13 Απρ 2008

H μαύρη τρύπα



Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες που αναδεικνύουν «ηγέτες» όπως ο Μπους στις ΗΠΑ, ο Σαρκοζί στη Γαλλία και πιθανότατα ο Μπερλουσκόνι ξανά στην Ιταλία, οι πληθυσμοί χαρακτηρίζονται από κάποιες ανησυχητικές νοοτροπίες. Οι άνθρωποι διαρκώς περισσότερο εγκλωβίζονται στην ιδιωτική τους ζωή, βολεύονται διαρκώς βαθύτερα στους καναπέδες τους και αδιαφορούν με διαρκώς περισσότερο κυνικό, μηδενιστικό τρόπο για τα κοινά και την πολιτική. Η τελευταία αυτή λέξη έχει ταυτιστεί για μεγάλη μερίδα ανθρώπων με τη διαφθορά, τα δυσώδη σκάνδαλα και την ανυποληψία. Γι’ αυτό και προτιμούν να αφιερώνονται περισσότερο στα χόμπι τους και να παρασύρονται σ' ένα life-style άκρατου καταναλωτισμού - ο οποίος καταναλωτισμός έχει αναδειχθεί σε κυρίαρχη ιδεολογία, πολύ πιο διαδεδομένη από τον μαρξισμό ή τον φιλελευθερισμό -, ηδονοθηρίας, αντικοινωνικών συμπεριφορών και γενικότερης μόνωσης. Πέφτουν έτσι, αποξενωμένοι από τους συμπολίτες τους και αδιαφορώντας για το τι συμβαίνει έξω από τις πόρτες των διαμερισμάτων τους στις γειτονιές, τις πόλεις και τις ίδιες τους τις χώρες, σ' ένα κενό το οποίο οι ίδιοι άφησαν να δημιουργηθεί. Ένα κενό αξιών, θεσμών, προτύπων και ιδεολογιών. Ένα κενό, μια μαύρη τρύπα στα βάθη της οποίας το μόνο που μένει ως κατακάθι είναι η απάθεια και η αδράνεια ως επικρατούσα νοοτροπία και μάστιγα της εποχής μας. Στην επιφάνεια αυτού του κενού αναδύονται άνθρωποι που ξέρουν να επιβιώνουν σε τέτοιες εποχές παρακμής, εκμεταλλευόμενοι αυτήν ακριβώς την αδράνεια και την αδιαφορία των πληθυσμών. Άνθρωποι δηλαδή όπως οι προαναφερθέντες «ηγέτες» που αναδεικνύονται αρνητικά, μέσα από την αδιαφορία και τον απεγνωσμένο εγκλεισμό των ανθρώπων στα σαλόνια τους, εμπρός σε τηλεοράσεις που τους αποχαυνώνουν και τους χειραγωγούν. Τηλεοράσεις στις οποίες χαζεύουν τις προσβλητικές χειρονομίες του Μπερλουσκόνι σε συνόδους κορυφής, τις χυδαιότητες του Σαρκοζί σε δημόσιες εμφανίσεις του, τις χαζομάρες που εκστομίζει τα τελευταία οκτώ χρόνια ο Μπους και τις αερολογίες του δικού μας πρωθυπουργού σαν να πρόκειται για stand-up κωμικούς που ανώδυνα ξετυλίγουν το ταλέντο τους, σαν να παρακολουθούν τους Λαζόπουλους της διεθνούς πολιτικής, ξεχνώντας ότι πρόκειται για ανθρώπους που κρατάνε τις τύχες εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων στα χέρια τους. Η απουσία ενδιαφέροντος για την πολιτική μεταφράζεται έτσι σε εθελοτυφλία εμπρός στις