Ένας ασθενής που έφυγε νωρίς

Ήταν ένας πολύ αγαπημένος μου σκηνοθέτης κι έφυγε δυστυχώς από τη ζωή τόσο πρόωρα, τον περασμένο Μάρτιο σε ηλικία μόλις πενήντα τεσσάρων ετών. Αφορμή για να τον θυμηθώ και ν' ανεβάσω το ποστάκι αυτό στάθηκε ένα από τα υπέροχα κομμάτια του Γκάμπριελ Γιάρεντ που 'έντυναν' τον Άγγλο Ασθενή το οποίο μόλις άκουσα στο ραδιόφωνο και ακούτε να παίζει στο blog. Πως... γνωριστήκαμε με τον Άγγλο Ασθενή; Θυμάμαι ήταν γύρω στο 2000 και βρισκόμουν στην Αγγλία, όπου νοίκιαζα ένα δωμάτιο στο σπίτι μιας οικογένειας και περνούσα τις μέρες, τους μήνες και τα χρόνια μου δουλεύοντας μια διδακτορική διατριβή. Κάπου εκεί λοιπόν, με τα πρώτα χρήματα που είχα βγάλει από τη λίγη διδασκαλία στο πανεπιστήμιο, αγόρασα ένα λάπτοπ. Δεν πέρασε κατόπιν πολύς καιρός και ανακάλυψα ένα βίντεο club εκεί κοντά - αν και θυμάμαι έκανα κάθε φορά αρκετό ποδαρόδρομο, άρα ίσως όχι και τόσο κοντά -, στο οποίο μια μέρα είδα την ταινία αυτή. Τη νοίκιασα και ένα απογευματάκι, έχοντας μόλις τελειώσει με τα διαβάσματα και τα γραψίματα την τάισα στο λάπτοπ. Φόρεσα και τα ακουστικά μου για να μην ενοχλώ τους οικοδεσπότες μου και την είδα... ξανά, και ξανά και ξανά. Κάθε φορά με μάγευε η μουσική που ήταν σα να την άκουγα πρώτη φορά, με ταξίδευαν τα τοπία, με κράταγε σφιχτά απ' το χέρι η μελαγχολία που είχε καλά κρυμμένη εντός της η ταινία κι άλλες πάλι στιγμές με άφηνε, για ν' απολαύσω τη μυστηριακή γοητεία αυτού του λαβ στόρι που δεν ήταν λαβ στόρι. Αλλά τι; Ίσως ένας αναστοχασμός πάνω στα ανθρώπινα πάθη, τις αδυναμίες ανθρώπων που τους τύλιξε ο παραλογισμός ενός πολέμου ξενωτικού κι αλλόκοτου όπως κάθε πόλεμος. Ανθρώπων που απώλεσαν κομμάτια, σοβάδες της προσωπικότητάς τους που γκρεμίστηκαν σαν τοίχοι βομβαρδισμένων κτιρίων, ανακαλύπτοντας άλλα πράγματα εν τω μεταξύ. Πράγματα όπως τον πόνο, την πάντα δανεική μέχρι και κλεμμένη ηδονή, την ανθρώπινη μικρότητα αλλά και το εξίσου ανθρώπινο μεγαλείο που τη συνοδεύει διακριτικά αλλά και ετεροχρονισμένα. Ήταν άραγε η αδιαμφισβήτητη μοναξιά εκείνης της εποχής που μου άφησε τόσο ανεξίτηλη τη μνήμη της ταινίας; Μπορεί, ίσως πάλι και όχι. Όπως και να 'χει ακολούθησαν κι άλλες, ίσως όχι τόσο ή όχι με τον ίδιο τρόπο ξεχωριστές όπως Ο Ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϊ και το Cold Mountain, αλλά επίσης αξιομνημόνευτες ταινίες. Ο Μινγκέλα ήταν νομίζω ένας άνθρωπος με πολύ ιδιαίτερο κινηματογραφικό βλέμμα, ένα βλέμμα που εξέφραζε μια χαρακτηριστικά βελούδινη, βαθιά σαγηνευτική κι ανθρώπινη σκηνοθετική άποψη. Και μου λείπει, μου λείπουν οι ταινίες του, η βραδύκαυστη μαγεία τους και η απαράμιλλη εσωτερική ζεστασιά που σου άφηναν συντροφιά μόλις άρχιζαν να πέφτουν οι τίτλοι τέλους... που έπεσαν τόσο νωρίς για τον εξαίρετο αυτό καλλιτέχνη.