Όταν χάθηκε το μέτρο

Πριν 12 χρόνια, όταν πέθανε ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ένας άνθρωπος διεθνώς καταξιωμένος ως κορυφαίος διανοητής, ο θάνατός του πέρασε στα ‘ψιλά’ των ελληνικών εφημερίδων. Για την ακρίβεια, δεν ‘πέρασε’ καθόλου στις εφημερίδες ως είδηση. Παρότι μιλάμε για τον μεγαλύτερο Έλληνα φιλόσοφο του περασμένου αιώνα, που με τη σκέψη του υπήρξε ο καλύτερος πρεσβευτής των ελληνικών γραμμάτων ανά την υφήλιο. Άνθρωποι στα πέρατα της γης που δεν ήξεραν την Ελλάδα, γνώριζαν τον Καστοριάδη. Αλλά στην ίδια την Ελλάδα ήταν και παρέμεινε, μέχρι το θάνατό του, σε ένα περιθώριο, σε μια διαρκή και χαρακτηριστική σκιά. Αντιθέτως, από την ημέρα που έφυγε από τη ζωή ο Χρήστος Λαμπράκης, δεν προλαβαίνω να μαθαίνω από πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες πόσο ‘μεγάλος Έλληνας’ ήταν, τι μεγέθους προσωπικότητα υπήρξε, τι τεράστια απώλεια για τον πολιτισμό μας ήταν ο θάνατός του. Ο άνθρωπος αυτός αναμφισβήτητα προσέφερε και έκανε πολλά, κυρίως στο χώρο των μέσων ενημέρωσης. Έδωσε δουλειά σε ανθρώπους μέσα από τα έντυπά του, δημιούργησε έναν μιντιακό κολοσσό, τον ΔΟΛ, άφησε ένα γερό χνάρι όπου πέρασε. Αλλά η αμετροεπής προβολή του μετά θάνατον ως πολιτιστικού γίγαντα, ως δυσθεώρητης σε μεγαλείο προσωπικότητας, ως ενός και μοναδικού αποδεικνύει πόσο έχουμε χάσει κάθε αίσθηση των πραγματικών διαστάσεων των πραγμάτων. Και πέραν αυτού, οι μεταθανάτιοι υμνητές του δεν φαίνονται να αντιλαμβάνονται ότι όσο ‘φουσκώνεις’ έναν άνθρωπο πέραν των αληθινών του διαστάσεων, τόσο εν τέλει τον μικραίνεις. Διότι ακόμη και οι πραγματικά μεγάλοι – ή ιδίως αυτοί – δεν έχουν ανάγκη από ακολούθους, υμνητές, τελάληδες του μεγαλείου τους. Αλλά αυτό δύσκολα μπορεί να το αντιληφθεί ο οιοσδήποτε ζει και εργάζεται σε μια χώρα όπως η σημερινή Ελλάδα.