συνέπειες της απολιτικής στάσης μας. Απέναντι στο ότι μόνοι κερδισμένοι από την αποχώρηση του πλήθους από το δημόσιο βίο, από την ιδιωτικοποίηση των πολιτών, βγαίνουν άνθρωποι όπως ο Μπερλουσκόνι. Το χειρότερο με αυτό το κενό στο οποίο έχουν πέσει οι σύγχρονοι άνθρωποι είναι ότι δεν μπορούν να το συνειδητοποιήσουν. Δε μπορούν να κοιτάξουν παραέξω, παραπέρα, παραπάνω. Απλώς μπορούν να αφεθούν - κάτι το οποίο είναι και το πιο εύκολο - να βουλιάξουν ακόμη βαθύτερα. Η άλλη μάλιστα όψη αυτού του νομίσματος, αυτής της θλιβερής σύγχρονης κατάντιας που λέγεται ιδιωτικοποίηση των συνανθρώπων μας, είναι ο τρόμος και οι παράλογες φοβίες που γεννιούνται σε μεγάλες μερίδες του πληθυσμού, με την παραμικρή υποψία «αποκάλυψης» ή «παραβίασης» των «προσωπικών» τους «δεδομένων». Πρόκειται για την εκτεταμένη φοβία πολλών γύρω από τις κάμερες παρακολούθησης, τις καταγραφές τηλεφωνημάτων και προσωπικών στοιχείων από διάφορες επιχειρήσεις, υπηρεσίες και οργανισμούς σε τράπεζες δεδομένων τα οποία κάποιοι υποτιθέμενοι κακοί συσσωρεύουν και επεξεργάζονται προκειμένου, κάποια στιγμή, να επιχειρήσουν αιφνιδιαστικά να εκπορθήσουν το απόρθητο κάστρο του ιδιωτικοποιημένου, αντικοινωνικού ανθρώπου της εποχής μας. Έτσι, ο σύγχρονος άνθρωπος του καναπέ που βουλιάζει διαρκώς περισσότερο στα μαξιλάρια του παρακολουθώντας βλακείες στην τηλεόραση και παραγγέλνοντας νοστιμιές από ντελίβερι ξυπνάει και κοιμάται με τη φοβία μήπως κάποια στιγμή αυτός ο ηδονοθηρικός και ταυτόχρονα άκρως αντικοινωνικός και αντιπολιτικός τρόπος ζωής του απειληθεί από τους φανταστικούς αυτούς εχθρούς. Και όσες ικανότητες και δυνατότητες διαμαρτυρίας διαθέτει, επενδύονται σ' αυτόν τον φαύλο και θλιβερό στόχο. Θυσιάζονται σε αυτόν τον βωμό. Στο βωμό της προάσπισης και διαφύλαξης της ιδιωτικοποίησής του, της τηλεοπτικής αποβλάκωσής του, των χόμπι του, των απολαύσεών του, της αντικοινωνικής στάσης του και της κυνικής, αδιάντροπης αδιαφορίας του για τα κοινά. Πρόκειται για έναν βωμό, στην άλλη όψη του οποίου αναδεικνύονται «ηγέτες» όπως ο Μπερλουσκόνι, που υπόσχονται να υπερασπιστούν με νύχια και με δόντια την επιλογή αυτή των σιωπηλών πλειονοτήτων που τους ψηφίζουν να ιδιωτεύσουν. Εξασφαλίζοντας έτσι την ανάδειξη και την μακροημέρευσή τους στην εξουσία. Διότι μόνο μια κοινωνία όχι πολιτών αλλά ιδιωτών, δηλαδή idiots, θα αναδείκνυε σε «ηγέτες» ανθρώπους όπως ο Μπους, ο Σαρκοζί, ο πρωθυπουργός μας και πιθανότατα ξανά ο Μπερλουσκόνι.

