Υπάρχουν, υπήρχαν και θα υπάρχουν κάποιοι τυχεροί άνθρωποι. Άνθρωποι που χωρίς να έχουν κουνήσει ποτέ το δαχτυλάκι τους, βρέθηκαν μια ωραία πρωία με περιουσίες αμύθητες στα χέρια τους. Με επαύλεις και δυσθεώρητες καταθέσεις στις τράπεζες. Κάποιοι καλοπροαίρετοι πρόγονοί τους φρόντισαν να τους εφοδιάσουν ώστε να ανταπεξέλθουν στις όποιες δυσκολίες όσο το δυνατόν καλύτερα. Βοηθώντας τους τόσο απλόχερα που αρκετές φορές, χάρη στη γενναιοδωρία αυτών των προγόνων, απέκτησαν τη δυνατότητα να περάσουν το υπόλοιπο του βίου τους ως εισοδηματίες. Αυτήν ακριβώς την τεράστια τύχη είχαμε οι άνθρωποι στη σύγχρονη Δύση. Κληρονομήσαμε, από την αρχαία Ελλάδα κι από τον ίδιο τον Δυτικό πολιτισμό την ανεκτικότητα, την ελεύθερη, ερωτηματική σκέψη και τη δημοκρατία. Αλλά όπως πολλοί κληρονόμοι, δεν ξέρουμε, δεν μάθαμε ποτέ πώς θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε όσο το δυνατόν καλύτερα την κληρονομιά μας. Καθόμαστε, όπως επίσης κάνουν αρκετοί κληρονόμοι, ζώντας από τα έτοιμα και σπαταλώντας τα απερίσκεπτα. Επιπλέον, θεωρούμε όσα κληρονομήσαμε τόσο δεδομένα, ώστε δεν σκεφτήκαμε καν ότι για κάποιους λιγότερο τυχερούς - όπως πολλές χώρες του μουσουλμανικού κόσμου που παραμένουν βυθισμένες στη θεοκρατία - κάθε άλλο παρά δεδομένη θα θεωρείτο μια κληρονομιά όπως η δική μας. Άραγε, θα μπορούσαμε να χαρίσουμε νέο νόημα και βάθος σε αυτήν την βαρύτιμη κληρονομιά; Θα μπορούσαμε να την μεγαλώσουμε και να αποδειχτούμε αντάξιοί της, προχωρώντας πέρα από τον παθητικό και κάπως ανεπαρκή πλέον, σεβασμό μας προς αυτήν; Αν μη τι άλλο, θα έπρεπε να προσπαθήσουμε. Αν όχι για κάποιον άλλο λόγο, για χάρη των γενιών που έρχονται. Οι οποίες δεν θα μας ήθελαν να παραμείνουμε οι οκνηροί κληρονόμοι που τρώνε από τα έτοιμα. Αλλά να γίνουμε, εκτός από κληρονόμοι και δημιουργοί. Με σημείο αναφοράς αυτήν την ανεκτίμητη κληρονομιά, αλλά και πέραν αυτής.
Όσο για τη σχέση μας, εδώ στην Ελλάδα, με τη Δύση και μ' αυτήν την πολιτισμική κληρονομιά; Αλλά και με την παράδοσή μας; Για την οποία τόσος λόγος γίνεται τελευταία; Αλληθωρίζουμε. Γιατί; Διότι απ' τη μια υπάρχει ο βυζαντινός πολιτισμός της θεοκρατικής ετερονομίας όπως έλεγε κι ο Κορνήλιος Καστοριάδης, του αυτοκρατορικού αυταρχισμού και του πνευματικού δογματισμού. Ένας πολιτισμός όχι πολιτών αλλά υπηκόων, όχι στοχασμού αλλά σχολιασμού ιερών κειμένων. Και απ' την άλλη ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, που γέννησε φιλοσοφία και δημοκρατία. Ένας πολιτισμός στον οποίο γεννήθηκε αυτό που ονόμαζε ο Καστοριάδης πρόταγμα της αυτονομίας. Έχουμε δηλαδή ένα διπλό σημείο αναφοράς. Tο οποίο θα έλεγα ότι μας οδήγησε σε μια τεράστια παρεξήγηση με τον ίδιο μας τον εαυτό. Εξαιτίας της οποίας η Ελλάδα κουτσαίνει, όταν προσπαθεί να στηριχθεί στα πόδια της. Διότι δεν έχουν το ίδιο μήκος. Το ένα, έφτασε μέχρι τις παλατινές μηχανορραφίες, τους ευνούχους των αυτοκρατόρων και τον σχολιασμό των Άγιων Πατέρων. Το άλλο όμως, είχε φτάσει πολύ μακρύτερα. Ίσως ηχούν δυσάρεστα τα λόγια αυτά, αλλά φοβάμαι ότι απλώς περιγράφουν τη σημερινή Ελλάδα, στη σχέση της με το παρελθόν της. Άσχετα απ' όλα αυτά όμως, νομίζω ότι έχουμε, ακόμη, τη δυνατότητα να αλλάξουμε αυτό το δηλητηριασμένο από την προβληματική μας σχέση με το παρελθόν, τοπίο. Αν δημιουργικά και όχι με ηττοπάθεια, θαρρετά και όχι συμπλεγματικά, αποδεχθούμε τα σφάλματά μας και δούμε με θετικότερη ματιά τους εαυτούς μας, τη Δύση και την ίδια την καθημερινότητά μας.
