Μπορεί ένας κυρ-Γιάννης να φέρει την άνοιξη;

Παρότι από τρίτο χέρι, μεταφρασμένη από τα γερμανικά στα αγγλικά και από τα αγγλικά αποσπασματικά από εμένα στα ελληνικά, μια επαινετική παρουσίαση (θα τη βρείτε εδώ) του Γιάννη Μπουτάρη ως δημάρχου-πρότυπο από το γερμανικό Der Spiegel που, αν μη τι άλλο, δεν μας έχει συνηθίσει σε επαίνους, αποτελεί είδηση. Ευχάριστη είδηση, είδος σπάνιο την σήμερον ημέρα. Ο κυρ-Γιάννης πήγε στο Βερολίνο, όπως έχει επισκεφτεί και άλλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, για να βρει τρόπους να καθαρίσει τη Θεσσαλονίκη, με τους πολλούς υπαλλήλους καθαριότητας που περιλαμβάνουν όμως, παρότι ασχολούμενοι με την καθαριότητα, κάποια όχι και τόσο καθαρά συνδικαλιστικά κυκλώματα στις τάξεις τους. Όπως αναφέρεται στην παρουσίαση, οι παρατηρητές της Τρόικας θεωρούν την Θεσσαλονίκη του Μπουτάρη μοντέλο για όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. Μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα τον χαρακτηρίζει εξαίρεση, από την οποία όλοι μπορούν να μάθουν κάτι.

'Μου πήρε καιρό, αλλά τώρα ξέρω πώς δουλεύουν όλα', λέει για τον δήμο ο Μπουτάρης, καθισμένος στο γραφείο του, με μια επιγραφή στα αγγλικά πίσω του: 'We're going to believe in honest things again.' Το καλό με την κρίση, λέει, είναι ότι οι Έλληνες πιέστηκαν να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους και ότι τελειώνουν οι κούφιες υποσχέσεις των πολιτικών: δεν έμειναν άλλα χρήματα να αγοράσουν ψηφοφόρους, συνεχίζει. Και, ως αποτέλεσμα, οι Έλληνες πολιτικοί πρέπει επιτέλους να κάνουν κάτι. Εμβόλιμα να πω, πριν συνεχίσω με τη συνέντευξη, ότι θα προτιμούσα, όχι από ηλικιακό ρατσισμό αλλά περισσότερο για να μπορεί ευκολότερα να δημιουργηθεί ένα συμπαγές ρεύμα, μια τάση πίσω του, να ήταν κάποιος τριαντάρης ή σαραντάρης που θα είχε αυτό το αξίωμα και θα τα έλεγε αυτά. Έτσι ώστε να αποδειχθεί ότι ένας άνθρωπος ζωντανό κύτταρο της νεοελληνικής κοινωνίας και όχι ένας συνταξιούχος επιχειρηματίας που στο κάτω-κάτω της γραφής δεν έχει και τίποτα να χάσει από την ενασχόλησή του με τα κοινά, θα τολμούσε να σπάσει τα στεγανά, να καινοτομήσει, να αλλάξει το τοπίο όπως το κάνει με τρόπο πραγματικά αξιοθαύμαστο και αξιομίμητο ο κυρ-Γιάννης. Ο οποίος βεβαίως πληρώνει κι αυτός το ανάλογο τίμημα, με πρόσφατο παράδειγμα την ολική καταστροφή με αλυσοπρίονο ενός αμπελώνα του, από κάποιους προφανώς δυσαρεστημένους του παλαιού καθεστώτος.

Αλλά ας επιστρέψω στην συνέντευξη. Λίγο καιρό αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του, ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη για να αναθερμάνει τη σχέση της πόλης με τους Τούρκους τουρίστες, διπλασιάζοντας τους αριθμούς τους. Η μεγαλύτερη όμως επιτυχία του εντοπίζεται στην αναδιοργάνωση του δήμου, ώστε να λειτουργεί αποδοτικότερα: σε μικρογραφία, δηλαδή, ό, τι ζητάνε οι Ευρωπαίοι από την υπόλοιπη Ελλάδα. Την πρώτη του εβδομάδα σαν δήμαρχος, προσέλαβε έναν οικονομικό ελεγκτή, κάτι που θεωρήθηκε καινοτομικό, όχι μόνο για τη Θεσσαλονίκη. 'Τώρα ξέρουμε ακριβώς πόσο φτωχοί είμαστε', λέει. Και όλα τα έξοδα ελέγχονται συστηματικά και προσεκτικά. Ας σημειωθεί εδώ ότι σε αντίθεση με τους 'τέλειους' Έλληνες πολιτικούς και βεβαίως με τον 'ατσαλάκωτο' προκάτοχό του, ο κυρ-Γιάννης ποτέ δεν προσπάθησε να περάσει σαν αλάνθαστος ή αψεγάδιαστος. Πρώην αλκοολικός, με τα τατουάζ του και το αντισυμβατικό του στυλ, σπάει το στερεότυπο του καλογυαλισμένου πολιτικού-οδοντόκρεμα.

Έχει προσλάβει και έναν μάνατζερ για να αξιολογήσει τους υπαλλήλους του δήμου και τη δουλειά τους. Αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά του σαν δήμαρχος βρήκε υπαλλήλους με εκατοντάδες ώρες 'περίεργων' υπερωριών, επέβαλε ένα όριο στις πιθανές υπερωρίες και πόσο μπορεί να πληρωθεί κάποιος γι’ αυτές και κατάφερε να μειωθούν τα έξοδα του δήμου κατά 30%. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού, που μέχρι τώρα διπλασιαζόταν κάθε χρόνο, μειώθηκε κι αυτό για πρώτη φορά κατά 7,5%. Του ασκήθηκε κριτική που πήγε για συμβουλές στους Γερμανούς και το Βερολίνο, αλλά ο Μπουτάρης σκοπεύει να βρει και άλλους συναδέλφους του, σε άλλες χώρες, για να τους ρωτήσει τι κάνουν με τα σκουπίδια τους και πώς διαχειρίζονται τα λιμάνια τους. 'Κανείς δεν μπορεί να επισκευάσει ή να βελτιώσει ένα διαλυμένο σύστημα', λέει. 'Πρέπει να εγκαταλειφθεί και να αντικατασταθεί από κάτι άλλο'.

Ο κυρ- Γιάννης αντιπροσωπεύει νομίζω έναν νέο τύπο όχι ακριβώς πολιτικού αλλά δημόσιου προσώπου που ανατέλλει μέσα στην κρίση αυτή. Ένα δημόσιο πρόσωπο που μπορεί, ανεπηρέαστο από πατροπαράδοτα κολλήματα και συμπλέγματα να κάνει δουλειά, χωρίς ψευτοπαλικαρισμούς, λαϊκισμούς, ξύλινα λόγια. Μένει να δούμε και να αποδειχθεί ότι δεν αποτελεί μια εξαίρεση που θα καταγραφεί ως τέτοια στο πέρασμα του χρόνου, αλλά την απαρχή μιας νέας εποχής στην πολιτική ζωή αυτής της βασανισμένης χώρας.