23 σχόλια:

Meropi είπε...

Γεράσιμε μου,
η επικαιρότητα (εκλογές στην Ιταλία) μας έκανε να ανεβάσουμε περίπου ίδια ανάρτηση. Τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται. Χα χα χα.
Εντάξει το καταλαβαίνω ότι υπάρχει κρίση αξιών και ιδελογιών σήμερα (έχει ξεφτίσει και αυτό το όραμα της Αριστεράς), αλλά βρε παιδί μου ούτε το απόφθεγμα "το μη χείρον βέλτιστον" δεν κάνει αυτούς τους ανθρώπους να σηκωθούν από τον καναπέ τους και να φροντίσουν να αποτρέψουν τα χειρότερα;;; Τη μη άνοδο δηλαδή ανθρώπων σαν το Σαρκοζί, Μπους και Μπερλουσκόνι στην εξουσία;;

gerasimos είπε...

meropi πήρα το ερέθισμα από τη δική σου ανάρτηση για τον Μπερλουσκόνι (για τον οποίο είχα ανεβάσει παλιότερα μια... προειδοποιητική ανάρτηση).

Για το 'μη χείρον' που αναφέρεις, ας μην ξεχνάμε ότι δεν υπάρχουν και πολλές εναλλακτικές λύσεις. Μια ματιά μόνο αν ρίξεις στους - απογοητευτικούς - σημερινούς βουλευτές μας στην Ελλάδα, θα διαπιστώσεις ότι όσο περισσότερο απέχουμε εγώ, εσύ και εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι από την πολιτική, τόσο περισσότερο αυτή προσελκύει ανθρώπους χαμηλότερων προδιαγραφών.

cortlinux είπε...

Βασικά απέχοντας από τα κοινά βλέπω ότι έχω αφήσει άλλους να διακυβεύονται την ζωή μου και τις αξίες μου.

Η ιδιωτικοποίηση ,όπως την αναφέρεις, ενώ παρουσιάζεται ως απομόνωση για προάσπιση της προσωπικής ζωής ουσιαστικά την προσφέρει βορά σε αλλονών τα χέρια.

Και στο τέλος θεωρώ και βλάκα αυτόν που θέλει να είναι ανεξάρτητος πραγματικά και συμμετέχει στα κοινά.

Unknown είπε...

Αν το χέρι μου έβαζε ψήφο στον Μπερλουσκόνι, θα το έκοβα.
Ο Σαρκοζί έδειχνε σοβαρός και βγήκε τρελαμένος.
Οι ψηφοφόροι έχουν αποβλακωθεί κι αυτό είναι άσχημο για όλους μας.

marianaonice είπε...

Έχεις δίκιο Γεράσιμε, αυτό που απαντάς στη Μερόπη. Όσο απέχουν οι σοβαροί άνθρωποι από την πολιτική τόσο αυτή μαζεύει τους μέτριους και ακόμη πιο κάτω οι οποίοι και επιβιώνουν αφού δεν υπάρχει τίποτε καλύτερο για να τους ανταγωνιστεί!!
Φοβάμαι ότι ο κατήφορος είναι χωρίς γυρισμό γιατί τα πράγματα γίνονται έτσι ολοένα και πιο αποτρεπτικά για τους άξιους ν΄ ασχοληθούν με την πολιτική!

fevis είπε...

Welcome back!!! Μας έλειψες.. Πέρασε το λουμπάγκο?

gerasimos είπε...

cortinux ακριβώς, έχει διαστρεβλωθεί η αντίληψή μας για πολλά πράγματα, και πάνω απ' όλα όσον αφορά στις επιλογές που κάνουμε ως πολίτες για τη ζωή μας.

mariana faithful όντως, τις συνέπειες των κακών επιλογών όσων ψηφίζουν τις υφίστανται και όσοι δεν ψηφίζουν.

marianaonice φαύλος κύκλος...

fevis καλώς σας βρήκα! Πέρασε, ναι.

xasodikis είπε...

Πάντως Γεράσιμε η περί προσωπικών δεδομένων προβληματική είναι αρκετά ευρύτερη, δεν νομίζω ότι πρόκειται μόνον ή κυρίως για μια άλλη όψη της "ιδιωτικοποίησης" που περιγράφεις.