23 σχόλια:
Κάτι άλλο θα έχεις στο μυαλό σου για να γράφεις αυτό το κείμενο. Ελπίζω να το μάθουμε στα μελλοντικά γραπτά σου. Μια πρόταση ίσως; Πάντως διαπνέεσαι από παγκόσμια συνείδηση.
Εγώ πάντως Γεράσιμε θα κατεβω στους δρόμους για την ονομασία των Σκοπίων. Δεν είμαστε κανενός ο πλούσιος συγγενής, για να δίνουμε περισσεύματα. Η ιστορία ορίζει τις συντεταγμένες του κάθε λαού. Δε μπορούμε να πάρουμε απόφαση για επαναπροσδιορισμό, χωρίς να κοιτάξουμε την ιστορία. Ποιοι κοινοί αγώνες μας συνδέουν? Προτιμώ να είμαι ο κακός της υπόθεσης. Κακός στα λόγια, πλην τίμιος στις πράξεις. Καλά ξεμπερδέματα με τα βαφτίσια της γείτονος
Άμα σ' ακούσει Άνθιμος θα νομίζει ότι τον καλείς στα άρματα για να κατακτήσουμε την υπόλοιπη Ευρώπη. Αν κατά τύχη απευθύνεσαι στην υπόλοιπη Ελλάδα των DVD, ξέχασε τα. Είσαι αθεράπευτα ρομαντικός αλλά έχεις και πρακτικό μυαλό. Δυστυχώς τα αυτονόητα, δεν είναι εφικτά.
Αγαπητέ Γεράσιμε θεωρώ ότι έχεις απόλυτο δίκιο σε αυτά που λες. Δυστυχώς, ποτέ κανείς που βρήκε κάτι έτοιμο δεν το εκτίμησε τόσο ώστε να μπορέσει να το αξιοποιήσει σωστά. Αντίθετα τρέφεται παρασιτικά από αυτό και ίσως, αν δεν έχει έστω κάποιες ελάχιστες προδιαγραφές, καταφέρνει να το οδηγήσει σε φθίνουσα πορεία.
Μια χαρά τα λες... Εγώ είμαι έτοιμη να διασφαλίσω και να αξιοποιήσω την κληρονομιά μου.. Μόνο που δυστυχώς, δεν περιμένω καμιά...:-(
Καλημέρα Γεράσιμε,
πολύ ωραία τα λες συμφωνώ μαζί σου, μόνο που μαζί με τον αρχαίο πολιτισμό με την ελεύθερη σκέψη, κληρονομήσαμε και το βυζαντινό παρελθόν μας με την όχι και τόσο ελεύθερη σκέψη.
Κληρονομιά η μια, κληρονομιά και η άλλη. Διαλέγετε και παίρνετε.
Αχ Γεράσιμε μου καλέ,
πόσοι Έλληνες αναμασώντας την εθνική μας κληρονομιά μένουν πεισματικά προσηλωμένοι στο παρελθόν!! Βλ. τους διάσημους, τώρα τελευταία, τηλεαστέρες Άδωνι....κλπ.
Α, και τα θεοκρατικά καθεστώτα που αναφέρεις, κληρονομιά θεωρούν και αυτοί ότι διαχειρίζονται....
Γιώργο πάντα έχουμε κάτι άλλο υπ' όψιν απ' αυτό που περνάει στα δάχτυλα, στα πληκτρολόγια και τις οθόνες. Ελπίζω να δίνει ερεθίσματα για σκέψη αυτό τo άλλο, μέσω της μικρής - και λίγο μεγαλύτερης τώρα - αυτής ανάρτησης.
mad μια διευκρίνιση. Αυτό το μικρό θεωρητικό κείμενο - το πρώτο τώρα μέρος της ανάρτησης - δεν αφορούσε στην Ελλάδα αλλά στον δυτικό πολιτισμό γενικότερα. Ούτε είχε σχέση με τις παρούσες συγκυρίες στην Ελλάδα ή διεθνώς. Γι' αυτό και πρόσθεσα το δεύτερο μέρος, προκειμένου να ξεκαθαριστεί αυτό.
