Παν μέτριον άριστον

Έχω την εντύπωση ότι στα σημερινά ελληνικά ΜΜΕ και κυρίως στην τηλεόραση ακολουθείται το παραπάνω ρητό. Από τις φαντασμαγορίες της ΕΡΤ γύρω από τη Eurovision που προσπαθούν να ανάγουν έναν ξεπερασμένο και ξεπεσμένο διαγωνισμό τραγουδιού που μας ξέμεινε από τα eighties σε μείζον εθνικό ζήτημα, μέχρι τους παρουσιαστές πρωινών και μεσημβρινών εκπομπών της ιδιωτικής τηλεόρασης, που με περίσσιο θράσος έχουν κάνει λάβαρο και σήμα κατατεθέν των εκπομπών τους την έλλειψη μόρφωσης, την ημιμάθεια και τη μετριότητα. Με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα ολόκληρο life-style και γύρω από αυτό μεγάλη επιχειρηματική δραστηριότητα με τη σαχλαμάρα ως κυρίαρχη αξία, ως σημείο εκκίνησης και τερματισμού ταυτόχρονα. Κάποιοι έχουν βαλθεί να μας αποδείξουν ότι «δεν είμαστε πιο έξυπνοι από ένα δεκάχρονο»– πράγμα το οποίο βρίσκω πιθανότατο, αφού καθόμαστε και παρακολουθούμε ΑΥΤΗΝ την τηλεόραση –, ενώ κάποιοι άλλοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι αν μείνουμε μέσα τα βράδια και τα σαββατοκύριακα θα διασκεδάσουμε, ξεχνώντας τη μοναξιά μας, παρακολουθώντας «παρέες» να γλεντάνε, να χορεύουν και να τραγουδάνε στο «πάρτι της ζωής τους» ή «στην υγειά μας» προκειμένου να πάμε ύστερα για ύπνο ξεχασμένοι και χορτασμένοι από κέφι, χορό, διασκέδαση και ξεφάντωμα. Ξεχνώντας ότι όση ώρα παρακολουθούσαμε τους χορούς και τα τραγούδια, παραμέναμε βουλιαγμένοι σ’ έναν καναπέ μπροστά στην τηλεόραση. Υπάρχουν βέβαια και άλλοι, που στήνουν «ενημερωτικές» εκπομπές ή ολόκληρες «μηχανές του χρόνου» για να τιμήσουν την αξέχαστη προσφορά στον νεοελληνικό πολιτισμό διαφόρων νεκρών, ζωντανών ή νεκροζώντανων ηθοποιών, σκηνοθετών, τηλεπαρουσιαστών και τραγουδιστών πίστας ή νύστας. Αυτό που κάνει εντύπωση είναι ότι όλες αυτές οι αφιερωματικές εκπομπές «μνήμης» δεν έτυχε ποτέ να θυμηθούν κάποιον μεγάλο συγγραφέα, επιστήμονα, διανοητή ή καλλιτέχνη. Αλλά αντιθέτως, επιχειρούν νομίζω να μας πείσουν ότι η προσφορά, ο βίος και η πολιτεία ενός ηθοποιού σε παλιά ελληνικά μιούζικαλ ή ενός παλιού τραγουδιστή ελαφρού ρεπερτορίου, ενός παλιού σκηνοθέτη ή τηλεπαρουσιαστή είναι ασύγκριτα πιο αξιομνημόνευτα από ενός ανθρώπου που δεν προέρχεται από το χώρο του θεάματος. Ίσως διότι γι’ αυτούς ο πολιτισμός μας είναι ή θα έπρεπε να είναι συνώνυμος με το θέαμα. Ο, τιδήποτε βρίσκεται εκτός σκηνής ή εκτός στούντιο απλώς δεν υπάρχει ή αν υπάρχει, δε φαίνεται να τους απασχολεί. Υπάρχουν ακόμη και διάφορες συζητήσεις σε δελτία ειδήσεων αλλά και «talk shows» γύρω από ζητήματα της επικαιρότητας, όπου θα ακούσουμε να φλυαρούν επί παντός επιστητού οι ίδιοι κάθε φορά άνθρωποι: ένας δικηγόρος που έχει περισσότερες από μια φορές διαγραφεί από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, ένας αμόρφωτος πλην λαϊκιστής νομάρχης και μερικοί ακόμη πανταχού παρόντες δημοσιογράφοι, ηθοποιοί και λοιποί προκατασκευασμένοι από την ίδια την τηλεόραση opinion leaders, οι οποίοι καθημερινά μας σερβίρουν εξίσου προκατασκευασμένες και τυποποιημένες απόψεις. Οι άνθρωποι αυτοί θα έλεγα ότι λειτουργούν κάπως σαν ντελίβερι απόψεων, προκειμένου να μας βγάλουν από τον κόπο να σκεφτόμαστε μόνοι μας. Μέσα σ’ όλα αυτά βέβαια υπήρχαν και υπάρχουν και άλλου είδους εκπομπές, που δεν φιλοδοξούν να προκόψουν τηλεοπτικά υποτιμώντας τη νοημοσύνη των τηλεθεατών. Όπως οι εκπομπές στην ΕΤ1 του Στέλιου Κούλογλου, που ανεξαρτήτως αν μοιραζόταν κανείς τις απόψεις του, αντιπροσώπευαν μια άλλου είδους τηλεόραση. Μια τηλεόραση που δεν πατάει σαν οδοστρωτήρας πάνω σε ισοπεδωμένους τηλεθεατές, προκειμένου να υπάρξει και να αναδειχθεί. Ίσως γι’ αυτό και «κόπηκαν», διότι αποτελούσαν μια κάποια παραφωνία. Και χάλαγαν την πιάτσα της μετριότητας.