Ειδικά στη χώρα μας βλέπουμε πολλές υπερβολές σε αυτό το θέμα, ίσως γιατί η σχετική νομοθεσία είναι ακόμα πρόσφατη, η τεχνολογική εξέλιξη τρέχει και κάποια σοβαρά ζητήματα ακόμα δεν έχουν λυθεί ικανοποιητικά ή καθόλου (είναι πολύ γενικό αυτό που λέω, αλλά αν αρχίσω να εξειδικεύω θα μακρηγορήσω πολύ...). Θα επισημάνω απλώς ότι αυτοί που εκφράζουν τους εντονότερους προβληματισμούς περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων, συνήθως δεν είναι ακριβώς "βουλιαγμένοι στον καναπέ τους" συμπολίτες μας.

gerasimos είπε...

xasodikis έχει καταρχάς σημασία αν βάζουμε την ιδιωτικοποίηση εντός εισαγωγικών... εγώ ΔΕΝ θα την έβαζα σε εισαγωγικά. Ο όρος άλλωστε δεν είναι δικός μου αλλά του Καστοριάδη και τον χρησιμοποίησα σε συναρμογή με την κυρίαρχη σήμερα τάση υπεράσπισης, με νύχια και με δόντια, του δικαιώματός μας στην αυτιστική αυτή ιδιωτικοποίηση, που οδηγεί και σε διαφόρων ειδών φοβικές αντιδράσεις και νοοτροπίες. Πέραν αυτού, ασφαλώς και δεν εξαντλείται η προβληματική αυτή με μια ανάρτηση και δυο-τρεις τηλεγραφικές επισημάνσεις. Αλλά πεποίθησή μου παραμένει ότι οι φοβίες αυτές περί αποκάλυψης των προσωπικών μας 'δεδομένων' αντιπροσωπεύουν την άλλη όψη του νομίσματος που λέγεται ιδιωτικοποίηση, cocooning, απόσυρση από τη δημόσια ζωή και παραίτηση από τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά μας ως πολιτών – διαρκώς περισσότερο δεν ψηφίζουμε, δεν διαμαρτυρόμαστε για όσα μας δυσαρεστούν ή μας ταλαιπωρούν, πέραν κάποιων στενά οικονομικών, αυτό-αναφορικών διεκδικήσεων -, αποξένωση στην καθημερινότητά μας από τους γείτονές μας και τους συμπολίτες μας - που βρίσκει την έκφρασή της σε πολύ καθημερινά πράγματα, αυτοκίνητα ανεβασμένα σε πεζοδρόμια, προσπεράσεις από δεξιά αλλά και σε μια γενικότερη αίσθηση αδιαφορίας σε σχέση με τους γύρω μας σε βαθμό εχθρότητας που βιώνει κανείς κάνοντας μια βόλτα έξω - ή όπως αλλιώς θες να το πεις. Αν έχεις να μου προτείνεις μια εναλλακτική θεώρηση αυτών των καταστάσεων, ευχαρίστως να την κουβεντιάσουμε.

xasodikis είπε...

Γεράσιμε, χρησιμοποιώ τα εισαγωγικά μόνο για την αυτούσια μεταφορά περικοπής από το κείμενο (citation). Όχι γιατί αμφισβητώ ή ειρωνεύομαι τον όρο.
Ομοίως δεν αμφισβητώ την πραγματικότητα αυτή που περιγράφεις. Διαφωνώ μόνο ως προς αυτό που είπα στην αρχή, ότι η περί προσωπικών δεδομένων προβληματική έχει τόσες παραμέτρους, εξαιρετικά σημαντικές κατά τη γνώμη μου, που -πώς να το πω- αδικείται όταν υπερτονίζεται αυτή η παράμετρος που αναφέρεις στην ανάρτηση.
Δεν ξέρω αν εξηγούμαι καλά. Σου θυμίζω αυτό το παλιότερο ποστ, μήπως γίνει πιο κατανοητό τι θέλω να πω.

gerasimos είπε...

xasodikis τη θυμάμαι την εξαιρετική εκείνη ανάρτησή σου, που αφορούσε όμως στη δημόσια έκθεση ανθρώπων με ψυχικές ασθένειες νοσηλευόμενων σε ψυχιατρείο, χωρίς τη συγκατάθεσή τους, από μια εκπομπή στην τηλεόραση. Δε νομίζω ότι έχει καμία σχέση με όσα θίγω στην ανάρτηση.

xasodikis είπε...

Γεράσιμε, ή έχω κάνει κάπου λάθος στον ειρμό της σκέψης και κατανόησης του κειμένου, ή είμαι πολύ κουρασμένος για να αποδώσω σωστά αυτό που θέλω να πω...

