λόγια για την Κύπρο και το σύντομο πέρασμά μου από εκεί για μια δουλειά που δε μου βγήκε, αλλά μου έδωσε την ευκαιρία να ζήσω λιγάκι το άγνωστό μου μέχρι τότε νησί. Λέω άγνωστο διότι πλην του δωδεκαρίου της Γιουροβίζιον και, τα παλιά τα χρόνια, της εκπομπής «Η Κύπρος κοντά μας» (που έδωσε και τον τίτλο της ανάρτησης) με τον δεν-ξέρω-γιατί-τον-θυμάμαι–αλλά-έχω-κολλήσει Κώστα Σερέζη (για τους άνω των τριάντα, από τις ασπρόμαυρες εποχές της δημόσιας τι βι), λίγα άλλα γνώριζα ή ενδιαφερόμουν να μάθω.

Καταρχάς, η Κύπρος δε λεγόταν πάντα Κύπρος. Χαρακτηριζόταν και οφιούσα, από τα πολλά φίδια που την έζωναν, μέχρι που η Αγία Ελένη ξαμόλησε, λέει ο θρύλος, εκατοντάδες γάτες στο νησί κατά την επιστροφή της από τους Αγίους Τόπους, μετά την εύρεση του Τιμίου Σταυρού, με σκοπό να φάνε τα δηλητηριώδη φίδια και να ηρεμήσει κάπως το νησί από το φιδομάνι. Εξού και το παλαιότερο ίσως μοναστήρι της Κύπρου λέγεται Άγιος Νικόλαος των Γάτων, βρίσκεται στο Ακρωτήρι (μα πώς αλλιώς θα λεγόταν;) Γάτα και, σύμφωνα με την παράδοση, ιδρύθηκε τον 4ο μ.Χ. αιώνα από την Αγία που εκτός από τις γάτες, άφησε εκεί κι ένα κομμάτι από τον Τίμιο Σταυρό. Υπάρχει και το γνωστό ποίημα του Γιώργου Σεφέρη «Οἱ Γάτες τ᾿ Ἅι-Νικόλα» (εδώ), για όσους αναζητούν και μια ποιητική απεικόνιση της γατοεπιδρομής.
 
Γάτες βλέπει κανείς ακόμα μπόλικες στο νησί, σε αντίθεση με τα αηδόνια που «δε σ’ αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες», που έλεγε ο ποιητής. Μια χαρά σας πληροφορώ κοιμάσαι στις Πλάτρες που αηδόνια δεν πολυέχουν πια, και που μεγάλη χάρη χρωστάνε στον Σεφέρη – έχουν φτιάξει μέχρι και «Πολιτιστικό Κέντρο Γιώργου Σεφέρη» – για την ποιητική αυτή διαφήμιση των αηδονιών και των Πλατρών, τόπου πραγματικά όμορφου με αρκετή πρασινάδα, σε ένα νησί που δεν το λες και πνιγμένο στη βλάστηση.

Κάτι άλλο που βλέπεις στην Κύπρο; Ότι είναι πραγματικά ιντερνάσιοναλ. Ρώσοι, Βούλγαροι, Σέρβοι, Σριλανκέζοι, Ουκρανοί, κάθε καρυδιάς καρύδι θα βρεις να ψάχνει να βιοποριστεί ή, σε κάποιες περιπτώσεις, κυρίως Ρώσων, να τρώει τα λεφτά του στο νησί με τη σπιτάρα του μπροστά στη θάλασσα, την αμαξάρα του, την trophy wife του, τα σέα του, τα μέα του. Και χωρίς κανένας να κάνει αδιάκριτες ερωτήσεις, τύπου πόθεν έσχες. Αλλά και πολλούς καλαμαράδες (=Έλληνες) θα συναντήσεις, να παλεύουν για τον επιούσιο, να σερβίρουν καφέδες και σεφταλιές, να κάνουν ό, τι θες προκειμένου να βγάλουν κάποια χρήματα – μέχρι και τον ηθοποιό Γιάννη Τσιμιτσέλη θα δεις να παρουσιάζει τηλεπαιχνίδι με παλιές κυπριακές εκφράσεις, τον βλέπεις και πονάς που δεν καταλαβαίνει γρι το παιδί. Μιλάμε για τόσους καλαμαράδες που απορείς, πόσους ακόμα θα χωρέσει ένα νησί 800.000 ψυχών; Αν πάλι αναρωτιέσαι γιατί να λένε τους Έλληνες καλαμαράδες, επειδή, λέει, τα παλιά τα χρόνια ήρθαν με χαρτί και καλαμάρι να μάθουν γράμματα στους Κύπριους. 

