Detotalized totality

Ή αλλιώς μια κοινωνία κατακερματισμένη, μια πολιτεία όχι πολιτών αλλά ατόμων. Αυτό πιθανότατα εννοούσε η πανεπιστημιακός Βάσω Κιντή εξηγώντας στο ‘Βήμα’ γιατί την περασμένη Τετάρτη δεν απήργησε, μαζί με άλλους συναδέλφους της: ‘Κοιτάξτε’, λέει στη δημοσιογράφο της εφημερίδας, ‘η πρωτοβουλία μας αυτή δεν είναι μια πολιτική κίνηση. Αυτές οι υπογραφές μαζεύτηκαν αμέσως από μια αυθόρμητη διάθεση να δηλώσουμε ότι δεν θέλουμε να συνεχίσουμε όπως πριν. Δεν ήταν κάτι που είχαμε προγραμματίσει. Κυρίως θέλαμε να δηλώσουμε με τη στάση μας ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε με δανεικά, ότι δεν ταυτιζόμαστε με διεκδικήσεις ομάδων που δεν σκέφτονται το σύνολο, δεν δείχνουν αλληλεγγύη, και κυρίως ότι δεν μπορούμε να διαμοιράζουμε τα ιμάτια του κράτους με έναν τρόπο ιδιοτελή. Πρέπει να σκεφτόμαστε και τους άλλους’. Θα διαφωνήσω με την κυρία Κιντή. Η πρωτοβουλία αυτή ήταν μια εξόχως πολιτική κίνηση σε μια κοινωνία που έχει μείνει σοκαριστικά ακυβέρνητη, έχοντας αφήσει να κοπεί ο ομφάλιος λώρος μεταξύ των ίδιων των μελών της. Όταν οι οδηγοί των λεωφορείων, οι φορτηγατζήδες, οι δικηγόροι, οι φαρμακοποιοί, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, οι γιατροί, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι τραπεζοϋπάλληλοι, οι πρατηριούχοι, οι δεν ξέρω ποιοι άλλοι απεργούν υπέρ της διασφάλισης των προνομίων τους, υπέρ της προάσπισης των συμφερόντων τους, αυτό ακριβώς μας λένε. Το ίδιο που μας λέει κι ο τύπος με το αντιπαθητικό μούτρο όταν ανεβάζει την αμαξάρα του στο πεζοδρόμιο κλείνοντας τη ράμπα των πεζών ή μας μπαίνει από δεξιά στο φανάρι για να στρίψει πρώτος: δεν υπάρχει κοινωνία, δεν υπάρχουν άλλοι, δεν υπάρχει αυτό που λέμε κοινωνικό σύνολο. Ή, μάλλον, υπάρχει αλλά έχει σπάσει σε ένα σωρό υποσύνολα. Όταν το κοινωνικό σύνολο έχει δώσει τη θέση του σε όλα αυτά τα αντικοινωνικά υποσύνολα, η δήλωση ότι πρέπει να δούμε και λίγο πέρα απ’ τη μύτη μας, έξω από την αυλή μας, ξεχνώντας για λίγο τη βολή μας, γίνεται εξαιρετικά πολιτική: γίνεται υπενθύμιση της ιδιότητάς μας πρωτίστως ως πολιτών και δευτερευόντως ως οδηγού λεωφορείου ή τραπεζοϋπαλλήλου. Μπορούμε να βγούμε από τα υποσύνολά μας για να ξαναδούμε το σύνολο; Αν όχι, μας περιμένει μια συνολική ήττα.