Hopenhagen

Η παγκόσμια διάσκεψη της Κοπεγχάγης – Hopenhagen βάφτισαν αυτές τις μέρες την πόλη κάποιοι, για να μας βοηθήσουν να αντιληφθούμε τι διακυβεύεται, να μας ωθήσουν να συνειδητοποιήσουμε τη βαρύτητα της υπόθεσης που λέγεται ‘κλιματική αλλαγή’ – μόλις μας τελείωσε. Οι πρωταγωνιστές της, ο Ομπάμα με τον Κινέζο πρωθυπουργό, ηγέτες των δυο μεγαλύτερων ρυπαντών του πλανήτη ΗΠΑ και Κίνας, συναντήθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο μια-δυο φορές, τα είπαν και επέστρεψαν στις χώρες τους. Μέχρι να προσγειωθούν τα αεροπλάνα τους στην Ουάσιγκτον και το Πεκίνο θα έχουν ήδη αρχίσει να σκέφτονται άλλα, πιο φλέγοντα γι’ αυτούς ζητήματα. Διότι το να ηγείσαι μιας υπερδύναμης σημαίνει ότι έχεις πολλές, πάρα πολλές σκοτούρες, που δεν επιτρέπουν να ασχοληθείς ΚΑΙ με το περιβάλλον. Βεβαίως, για τα μάτια του κόσμου – του κόσμου στην κυριολεξία, για τα μάτια της υφηλίου που περίμενε να δει τι τέλος πάντων θα βγει από την Κοπεγχάγη – ο Ομπάμα, που ως έμπειρος σόουμαν προσπαθεί να μην απογοητεύει ποτέ το κοινό του, έφτασε, στο τελείωμα της διάσκεψης, σε μια άτυπη, μη δεσμευτική συμφωνία με μερικές άλλες χώρες – Κίνα, Ινδία, Νότιο Αφρική, Βραζιλία. Και όλοι – ή σχεδόν όλοι, αν σκεφτούμε τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και ηγέτες ‘υπανάπτυκτων’ κρατών που πληρώνουν το λογαριασμό σε τσουνάμι, πλημμύρες, ξηρασίες, λιμούς για το φαγοπότι των ‘ανεπτυγμένων’ και οι οποίοι δεν έχουν κανένα λόγο να χαμογελούν – δήλωσαν με ένα αμήχανο, χαζοχαρούμενο χαμογελάκι ότι έγινε ένα ‘πρώτο βήμα’. Το ίδιο πρώτο βήμα, όπως εύστοχα επισημαίνει ο Richard Black του BBC, που είχε γίνει στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1992. Το ίδιο πρώτο βήμα που είχε γίνει και στο Μπαλί το 2007. Ένα πρώτο βήμα που επαναλαμβάνεται, από παγκόσμια περιβαλλοντική διάσκεψη σε παγκόσμια περιβαλλοντική διάσκεψη, για να οδηγήσει στην επόμενη, στην οποία θα γίνει ένα ακόμη ‘πρώτο βήμα’. Μέχρι να αντιληφθούμε ότι η ανθρωποφάγος και πλανητοφάγος κινητήριος ιδέα που λέγεται ‘ανάπτυξη’ στερείται δυστυχώς βαθύτερου νοήματος. Ότι δεν οδηγεί παρά σε ‘πρώτα βήματα’ αντιμετώπισης των συνεπειών της. Αλλά ως τότε μπορεί να είναι πολύ αργά. Θα έχουμε φοβάμαι ‘αναπτυχθεί’ τόσο, που δε θα υπάρχει γυρισμός.