Το Καπλάνι της Βιτρίνας, 30 χρόνια μετά

Σήμερα το πρωί σε ένα βιβλιοπωλείο, ψάχνοντας δώρο για την ανιψιά μου που είχε τα γενέθλιά της, έπεσα πάνω σε ένα αγαπημένο μου βιβλίο, που όταν ήμουν στην ηλικία της - εκεί, γύρω στα δέκα ή λίγο παραπάνω - δε χόρταινα. Ήταν το Καπλάνι της Βιτρίνας της εικονιζόμενης Άλκης Ζέη. Ένα βιβλίο που με είχε μαγέψει σαν παιδί και τριάντα χρόνια μετά ακόμα μάγευε. Με το που το είδα, ήταν σαν να με έσπρωχνε ένα αόρατο χέρι να το πάρω στα χέρια μου. Ξεμοναχιαστήκαμε σε μια γωνία του βιβλιοπωλείου και, ανοίγοντάς το, άνοιξα μια σήραγγα στο χρόνο. Καθώς περνούσαν μπροστά μου οι λέξεις οι τόσο γνώριμες, οι τόσο δικές μου, ο άντρας των σαράντα χρόνων έγινε ξανά το αγόρι που ξάπλωνε τα καλοκαίρια μπρούμυτα και χανόταν στη μαγεία με την οποία η μεγάλη αυτή συγγραφέας πότιζε τα βιβλία της και όσους τα έπαιρναν στα χέρια τους. Το Καπλάνι ήταν ένα βιβλίο που με σχημάτισε πολιτικά, κινούμενο στη δύσκολη εποχή του ισπανικού εμφυλίου, της δικτατορίας του Μεταξά, των 'προεόρτιων' του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ιδωμένης μέσα από τη ματιά της μικρής πρωταγωνίστριας. Διηγούμενη με απαράμιλλη ευθύτητα και αμεσότητα όσα διασκέδαζαν, προβλημάτιζαν, εντυπωσίαζαν, στενοχωρούσαν την πρωταγωνίστριά της, η μεγάλη αυτή κυρία των ελληνικών γραμμάτων περνούσε, με δούρειο ίππο την απλότητα της παιδικής ματιάς, βαθιά μηνύματα και προβληματισμούς γύρω από τους καιρούς της. Στη συνάντησή μας τριάντα χρόνια μετά το πρώτο μας ραντεβού, μου ήταν αλήθεια πολύ δύσκολο να αφήσω το βιβλίο στο ράφι απ' όπου το είχα βγάλει και να με επαναφέρω στην 'τάξη'. Και μπορώ να πω ότι στην εποχή αυτή, την κάπως θα έλεγα φτηνή ή αν θέλετε επιδερμική, στην εποχή του Big Brother ή δεν ξέρω τίνος άλλου ξενωτικού τερατουργήματος, ήταν μια καθαρτική εμπειρία η απρόσμενη και τόσο ανθρώπινη αυτή συνάντηση με την παιδική μου ηλικία και ένα τόσο αγαπημένο βιβλίο από τα παλιά, τα πολύ παλιά. Νομίζω ότι κάτι τέτοιες στιγμές αποζημιώνουν για εκατοντάδες, χιλιάδες ώρες σκοτωμένες μπροστά στην τηλεόραση. Και ότι η υψηλή τέχνη της κυρίας Ζέη θα μου μιλάει για πολλά χρόνια ακόμα, με την ίδια πάντα φρεσκάδα. Ας είναι καλά.