Για το δημοψήφισμα και κάποιες σκέψεις για το 'μετά'

Νομίζω ότι από προχθές ζούμε, στην Ελλάδα, ψυχοπαθολογικές καταστάσεις. Απ' τη μια σύσσωμη η αντιπολίτευση και αμέτρητοι απλοί πολίτες εδώ και δυο χρόνια χαλάνε τον κόσμο διαμαρτυρόμενοι για τα μνημόνια, την Τρόικα, το ένα, το άλλο, σε σημείο η χώρα να κλυδωνίζεται, οδηγώντας πολλούς στη μετανάστευση. Απ' την άλλη μόλις ο Γιώργος Παπανδρέου τους είπε 'ορίστε, αποφασίστε μόνοι σας τι θέλετε', με το σκεπτικό ότι όπως παραδέχεται και η αντιπολίτευση όσα μας προτείνουν οι Βρυξέλλες είναι δεδομένα, ανεξαρτήτως ποια κυβέρνηση έχουμε, ξαναχαλάνε τον κόσμο. Και 'κούρεμα' δεν θέλουν και να αποφασίσουν μόνοι τους τι θέλουν δεν θέλουν. Τώρα μάλιστα θυμήθηκαν ότι δεν είναι... 'ειδικοί' οι Έλληνες πολίτες να αποφασίσουν για ένα τέτοιο ζήτημα ('ναι ή όχι στο κούρεμα και όσα αυτό φέρνει'). Αλλά, μέχρι χθες, μια χαρά είχαν αποφασίσει (μέχρι χθες ήταν 'ειδικοί' άραγε;) ότι το 'κούρεμα' ή οτιδήποτε άλλο ήταν λάθος, εξου και οι απεργίες, καταλήψεις, διαδηλώσεις, μούντζες έξω από το Κοινοβούλιο και όσα άλλα.

Να διευκρινίσω το αυτονόητο: δεν τα λέω αυτά υπερασπιζόμενος την κυβέρνηση Παπανδρέου, άλλωστε ποτέ στην ζωή μου δεν υπήρξα ψηφοφόρος του ΠΑΣΟΚ. Απλώς έχω την εδραιωμένη πεποίθηση ότι η οιαδήποτε άλλη κυβέρνηση στη θέση της δεν θα έκανε κάτι τραγικά διαφορετικό. Σε αυτήν την κυβέρνηση έπεσε ο κλήρος να χειριστεί την χρεοκοπία μιας ολόκληρης χώρας και έχει να αντιμετωπίσει έναν αλλοπρόσαλο (ως συνήθως) λαό και μια αντιπολίτευση που ακόμα και τώρα λειτουργεί αντιπολιτευτικά, θεωρώντας ότι αυτή η κατά τα άλλα τέλεια χώρα, που όλα αυτά τα χρόνια λειτουργούσε σαν καλοκουρδισμένο ρολόι, χρεοκόπησε λόγω του... ΠΑΣΟΚ και των πολιτικών Παπανδρέου. Ήρθε νομίζω η ώρα, επιτέλους, να σοβαρευτούμε. Και να αναλάβουμε την ευθύνη των εαυτών μας, των κυβερνήσεών μας, της χώρας.

Και κάποιες σκέψεις για το 'μετά' αυτού του φαντασματικού δημοψηφίσματος: βλέποντας αυτή την εβδομάδα οργισμένες ομιλούσες κεφαλές σε τηλεπαράθυρα να δικάζουν, να καταδικάζουν, να ανησυχούν, να κινδυνολογούν, να εσχατολογούν, να ιδρώνουν και να ξεϊδρώνουν με ρυθμούς πολυβόλου, ένιωσα, όσο ποτέ πριν, θλίψη γι’ αυτή τη χώρα. Βλέποντας πολιτικούς όλων των κομμάτων να αρχίζουν μόνον τώρα, δειλά δειλά και κάτω από την απίστευτη πίεση των απρόσμενων περιστάσεων, να αρθρώνουν έναν λόγο όχι εντελώς κούφιο, όχι πέρα για πέρα ανούσιο, συνειδητοποίησα την τραγική μικρότητα του πολιτικού συστήματος της Ελλάδας: με χτύπησε κατάμουτρα, σα χαστούκι. Παλιότερα, όταν ζούσα για ένα διάστημα της ζωής μου στην Αγγλία, είχα μια φίλη, Ελληνίδα, που δίσταζε να επιστρέψει: έλεγε ότι στην Ελλάδα δεν προλαβαίνεις να σκεφτείς. Είχε δίκιο. Δεν προλαβαίνεις, διότι δεν σ’ αφήνουν τα οργισμένα τηλεπαράθυρα. Δεν προλαβαίνεις, διότι σου αδειάζουν από τα μέσα προς τα έξω το κεφάλι από σκέψεις αοριστολόγοι πολιτικοί, που ακούγοντάς τους χάνεις την αίσθηση της πραγματικότητας, των γύρω σου, του ίδιου σου του εαυτού αν δεν προσέξεις. Βλέποντας τις ομιλούσες τηλεοπτικές κεφαλές των ημερών στοχευμένες κατευθείαν στο να μην αφήσουν κανέναν να προλάβει να σκεφτεί ήρεμα, συντεταγμένα, βλέποντας πολιτικούς μόνον σήμερα να επιτρέπουν στον λόγο τους να παρεισφρήσει λίγη, τόση δα ουσία κατ’ εξαίρεση θα έλεγε κανείς, λόγω των απίθανων συνθηκών (για να επιστρέψουν στην αοριστολογία φαντάζομαι με την επαναφορά στην ‘ομαλότητα’), με έζωσαν μαύρες σκέψεις. Παρότι φύσει αισιόδοξος, βλέπω τα περιθώρια να στενεύουν. Όχι λόγω της τραγικής κατάστασης της χώρας, της κρίσης αυτής καθεαυτής. Αλλά εξαιτίας της ανελέητης εξορίας της νηφάλιας, ψύχραιμης, συγκροτημένης σκέψης που τόσο απαιτείται, ιδίως σε τέτοιες περιστάσεις. Και της αντικατάστασής της από άναρθρες κραυγές σε στιγμές που, ιδίως δημόσια πρόσωπα, τηλεοπτικά η πολιτικά, θα έπρεπε να ζυγίζουν, να μετράνε δυο και τρεις φορές κάθε λέξη πριν βγει απ’ το στόμα τους. Αντί όμως αυτού του ζυγισμένου, σταθμισμένου, ισορροπημένου λόγου βλέπεις μια νευρωσική έκφραση, έναν λόγο τρικυμιώδη, ασυνάρτητο. Ας ελπίσουμε ότι έστω και την ύστατη στιγμή κάποιοι, κάπου, κάπως, θα αναλογιστούν τις ευθύνες τους.