Ξαναβρίσκοντας το βυθό

Σήμερα πήγαμε οικογενειακώς σε ένα αγρόκτημα. Ψηλά στο βουνό, απλωμένο σε μια ήρεμη, καταπράσινη πλαγιά, το αγρόκτημα φιλοξενούσε άλογα και άλλα μικρότερα ζώα, μια μικρή παιδική χαρά, ένα εστιατόριο. Ιδανικό για μικρά παιδιά, μπορούσες να κάνεις μια βόλτα και να φας, όπως και κάναμε. Το φαγητό, σε πολύ λογική τιμή. Και δεν ντρέπομαι να το πω. Μέχρι και σήμερα, παρότι βαθιά χωμένοι στην κρίση, πολλοί νεοέλληνες σχεδόν ντρέπονται να πουν ότι βρήκαν κάπου μια καλή τιμή. Έπρεπε, πρέπει να δείχνουν ότι δεν υπολογίζουν τα λεφτά. Και αυτό διότι μέχρι σήμερα ζούσαν σε μια φτωχή χώρα με δήθεν ευκατάστατους κατοίκους. Και σε μια εκ πρώτης όψεως υπερμοντέρνα κοινωνία που θέλησε να ανταγωνιστεί, μιμητικά, άλλες δυτικές κοινωνίες σε μαζική επιδεικτική κατανάλωση, καλοπέραση, lifestyle, χωρίς να είχε ποτέ προοριστεί για κάτι τέτοιο. Από κοινωνία βαθιά παραδοσιακή, σχεδόν προνεωτερική, έγινε, εν μια σχεδόν νυκτί, μέσα από αλλαγές ταχύρρυθμες, ανεξέλεγκτες, τυφλές, ένα κακέκτυπο δυτικής κοινωνίας της αφθονίας, με μια τραγική ιδιαιτερότητα: η καταναλωτική αφθονία, σήμα κατατεθέν του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, ήταν στην περίπτωσή της εξαρχής δανεική, εισαγόμενη, ένα εισαγόμενο προϊόν πολυτελείας που μέσα από τον καπιταλισμό της πίστωσης, που και αυτός εισήχθη με τα όλα του στη χώρα, έγινε προσιτό σε όλο και περισσότερους. Όσο όλα αυτά συνέβαιναν, στα βαθύτερα υποστρώματα παρέμεναν άθικτα τα παραδοσιακά θεμέλια αυτής της πνιγμένης στο μπετόν, τα iphone, τα γυαλιστερά αυτοκίνητα κοινωνίας: η εκτεταμένη οικογένεια που φροντίζει με υποδειγματική ευσυνειδησία για όλα της τα μέλη μέχρι τα βαθιά τους γεράματα, η ανατολίτικου τύπου υποτιμητική αντιμετώπιση της γυναίκας, το χωριό ως απώτερο σημείο αναφοράς και καταφύγιο όταν στένευαν τα πράγματα, η θρησκεία ως ακλόνητη αυθεντία. Τα θεμέλια αυτά, ο βυθός αυτός, εγγυούνταν και την απρόσκοπτη συνέχιση, στην επιφάνεια αυτής της θάλασσας, της παραχαραγμένης ευζωίας. Μέχρι που άρχισαν και αυτά να διαβρώνονται, μέχρι που άρχισε και ο βυθός να μολύνεται. Φτάνοντας στο σήμερα, στις κρίσιμες ώρες της διεθνούς διαπόμπευσης της καταχρεωμένης χώρας. Το στοίχημα αυτές τις δύσκολες ώρες; Η ανάκτηση του βυθού, η επιστροφή όχι στις πατροπαράδοτες σταθερές, όχι σε προνεωτερικούς, βουκολικούς παραδείσους, αλλά στην ανόθευτη ανθρωπινότητα των παππούδων μας, σε μια ζωή έμμετρη.