Κάτι που θα σε δυσκολέψει, αν είσαι ασυνήθιστος, το κλίμα. Η ζέστη πολλή, το ίδιο και η υγρασία σε κάποιες πόλεις, σε σημείο να λες δεν πάει άλλο, δε μπορώ, να ανάψω το air-condition και να μείνω εκεί, να βάλω τα μεταξωτά και να φυσάει στα εργοστάσια μπροστά και στα σκουπίδια πλάι. Έλα όμως που, μιας και μιλάμε για εργοστάσια, μετά την έκρηξη στο Μαρί (θα έχεις ακούσει γι’ αυτή, δε μπορεί, για θυμήσου) οι τιμές του ρεύματος έχουν εκραγεί κι αυτές, οπότε θα το σκεφτείς πολύ καλά πριν το ανάψεις. Μα πολύ. 

Αν πάλι δεν είσαι και πολύ της εκκλησίας, αν κοροϊδεύεις τον Γέροντα Παΐσιο και τον λες Παστίτσιο και άλλα τέτοια, μάθε ότι στη μεγαλόνησο η εκκλησία είναι όχι απλώς σεβαστή, πανταχού παρούσα και με πολλούς πιστούς αλλά, επιπλέον, αυτό που λέμε major player στην επιχειρηματική ζωή, μεγαλομέτοχος μεταξύ άλλων της μεγαλύτερης σε κατανάλωση εγχώριας μπύρας (ΚΕΟ). Μην ξεχνάς, ότι και ο δαιμόνιος αγιορείτης επιχειρηματίας Εφραίμ της Μονής Βατοπεδίου Κύπριος ήταν - οπότε, απ’ αυτή την άποψη, δικαιολογείται κάπως ο άνθρωπος.  

Θα δεις και άλλα που θα σου φανούν περίεργα, όπως ποδοσφαιρικές ομάδες με πολιτική απόχρωση. Από την εποχή του ελληνικού εμφυλίου, του οποίου τα μίση μεταφέρθηκαν ατόφια στην Κύπρο και διείσδυσαν στο χώρο του ποδοσφαίρου, το κρατάνε μανιάτικο. Αλλά και τα δυο μεγαλύτερα συνδικαλιστικά σωματεία της χώρας θα τα βρεις πολιτικά χρωματισμένα, το ένα «Δεξιό», το άλλο «Αριστερό». Για την ακρίβεια δεν τα λένε συνδικαλιστικά σωματεία αλλά «Συντεχνίες» (μια λέξη που με τα χρόνια στην Ελλάδα έχει αποκτήσει αρνητική χροιά, αλλά στην Κύπρο διατηρεί την αθωότητά της) και έχουν πολύ ενεργό ρόλο και καθημερινή παρουσία στους χώρους εργασίας. Αλλά κάπου εδώ πρέπει να τελειώσω γιατί αλλιώς δεν θα… τελείωνα ποτέ. Προτείνω μια επίσκεψη στο νησί για όσους θα ήθελαν να έχουν ιδία άποψη. Αλλά προσοχή, οδηγάνε ανάποδα, περπατούν κανονικά αλλά ελάχιστα (μόνο όσοι βγάζουν βόλτα σκυλιά θα περπατήσουν και, για κάποιο λόγο, κάθε Κύπριος έχει από ένα σκυλάκι), οπότε πάντα από αριστερά. Αλλά κοιτώντας δεξιά. ;)