Θα επανέλθω αύριο με -ελπίζω- καθαρότερο νου. Καλό σου βράδυ!

gerasimos είπε...

Όσον αφορά εμένα, αυτό που ήθελες να πεις μου έγινε απόλυτα κατανοητό και μάλιστα απ' την αρχή. Αλλά δεν βρήκα κάποια σχέση με αυτά που λέω στην ανάρτηση. Άλλο πνεύμα - περισσότερο αφηρημένης σκέψης και κοινωνικής θεωρίας - διέπει την ανάρτηση και άλλο - περισσότερο νομικό και καθόλου θεωρητικό - τα όσα είπες. Οπότε δεν θα έλεγα ότι διαφωνούμε, απλώς βλέπουμε την ίδια κατάσταση από διαφορετικές πλευρές, παράλληλες μεταξύ τους και άρα ασύμπτωτες. Καλό βραδάκι και καλή ξεκούραση.:-)

Ανώνυμος είπε...

Κατά την ιδιωτικοποίηση της ζωής και την επιδίωξη της ατομικής ευζωίας μπορεί να συναντούμε τον idiot, του οποίου τόσο η ζωή όσο και η σκέψη στερείται οποιουδήποτε ενδιαφέροντος άρα προς τι η από τρίτους καταγραφή της. Μιλώντας για τη διαφύλαξη του προσωπικού βίου (privacy)αναφερόμαστε στον πολίτη που διατηρεί το δικαίωμα να συνδιαλέγεται κατά βούληση με την κοινωνία χωρίς να διαχέεται σε αυτήν ή να χειραγωγείται από την επικρατούσα τάξη αξιών της. Σε ένα τέτοιο διαλεκτικό σχήμα, όπου η απόσυρση είναι ίσως κάποτε μια δυσοίωνη προοπτική, η διαφύλαξη των προσωπικών ορίων είναι ταυτόσημη με την εξασφάλιση ενεργού πεδίου σκέψης και δράσης παράλληλων ή τεμνόμενων ατομικών και συλλογικών διεκδικήσεων.

Locus Publicus είπε...

Γεράσιμε καλήμέρα.
Ωραία συγκροτημένη η συλλογική του πόστ, με βρίσκει σύμφωνω στα όσα ισχυρίζεται. Σαφώς και έχει βυθιστεί ο κόσμος στην ηδονοθηρία αδιαφορώντας για τα κοινά. Και αυτό γιατί δεν υπάρχει λόγος για κάποιον σοβαρό άνθρωπο να ασχοληθεί με την πολιτική. Καποιος που ζεί σε μία ανοιχτή κοινωνία ευκαιριών, έχει λίγα κίνητρα να επικεντρώσει την προσοχή τους στην πολιτική. Παράδειγμα οι ΗΠΑ, οπου απουσιάζουν σκανδαλωδώς ανθρωποι του πνεύματος απο την πολιτική. Ούτε και οι επιχειρηματίες ασχολούνται, παράγουν και είναι ευτυχισμένοι ασχολούμενοι με άλλα. Και ενώ τα κίνητρα απουσιάζουν, τα αντικίνητρα είναι πολλά. Στις ΗΠΑ, ο μέσος προεκλογικός αγώνας σε επίπεδο κυβερνητών (state government) κυμαίνεται απο 3-5 εκατομμύρια. Σε επίπεδο Γερουσιαστών (Senate), ξεπερνά τα 10 εκατομμύρια. Και για το προεδρικό στέμμα, το ποσό ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια. Ποιός λοιπόν θα έμπαινε στη διαδικασία συλλογής αυτών των χρημάτων, με τα ΜΜΕ να του παραβιάζουν κάθε πτυχή της ιδιωτικής του ζωής, και κάθε λομπίστα να θέλει τα λεφτά του πίσω; Απομένουν λοιπόν οι επαγγελματίες της πολιτικής που δεν τους ενδιαφέρει ο ακαδημαικός, ή επιχειρηματικός κόσμος. Τύποι Μπόύς, Σαρκοζύ και Μπερλουσκόνι.