mariana faithful αυτό το 'αθεράπευτα ρομαντικός' το παίρνω ως φιλοφρόνηση. :-)
chris αυτό ακριβώς που περιγράφεις φοβάμαι ότι συμβαίνει στο σύγχρονο δυτικό πολιτισμό με τη δημοκρατία και την ελεύθερη σκέψη.
fevis ε καλά ούτε εγώ περιμένω... αλλά όπως έλεγα στο ποστ σημασία έχει να κάνουμε τους άλλους να περιμένουν, να έχουν προσδοκίες και απαιτήσεις από εμάς. Ως δημιουργούς.
mania αυτό ακριβώς που λες έλεγε και ο Καστοριάδης. Δες αν θες και τι πρόσθεσα στην αρχική ανάρτηση. Την καλημέρα μου.
meropi ασφαλώς υπάρχουν κληρονομιές και κληρονομιές...
Γεράσιμε μου,
είδα την προσθήκη σου, με την οποία μας παραπέμπεις στον Καστοριάδη, τον οποίο, αν και δεν το μελέτησα βαθιά, τον θαυμάζω. Θα σου εξομολογηθώ δε και κάτι. Μια αντιπάθεια (ή ας την πω καλύτερα μη συμπάθεια) που είχα και έχω ακόμα για τον Ανδρέα Παπανδρέου μου ενισχύθηκε και από κάτι που διάβασα στο παρελθόν ότι είπε γι' αυτόν ο Καστοριάδης.
Λοιπόν ναι αυτό που επισημαίνει και ο Καστοριάδης, το αντιφατικό έχουμε εμείς οι Έλληνες. Λέμε Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός, αν και κατά βάθος το ένα σκέλος δεν συνταιριάζει με το άλλο. Ας κρατήσουμε, λέω εγώ η μετριότητα, τον Ελληνικό μας πολιτισμό, εμπλουτίζοντας τον με μερικά καλά στοιχεία του χριστιανισμού (πχ την αγάπη) και με στοιχεία της σύγxρονης σκέψης. Ας πάμε δε και ένα βήμα παραπέρα.
Να σαι καλά που μας βάζεις και σκεφτόμαστε....
mania ευχαριστώ που μου έδωσες αφορμή προηγουμένως για την προσθήκη. Δυστυχώς η Ελλάδα κουτσαίνει όπως έγραψα και στο ποστ.
Μια λατρεία στον Καστοριάδη την έχουμε, από ότι βλέπω.
Το θέμα είναι από κληρονόμοι να γίνουμε κληροδότες, εξασφαλίζοντας πως οι οι αποδέκτες της δικής μας διαθήκης δεν θα είναι παράσιτα.
Όμορφη Κυριακή
Γεράσιμε
Ακριβώς σπιτόγατα, να γίνουμε από κληρονόμοι, δημιουργοί και κληροδότες. Και μάλιστα κληροδότες σε δημιουργούς και όχι κληρονόμους μας.
Γεράσιμε μου,
Συνεχίζοντας το προηγούμενο σχόλιο μου αναφέρω το εξής: Κατά σύμπτωση σήμερα διάβαζα στην εφημερίδα ΤΟ ΕΘΝΟΣ ότι σαν σήμερα (24 Φεβρουαρίου) του 391 μ.Χ. ο Θεοδόσιος, αυτοκράτορας του ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους, απαγόρευσε την λατρεία του δωδεκάθεου. Η ποινή των παραβατών;; θάνατος!! Ήταν το έναυσμα για να καταστραφούν αρχαίοι ναοί, αγάλματα και σπουδαία έργα τέχνης. Το μεθεπόμενο χρόνο απαγόρευσε και την Ολυμπιάδα. Λες και η θρησκευτική λατρεία είναι θέμα αδικήματος!! Ό,τι υπέστησαν οι Χριστιανοί το ανταπόδωσαν. Για τις υπηρεσίες του αυτές ο Θεοδόσιος ονομάστηκε Μέγας !!
Ιδού λοιπόν το αντιφατικό του ελληνοχριστιανικού μας πολιτισμού. Όπως λες κι εσύ ας μάθουμε από τα λάθη μας και ας προχωρήσουμε χωρίς παρωπίδες….
mania και το 529 μ.Χ. ένας άλλος "Μέγας" του Βυζαντινού πολιτισμού, ο Ιουστινιανός, έκλεινε την Ακαδημία του Πλάτωνα. Χρειάζεται άραγε να πούμε περισσότερα;
Ίσως τότε να ασχολούμαστε περισσότερο με το μέλλον γιατί δεν θα χρειάζεται να στηρίζουμε τις πλάτες μας στο παρελθόν..
φοβικοί άνθρωποι που συνεχώς μιλάνε για το πόσο υπέροχοι υπήρξαν.
