Κλαίλια… Ένα όνομα-σταθμός στη ζωή της. Η μητέρα της λάτρεψε την ηρωίδα του Ξενόπουλου και της έδωσε, λίγο προτού φύγει από τη ζωή, το όνομά της. Μαζί όμως της δώρισε χωρίς να το θέλει και τη μοίρα της λαμπερής κοντεσίνας. Υπήρχε και για κείνην ένας Παύλος, βαθιά, απόλυτα ερωτευμένος, για μια ζωή. Αλλά η Κλαίλια ήθελε να γνωρίσει τον έρωτα όπως ζωντάνευε μέσα στις σελίδες των βιβλίων. Και βρήκε τον Ντένη της στο πρόσωπο του Νικηφόρου. Χρόνια μετά, μόνη και κλεισμένη στον εαυτό της, ανάμεσα σε βράχια και σπασμένα όστρακα, εξακολουθεί να ζει παρέα με θύμησες που πληγώνουν και επιθυμίες που κοιμούνται. Μα ξαφνικά ένα μικρό κορίτσι μπαίνει στη ζωή της. Και… τι παράξενο… έχουν το ίδιο όνομα! Μια ιστορία ρομαντική, όπως τα τρυφερά κοριτσίστικα όνειρα. Μια γυναίκα που αναδύεται από το σκοτεινό πέλαγος του έρωτα, για να αντικρίσει, ώριμη πια, τον εκτυφλωτικό ήλιο της αγάπης! H ροζ λογοτεχνία, η δακρύβρεχτη γραφή που απευθύνεται σε ευαίσθητες, έτοιμες για βαθιές συγκινήσεις γυναίκες πάντα πουλούσε, ήδη από τον ευρωπαϊκό 19° αιώνα, κατά τον οποίο γνώρισε τις μεγάλες δόξες της. Όμως τα τελευταία χρόνια, με εκδόσεις που τα εξώφυλλά τους παραπέμπουν αισθητικά σε βραζιλιάνικες σαπουνόπερες με την πολυχρωμία τους, συγγραφείς που με αξιοθαύμαστη μαεστρία καταφέρνουν, σε έκταση εκατοντάδων σελίδων, να αναπαράγουν ξεπερασμένα, προφεμινιστικά στερεότυπα, να ξυπνούν αναμνήσεις άλλων εποχών, να σπρώχνουν τις αναγνώστριές τους να ναυαγήσουν στα "σκοτεινά πελάγη του έρωτα", πραγματικά γνωρίζουν μια άνευ προηγουμένου εκδοτική άνθιση – που μεταφράζεται βεβαίως σε δεκάδες χιλιάδες πωλήσεις. Οι λίστες των ευπώλητων κυριαρχούνται από βιβλία αυτής της συνομοταξίας που πουλάνε σαν ζεστά, φρέσκα ψωμάκια, φέρνοντας μεγάλα κέρδη σε συγγραφείς και εκδότες και χοντρά δάκρυα στα πρόσωπα των αναγνωστριών τους. Πρόσφατα, ένας αξιόλογος κριτικός των Νέων που τόλμησε να στραφεί εναντίον της εύπεπτης, εύκολης αυτής λογοτεχνίας, δέχτηκε τα βέλη του εκδοτικού οίκου που παράγει αυτά τα νέας κοπής ρομάντζα, τα οποία σερβίρονται σαφώς αναβαθμισμένα από πλευράς τόσο γλώσσας όσο και συγκινησιακά φορτισμένων κοινωνικοϊστορικών αναφορών: η Σμύρνη και οι χαμένες πατρίδες εν γένει έχουν αναδειχθεί σε δημοφιλέστατο και πολυσύχναστο σκηνικό, στο οποίο στριμώχνονται oι ηρωίδες περισσότερων του ενός μυθιστορημάτων προκειμένου οι συναισθηματικές τους περιπέτειες να λαμβάνουν χώρα σε μέρη που προδιαθέτουν το γυναικείο κοινό τους σε ολοκληρωτική αναπόληση χαμένων ανδρών, πατρίδων, ευκαιριών και ποιος ξέρει πόσων άλλων Ιερών Δισκοπότηρων των ακύμαντων ζωών τους. Δημιουργούνται, κατ’ αυτόν τον τρόπο, απ’ τη μια ένα χειραγωγούμενο, εθισμένο στη μαζικά παραγόμενη συγκινησιακή λογοτεχνία κοινό και, απ’ την άλλη, ένας ορίζοντας προσδοκίας για την παραγωγή διαρκώς περισσότερων τέτοιων βιβλίων, προϊόντων μιας πολιτισμικής βιομηχανίας που, όπως εύστοχα είχαν δει οι Adorno και Horkheimer, ωθεί στην παθητικότητα και επιπλέον δεν αφήνει να αναδυθούν εναλλακτικές προτάσεις, δυσκολότερες γραφές. Η ίδια μάλιστα η εκδοτική δραστηριότητα, ζαλισμένη από τα εύκολα κέρδη και τις ογκώδεις πωλήσεις, ανατροφοδοτεί αυτόν τον ορίζοντα προσδοκίας, δημιουργώντας μια συντονισμένη, συνενοχική σχέση εκδοτών και γυναικείου κοινού με καταλύτη το εύκολο δάκρυ. Και ανάγει, για λόγους καθωσπρεπισμού, το παραλογοτεχνικό ρομάντζο σε "γυναικεία λογοτεχνία" με τρόπο ανάλογο με αυτόν που οι ταινίες δράσης θα μπορούσαν να περιγραφούν εξωραϊστικά ως "ανδρική κινηματογραφία"...
4 σχόλια:
Θυμήθηκα ένα περιστατικό. Το περιοδικό index είχε γράψει μια όχι και τόσο ευνοϊκή κριτική για βιβλίο μιας από τις 3 συγγραφείς που αναφέρεται στο κείμενο των ΝΕΩΝ (συγκεκριμένα εκείνης που τελευταία υπογράφει με το μικρό της όνομα στο πιο ...εξωτικό). Εκείνο που μού έκανε άσχημη εντύπωση ήταν η απάντηση της συγγραφέως στο περιοδικό , ένα γράμμα (γραμμένο κεφαλαία) γεμάτο οργή κι απαίτηση για συγγνώμη. Δυστυχώς δεν έχω περισσότερα στοιχεία - τεύχος περιοδικού κλπ.. Το γεγονός ότι τα συγκεκριμένου τύπου βιβλία είναι ευπώλητα δεν σημαίνει ότι βρίσκονται στο απηρόβλητο. Όταν κάποιος εκτίθεται με τα έργα του , πρέπει να είναι έτοιμος να δεχτεί οποιαδήποτε είδους κριτική. Το ''ευπώλητο'' δεν είναι ασπίδα προστασίας έναντι κακών κριτικών.
Δυστυχώς η εύπεπτη λογοτεχνία έχει κερδίσει μεγάλο έδαφος. Μια ματιά στο μετρό στο τι διαβάζουν οι συνεπιβάτισσές , με πείθει ότι έχουν παραδοθεί σ'αυτό το είδος αναγνωσμάτων άνευ όρων.
crispy δυστυχώς, αυτές οι γυναίκες αποτελούν τη μεγάλη μάζα του εν Ελλάδι αναγνωστικού κοινού, όπως δείχνουν οι λίστες των ευπώλητων και ο όγκος πωλήσεων τέτοιων αναβαπτισμένων σε 'γυναικεία λογοτεχνία' ρομάντζων.
Το γεγονός ότι τα βιβλία αυτά βρίσκονται στην κατηγορία των ευπώλητων σχετίζεται με την πραγματικότητα της γυναικείας ιδιοσυγκρασίας και των συναισθηματικών αναγκών που αντανακλώνται στα κείμενα αυτά, των οποίων το τέλος προσφέρεται εν είδει παραμυθίας στις φαντασιώσεις και προσδοκίες των αναγνωστριών. Από την άλλη μεταξύ των σπουδαιότερων κειμένων βρίσκονται αυτά που ως θέμα τους έχουν το προαιώνιο ζητούμενο, την αρχαϊκή αναζήτηση, τη διαφυλετική σύμπλεξη, τον έρωτα. Η διαφορά έγκειται όχι στο θέμα και την ελαφρότητά του ή μη αλλά στο γεγονός ότι η πραγματική λογοτεχνία διαβάζεται κυρίως για την απόλαυση που προσφέρει στον αναγνώστη ο γραπτός λόγος, ανεξάρτητα από το θέμα που διαπραγματεύεται. Και μια τέτοια ευχαρίστηση μπορεί να προσφέρει κάποιες φορές τέτοια πληρότητα και αισθητική απόλαυση που να διευρύνει ακόμα και αυτόν το φαντασιακό προπάντων κόσμο της ερωτικής μας ζωής.
balloon ακριβώς.
Δημοσίευση σχολίου