Μικρό σημείωμα για τα 100 χρόνια από την "απελευθέρωση" της Θεσσαλονίκης - updated

Φέτος κλείνουν 100 χρόνια από την ελληνοποίηση της Θεσσαλονίκης. Μια πόλη μωσαϊκό πολιτισμών, σταυροδρόμι ανά τους αιώνες Εβραίων, Τούρκων, Ελλήνων, πόσων άλλων που τη μπόλιασαν με την παρουσία τους με τρόπο αξεπέραστο, καταγεγραμμένο σε κάθε της γωνιά. Θα ταίριαζε, με αυτή την επέτειο, να γιορταστεί το πολυπολιτισμικό DNA της με δράσεις και εκδηλώσεις που θα υπενθύμιζαν αυτόν της τον μοναδικό χαρακτήρα, θα έριχναν γέφυρες προς άλλους λαούς και πληθυσμούς που υπήρξαν ζωντανά της κύτταρα, θα την αναδείκνυαν ως μια σύγχρονη, ευρωπαϊκή, ζωντανή, πολυπολιτισμική, πολυπρόσωπη μεγαλούπολη. Αυτά όλα, αν δεν εξακολουθούσαμε να γιορτάζουμε και να μιλάμε για την "απελευθέρωσή" της από τους αλλόθρησκους, "κλείνοντάς" τους, όπως μας αρέσει να κάνουμε, έξω από την υπέροχη χώρα μας, τις πόλεις της, τις ζωές μας. Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών, 2012 version.

 

YΓ: Κακώς γκρίνιαζα για τις παλαιολιθικές εκδηλώσεις και αντιλήψεις για τα φετινά 100χρονα από την "απελευθέρωση" της Θεσσαλονίκης (αντί για την ακομπλεξάριστη ανάδειξη του πολυπολιτισμικού παρελθόντος της, όπως θα γινόταν σε όποια άλλη "ανοιχτή" ευρωπαϊκή πόλη). Tο 2013 (κοίτα να δεις κάτι συμπτώσεις) κλείνουν λέει ακριβώς (εντάξει, περίπου) 1.100 χρόνια από την ιεραποστολική δράση των Κυρίλλου και Μεθοδίου και, έτσι, θα είναι (φυσικά) η χρονιά τους για τη Θεσσαλονίκη. Πίσω ολοταχώς, πάντα με οδηγό τη θεοκρατία. Και δυστυχώς για την πολιτισμική χρεοκοπία δεν υπάρχει καμία Τρόικα. Θα μείνουμε στην ευρωζώνη, αλλά στην Ευρώπη δεν ήμασταν ποτέ.

