Όταν ο πολιτισμός κατεβάζει ρολά…

Με κάποιο σοκ είδα σήμερα ξεφυλλίζοντας διαδικτυακά τις εφημερίδες, ότι μετά από 32 χρόνια αδιάλειπτου δημιουργικού ‘παρών’ η Πειραματική Σκηνή της ‘Τέχνης’, η αναμφίβολα σημαντικότερη από άποψης ποιότητας θεατρική σκηνή της Θεσσαλονίκης, κατεβάζει ρολά. Η Πειραματική Σκηνή της ‘Τέχνης’ ήταν μια απ’ αυτές τις ψηφίδες πολιτισμού που εξακολουθούσαν με ‘πείσμα’ να ‘αναπνέουν’ δημιουργώντας, προσφέροντας, ακόμα και υπό συνθήκες πολιτιστικής ασφυξίας. Ήταν μια απ’ αυτές τις νησίδες ανήσυχων ανθρώπων που επέμεναν να μοιράζονται και να μοιράζουν απλόχερα την τέχνη τους στη Θεσσαλονίκη του Άνθιμου, του ‘Πανίκα’ (Παναγιώτη Ψωμιάδη), του ‘ατσαλάκωτου’ αιωνίου δημάρχου Παπαγεωργόπουλου, των ακμαζόντων μπουζουξίδικων που εξέφραζαν ακέραια, ατόφια την αισθητική των προυχόντων και αξιωματούχων της πόλης που, σε άρρηκτη ψηφοθηρική συμμαχία με τα πιο λούμπεν λαϊκά της στρώματα, κατάφεραν αυτή τους την αισθητική να την επιβάλλουν στην πόλη. Μια Θεσσαλονίκη που αφέθηκε να κατρακυλήσει, αργά αλλά σταθερά, στη θρησκοληψία, στην ακαλαισθησία, στη μαζική ‘διασκέδαση’, παραδινόμενη άνευ όρων στην οργανωμένη αυτή επίθεση.

Αυτό που επιβεβαιώνεται με το κλείσιμο αυτής της ιστορικής, στον χώρο του ελεύθερου, ποιοτικού θεάτρου προσπάθειας; Από τη στιγμή που ο πολιτισμός δεν υπήρξε ποτέ η πρώτη προτεραιότητα, θα καταστεί και η πρώτη απώλεια σε μια στιγμή κρίσης. Ακόμη και στους πολυτιμότερους, τους σπανιότερους εκφραστές του. Δεν θα μπορούσα παρά να κλείσω αυτό το σύντομο αποχαιρετιστήριο σημείωμα με τα λόγια του ιδρυτή και καλλιτεχνικού της διευθυντή Νικηφόρου Παπανδρέου:

…κατανοούμε απολύτως ότι η οξύτατη οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρα έχει μειώσει δραστικά τις δυνατότητες της Πολιτείας να στηρίζει τον σύγχρονο πολιτισμό. Και δεν παραβλέπουμε το γεγονός ότι οι στερήσεις και οι θυσίες που ζητούνται από τον ελληνικό λαό κάνουν να φαίνεται σε πολλούς πολυτέλεια η καλλιτεχνική δημιουργία και πρόκληση το αίτημα για την ενίσχυσή της. Ωστόσο, έχουμε την πεποίθηση ότι, ακριβώς σε εποχές κρίσης και ψυχικής καθίζησης, η τέχνη (μιλούμε γενικά, όχι ειδικά για τη δική μας περίπτωση) αποκτά ζωτική σημασία, μας δίνει μια ανάσα, μας βοηθάει να μη βουλιάξουμε ψυχικά, μας παρακινεί να στοχαστούμε με νηφαλιότητα, ενώ παράλληλα ενισχύει την κοινωνική συνοχή - αυτό ισχύει για τον πολιτισμό γενικά, και ιδιαίτερα για το θέατρο, που είναι κατεξοχήν τέχνη συλλογική, τέχνη της κοινότητας.

Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι, ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία, το να κλείνουν θέατρα αποτελεί σύμπτωμα παρακμής και επιδεινώνει τη γενικευμένη κρίση, οικονομική, κοινωνική, ηθική, που περνάει η χώρα. Αλλά δυστυχώς δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς…