Mια 'διεθνής' έκθεση και παχιά λόγια...

Tο σαββατοκύριακο που μας πέρασε βρέθηκα στη Θεσσαλονίκη, στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί λέγεται ‘Διεθνής’ αυτή η έκθεση. Καταρχάς, καμία έκθεση βιβλίων ελληνικών - γραμμένων δηλαδή στην ελληνική γλώσσα και όχι ας πούμε στην αγγλική - δε θα μπορούσε ποτέ να είναι διεθνής. Και αυτό γιατί είτε μας αρέσει είτε όχι τα ελληνικά δεν αποτελούν διεθνή γλώσσα: μιλιούνται μόνο από Έλληνες. Αλλά στην προκειμένη περίπτωση οι διοργανωτές κοτσάρουν μια τιμώμενη χώρα (φέτος ήταν η Κίνα, τι πρωτότυπη επιλογή!), καλούν μερικούς συγγραφείς της στο Ελλάντα και ορίστε μια ‘διεθνής’, δηλαδή όχι μόνο με Έλληνες συγγραφείς, έκθεση! Όπως και όλες τις άλλες χρονιές, έτσι και φέτος η έκθεση ήταν μια πολύ καλή αφορμή για να ανέβουν από την Αθήνα για ένα τριήμερο ανανέωσης των στρατηγικών τους γνωριμιών διάφοροι βιβλιάνθρωποι που ως επί το πλείστον ήδη γνωρίζονται μεταξύ τους, να τα πουν και να περάσουν μερικές μέρες αλληλοκολακείας, χαριεντίσματος και ανταλλαγής κουτσομπολιών: συγγραφείς, εκδότες, παρατρεχάμενοι, καμαρώνουν εαυτούς και αλλήλους στην ετήσια αυτή ‘διεθνή’ τους συγκέντρωση και περνάνε καλά. Όσο για τους ανυποψίαστους επισκέπτες, βιβλία δεν πολυαγοράζουν γιατί τα βρίσκουν πολύ φτηνότερα σε διάφορα bazaar, γι’ αυτό και μένουν να χαζεύουν τους διάφορους βιβλιανθρώπους στις εκθεσιακές εκδηλώσεις να λένε ο ένας καλά λόγια για τα βιβλία του άλλου. Και για να δέσει καλύτερα το γλυκό όπως αρέσει σε κάποιους, ήρθαν φέτος οι εξωπραγματικές δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού: «Πιστεύω βαθιά ότι η Θεσσαλονίκη μπορεί να πρωταγωνιστεί στον πολιτισμό και ότι ο πολιτισμός μπορεί να γίνει πηγή ανάπτυξης για την πόλη. Αν οι φορείς της πόλης με την αρωγή του υπουργείου μας καταφέρουν να αναπτύξουν συνέργειες και διαμορφώσουν μια ενιαία στρατηγική στη Θεσσαλονίκη, θα έχει γίνει το καθοριστικό βήμα για την ανάδειξή της σε πολιτιστικό κέντρο των Βαλκανίων», είπε ο κύριος Γερουλάνος. Χαρακτήρισα τις δηλώσεις του εξωπραγματικές, διότι ο κύριος αυτός με την ευγενή φυσιογνωμία δεν φαίνεται δυστυχώς να έχει επαφή με την πραγματικότητα. Τη στιγμή που το Κέντρο Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης είναι κλινικά νεκρό (οι περισσότεροι Θεσσαλονικείς δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξή του), επιβεβαιώνοντας την υποψία ότι δημιουργήθηκε περισσότερο για λόγους απορρόφησης κονδυλίων παρά για οτιδήποτε άλλο, τη στιγμή που και το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης πνέει τα λοίσθια (αλλά και η Εθνική Λυρική Σκηνή στην Αθήνα φαίνεται να πηγαίνει για κλείσιμο), ο υπουργός Πολιτισμού ‘πιστεύει βαθιά’ ότι η Θεσσαλονίκη ‘μπορεί να πρωταγωνιστεί στον πολιτισμό’ και να αναδειχθεί ‘σε πολιτιστικό κέντρο των Βαλκανίων’. Μιλάμε για μια πόλη που τα τελευταία χρόνια έχει πάρει έναν πολιτικοκοινωνικό και πολιτιστικό κατήφορο δίχως τελειωμό, αφημένη σε χέρια δημοσίων αρχόντων που την έχουν κυριολεκτικά εγκαταλείψει στην τύχη της, αφοσιωμένοι στις προσωπικές τους φιλοδοξίες, όπως η τριάδα Άνθιμος-Παπαγεωργόπουλος-Ψωμιάδης, που κατά τα δύο τρίτα της εκλέγεται από τους ίδιους τους Θεσσαλονικείς - και αυτό λέει πολλά για το πόσο βαθιές ρίζες έχει αυτό το πολιτιστικό ‘χαμήλωμα’ της πόλης. Αποτελεί νομίζω τουλάχιστον ντροπή, για έναν άνθρωπο που θέλει να ονομάζεται υπουργός Πολιτισμού, να κλείνει τα μάτια μπροστά σε όλα αυτά για να κάνει αυτού του είδους τις ‘ροζ’ δηλώσεις. Αλλά απ’ ό, τι φαίνεται, όπως η διεθνής αυτή έκθεση δεν είναι πραγματικά διεθνής, έτσι και ο υπουργός Πολιτισμού δεν είναι αυτό που φαίνεται.