6,92%

Έβλεπα πριν λίγο αυτό το παλιότερο post, τρία χρόνια πίσω, με προβληματισμούς γύρω από το 7,15% που είχε πάρει το ΛΑΟΣ σε εκείνες τις ευρωεκλογές. Βλέπω, τώρα, το 6,92% που πήρε η Χρυσή Αυγή στις τελευταίες εθνικές εκλογές (μια Χρυσή Αυγή μπροστά στην οποία το ΛΑΟΣ μοιάζει παιδική χαρά κάποιων γραφικών και εν συγκρίσει όχι τόσο φανατισμένων υπερπατριωτών), η οποία, σε προχθεσινή δημοσκόπηση, εμφανίζεται πλέον τρίτο κόμμα. Και αναρωτιέμαι. Τι μεσολάβησε; Τι έγινε μέσα σε τρία μόλις χρόνια για να συμβεί κάτι τέτοιο, να επαναπροσδιοριστεί τόσο τραγικά, προς το χειρότερο, προς το φανατικότερο, το ακροδεξιό άκρο του πολιτικού φάσματος; Μεσολάβησε μια τεράστια κρίση, με μεγάλη ανεργία, δυσφήμιση της χώρας, ομφαλοσκοπήσεις ατελείωτες. Ποια η κύρια συνέπειά της; Η μεγαλύτερη, πιο απτή πολιτική και κοινωνική αλλαγή που έφερε; Η απίστευτη άνοδος αυτού του ακροδεξιού κόμματος, διότι κάποιοι ψηφοφόροι, αδυνατώντας να αναστοχαστούν σε κάποιο βάθος γύρω από τα δεινά τους, ενεργοποίησαν, σε μια άτυπη επιστράτευση κάθε πικραμένου απέναντι σε μια εισβολή αόρατων αλλά παντοδύναμων κατακτητών, τα εθνικοπατριωτικά αμυντικά αντανακλαστικά τους ενάντια σε κάθε είδους εσωτερικές (βλέπε μετανάστες) και εξωτερικές (σχεδόν ολόκληρη η βορειοδυτική Ευρώπη) απειλές προκειμένου να αντιμετωπίσουν, να διαχειριστούν, όσα συνέβαιναν. Να τα αφομοιώσουν, να τα εκλογικεύσουν, να τα "εξηγήσουν" στους ίδιους, τα παιδιά τους, τους φίλους τους. Βάσει ενός εγωκεντρικού, κλειστού δόγματος "για όλα φταίνε κάποιοι άλλοι" που έπεσαν πάνω μας – στους Έλληνες – για να μας αφανίσουν, να μας καταστρέψουν, να μας αρπάξουν τις δουλειές, να μας οτιδήποτε. Και το κόμμα το οποίο περισσότερο απ’ όλα τα άλλα κινήθηκε πάνω στον άξονα της αντεπίθεσης κατά των εχθρών μας, ως Ελλήνων, πάνω στην αφήγηση του έθνους που κινδυνεύει από όλους όσους όταν εμείς χτίζαμε ακροπόλεις έτρωγαν βελανίδια ή όσους μαυριδερούς κακορίζικους ήρθαν απρόσκλητοι για να φάνε τις δουλειές των παιδιών μας, ήταν, μακράν, η Χρυσή Αυγή. Η Χρυσή Αυγή ήταν το κόμμα που πάτησε πάνω σε αυτή τη σωρευμένη ανικανότητα, αδυναμία αυτοκριτικής, ρηξικέλευθης ενδοσκόπησης, ανάληψης πραγματικής, στοχευμένης, μελετημένης, συλλογικής δράσης για να βγει η χώρα από αυτό το τούνελ, μετουσιώνοντας, αυτή την αδυναμία, σε καθαρό, γάργαρο μίσος, μισαλλοδοξία, τυφλή επιθετικότητα. Βρίσκοντας πολλούς έτοιμους να ασπαστούν αυτή την ιδεολογία της εν κινδύνω ελληνικής φυλής που οφείλει, καλείται, να πολεμήσει όσους παλεύουν να την εξαφανίσουν. Και θα βρει πολλούς περισσότερους στο δρόμο, όσο τα άλλα κόμματα χρονοτριβούν επιρρίπτοντας ευθύνες και σφάλματα το ένα στο άλλο – αναιρώντας, ακυρώνοντας κατ’ ουσίαν την ίδια τους την υπόσταση ως αυθύπαρκτα πολιτικά κόμματα –, όσο οι ίδιοι οι πολίτες κάνουν ουρές σε καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών για αποκωδικοποιητές που θα τους επιτρέψουν να περάσουν σε μια «νέα εποχή τηλεόρασης», όσο το ποτάμι του φυλετικού, εθνικιστικού πυρετού φουσκώνει. Έτοιμο να παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά του.