Θα επανέλθω.

Meropi είπε...

Γεράσιμε καλημέρα,
ο σοβαρός κ. Μπερλουσκόνι με το ..κατάμαυρο βαμμένο μαλλί και έχοντας κάνει και...σολάριουμ, για να φαίνεται λέει νέος και υγιής (!!) εξασφαλίζει, σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, σαφές προβάδισμα και στα δύο νομοθετικά σώματα (45,47%), ενώ την ήττα του συνασπισμού του παραδέχτηκε ο Βάλτερ Βελτρόνι, ο οποίος δεν ξεπερνά το 40%. Ο ιταλικός λαός αποφάσισε...
Ανεξερεύνητες οι βουλές του Λαού!!

gerasimos είπε...

balloon ασφαλώς κι έχει κανείς δικαίωμα στην απομόνωση, την ιδιώτευση και την αντικοινωνικότητα. Αλλά όταν αυτό γίνεται συλλογική στάση ζωής, με τις συνέπειες που ανέφερα στην ανάρτηση αλλά και προηγουμένως, υπάρχει πρόβλημα. Μακάρι να ενδιαφέρονταν οι σύγχρονοι άνθρωποι (βέβαια σήμερα δεν μιλάμε πλέον για ανθρώπους, αλλά για 'άτομα') για τα κοινά για όλους ζητήματα και προβλήματα όσο για τις προσωπικές ζωές τους και την καλοπέρασή τους.

locuspublicus καλημέρα. Δε θα 'πρεπε να υπάρχουν 'επαγγελματίες' της πολιτικής. Από τη στιγμή που αφήσαμε την πολιτική στους 'επαγγελματίες' πολιτικούς, είμαστε άξιοι της τύχης μας.

meropi καλημέρα. Τόπο στα... νιάτα λοιπόν στην Ιταλία.

xasodikis είπε...

Αφού το κατάλαβες, γιατί με παιδεύεις ;-)

Έχεις δίκιο, το βλέπουμε από άλλο πρίσμα. Κρατάω την ιδέα, πάντως, και μπορεί να κάνω στο μέλλον κάποιο ποστ υπό αυτό το άλλο πρίσμα...

gerasimos είπε...

xasodikis είμαι... παιδεψιάρης τύπος φαίνεται, τι να πω;

Panos είπε...

Γεράσιμε,
το θέμα είναι ότι η απουσία μιας οργανωμένης εναλλακτικής πρότασης στο σημερινό μοντέλο ζωής σπρώχνει ακόμα πιο πολύ τους ανθρώπους στην ιδιώτευση.

gerasimos είπε...

panos και η ιδιώτευση με τη σειρά της καθιστά διαρκώς δυσκολότερη τη διαμόρφωση εναλλακτικών προτάσεων..

Panos είπε...

Γεράσιμε,
συμφωνώ αλλά αυτό έχει οδηγήσει σ' ένα φαύλο κύκλο.

Seagull είπε...

Γεράσιμε, καλή σου μέρα!
Όπως γνωρίζεις ήδη, δημιούργησα ένα blog, με την ονομασία "Κλέφτρα Κίσσα" (http://kleftrakissa.blogspot.com/), στο οποίο "εκθέτω" κείμενα άλλων bloggers, που τους τα έχω "κλέψει".
Περισσότερα, μπορείς να βρεις και να διαβάσεις στην πρώτη μου ανάρτηση:
http://kleftrakissa.blogspot.com/2008/09/blog-post_30.html
Επειδή μεταξύ των αναρτήσεων που έχω κλέψει περιλαμβάνονται και
δικές σου, θεώρησα σκόπιμο να σε ενημερώσω σχετικώς, ώστε αν έχεις οποιαδήποτε αντίρρηση για την "κλοπή" αυτή να με ενημερώσεις και να κατεβάσω τις σχετικές αναρτήσεις μου.

Ευχαριστώ
Seagull
http://seagullstefanos.blogspot.com/

Υ.Γ. Αφήνω σχετικό σχόλιο κάτω από κάθε πρωτότυπη ανάρτηση, για ευνόητους λόγους