Και αν δεν υπάρξει επόμενη κυβέρνηση;

Έβλεπα χθες σε μια τηλεοπτική αναμέτρηση τον πρώην υπουργό Οικονομικών της ΝΔ Γιάννη Παπαθανασίου να λέει, απέναντι στον διάδοχό του Γιώργο Παπακωνσταντίνου, ότι το ποιος έφταιξε περισσότερο για την τωρινή κρίση στη χώρα θα το κρίνει ο λαός στις επόμενες εκλογές. Δεν μ' αρέσει να κινδυνολογώ, αλλά μου έκανε εντύπωση η βεβαιότητα του κου Παπαθανασίου ότι θα υπάρξει επόμενη κυβέρνηση, μετά τη σημερινή. Bλέπω πιθανότερο, αν συνεχιστεί η παρούσα κατάσταση, την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να τη διαδεχτεί μια γαλλογερμανική επιτροπή διαχειρίσεως του ελληνικού ζητήματος, όταν αποδειχθεί για τα καλά πια ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα με αυτά που υπέγραψαν με τους Ευρωπαίους 'εταίρους' τους. Αναστέλλοντας επ' αόριστον το δικαίωμα των Ελλήνων να κυβερνώνται από κυβερνήσεις που οι ίδιοι επέλεξαν, από τη στιγμή μάλιστα που απεδείχθη ότι τα τελευταία 35 χρόνια οι επιλογές τους ήταν το λιγότερο καταστροφικές: για τους ίδιους, για την ελληνική οικονομία, αλλά κατ' επέκταση και για την ΕΕ, που αγόγγυστα χρηματοδοτούσε αυτή τη χώρα για να 'αναπτυχθεί'. Και επιστρέφοντας την Ελλάδα, που γεννήθηκε ως προτεκτοράτο των μεγάλων δυνάμεων της εποχής της Επανάστασης, στις συνθήκες στις οποίες γεννήθηκε και 'ανδρώθηκε' ως έθνος-κράτος.

Ένα άλλο ενδεχόμενο, κάπως μακρινότερο από αυτό ενός γαλλογερμανικού άξονα διευθέτησης του ελληνικού ζητήματος, είναι ένας γενικευμένος κοινωνικός ξεσηκωμός. Ένας ξεσηκωμός τυφλός και κουτσός, όπως δηλαδή περίπου συμβαίνει τα τελευταία δυο χρόνια. Λέω τυφλός, διότι κανείς ακριβώς δεν ξέρει ποιοι φταίνε για τα σημερινά χάλια της χώρας πέραν των συνήθων υπόπτων πολιτικών, κανείς δεν ξέρει πώς θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί η κρίση αυτή και, το κυριότερο, κανείς δεν μπορεί να φανταστεί μια άλλη Ελλάδα με λιγότερο και καθαρότερο κράτος, με περισσότερη καινοτομία και λιγότερο αναρχοσυνδικαλισμό. Και λέω κουτσός, εξαιτίας αυτής ακριβώς της έλλειψης κοινωνικής συνοχής: μιλάμε για μια κατακερματισμένη κοινωνία που αδυνατεί να συγκροτήσει και να υποστηρίξει μια ενιαία άποψη για το πώς έχουν τα πράγματα πέραν του τραγικά ανεπαρκούς 'έξω οι κλέφτες', που αρνείται πεισματικά να κάνει την αυτοκριτική της για τις πελατειακές της συνήθειες, για την εκτεταμένη φοροδιαφυγή βαθιά στους κόλπους της, για την αποξένωσή της, μια κοινωνία που περιορίζεται σε οικονομίστικα αιτήματα γύρω από μισθούς και επιδόματα, αδυνατώντας να αρθρώσει έναν συνολικότερο λόγο, να διατυπώσει ένα σφαιρικότερο αίτημα αλλαγής του κοινωνικοπολιτικού αλλά και πολιτισμικού τοπίου στην Ελλάδα. Σε αυτή την περίπτωση ενός τέτοιου ξεσηκωμού η Ελλάδα θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια ευρωπαϊκή Κούβα, κλεισμένη στον εαυτό της και τις αξίες της. Αυτοκτονικά μεν, 'με το κεφάλι ψηλά' δε.

Και στη μια και στην άλλη περίπτωση, θολό παραμένει το τι είδους κυβέρνηση και μέσα από τι είδους διαδικασίες, θα μπορούσε να διαδεχθεί τη σημερινή. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, ας διευκρινίσω το εξής: αν σε κάποιους φαίνεται εφιαλτικό το σενάριο είτε της προσάρτησης της χώρας σε έναν γαλλογερμανικό άξονα που θα αποφασίζει για τις τύχες της είτε της απομόνωσης και Κουβανοποίησής της, προσωπικά μου φαίνεται εφιαλτικότερο αυτό μιας επόμενης κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας με τον Αντώνη Σαμαρά πρωθυπουργό.