μεγαλία που μεθυσμένοι τα θυμουνται
γέροι στην γωνία και αλλοπαρμένοι
κι όλοι γύρω
τους κοιτάνε
σκύβουν κάτω το κεφάλι
και γελούν.
Γεράσιμε,
μου άρεσε πολύ και η προσθήκη στην ανάρτηση σου. Πολύ ωραία τα είπε ο Καστοριάδης. Η ελευθερία στο θεοκρατικό Βυζάντιο έφτανε μέχρι το σχολιασμό των ιερών κειμένων και πάντα με το φόβο μήπως και θεωρηθεί κάποιος αιρετικός….
Ένα πολύ σημαντικό βήμα που έχουμε να κάνουμε οι Έλληνες για να ξεφύγουμε από τα συμπλέγματα του παρελθόντος είναι να προχωρήσουμε επιτέλους στο χωρισμό Κράτους – Εκκλησίας. Τι θα πει επικρατούσα θρησκεία;;; Η θρησκεία είναι μια εσωτερική ενδιάθετη υπόθεση του ανθρώπου. Η ανακήρυξη μιας από αυτές σε επικρατούσα θρησκεία αυτομάτως θέτει υπό αμφισβήτηση της υπόλοιπες. Το κράτος δεν πρέπει να ανακατεύεται με τις δοξασίες και τις πεποιθήσεις των πολιτών.
Πρόταγμα της αυτονομίας λοιπόν, όπως είπε και ο Καστοριάδης
Φοβάμαι φίλοι μου ότι την κληρονομία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού την έχουμε πλέον ξοδέψει... Δεν έχει μείνει τίποτε από αυτή! Μετά το Βυζάντιο και την Τουρκοκρατία είναι αστείο σήμερα να θέλουμε να λέμε ότι είμαστε κληρονόμοι της ελληνικής αρχαιότητας!... Σε λίγο τα παιδιά μας ούτε που θα γνωρίζουν ότι υπήρξε στον τόπο τους!!Μπορεί και να μεταναστεύουν στη Δύση για να διδαχθούν τα ελληνικά γράμματα, με την πραγματική έννοια της λέξης!
Είναι θλιβερό, αλλά δυστυχώς είναι η πραγματικότητα.
Καλό απόγευμα Γεράσιμε.
Ναι το "αθεράπευτα ρομαντικός" το εννοώ με την αγνότητα Γεράσιμε.
Αυτά που λεει η Μερόπη για τη θρησκεία στείλτα σε όλους τους πολιτικούς αρχηγούς και απαίτησε να τα υπογράψουν.
Γεράσιμε γίνονται petitions εδώ;
Π.χ στη Βρετανία η ιστοσελίδα του Πρωθυπουργού διαθέτει petitions.
Μπορούμε να το κάνουμε εδώ αυτό που λεει η Μερόπη για τη θρησκεία;
cortinux όσοι στηρίζονται στο παρελθόν δεν έχουν συνήθως και πολύ μέλλον... κάπως έτσι κι εμείς αν συνεχίσουμε παρελθοντολογικά.
meropi όπως τα είπες, φοβάμαι όμως ότι στη σημερινή Ελλάδα δεν 'πολυχωράνε' τέτοιες απόψεις.
marianaonice αυτά παθαίνει όποιος αναλώνεται στο να τρώει από τα έτοιμα.
mariana faithful δε γνωρίζω αν υπάρχει στην Ελλάδα η δυνατότητα petitions (προσφυγών/αιτήσεων) στον πρωθυπουργό μέσω internet
για οποιοδήποτε ζήτημα. Πάντως ακόμα κι αν υπήρχε και έκανα, δεν θα κρατούσα και την αναπνοή μου περιμένοντας το αποτέλεσμα (if you know what I mean ;-).
Με εχει απασχολήσει αυτο το θέμα παλιότερα.
Αμφιβάλλω πολύ για το αν και πόσο αξίζουμε αυτη την κληρονομιά αλλα θέλω να την αξίζω όσο γίνεται.
Βλέπεις όμως στην πορεία εμφανίστηκαν κι άλλοι διεκδικητές της ...περιουσίας και ήθελαν μετά να φανούν ως φυσική συνέχεια των Ελλήνων. Ο λόγος φυσικά η θρησκεία.
Αυτη που έβαζε, βάζει και θέλει να βάζει τρικλοποδιές σε οτιδήποτε ελληνικό.
Το κακό ειναι οτι την ακολουθούν πτωχοί τω πνεύματι συμπολίτες με την λογική "αφου το ειπε ο θεός, ετσι ειναι, εγω δε μιλάω".
Η ιστορία θα δείξει μετά απο αιώνες, σε ποιό βαθμό είμαστε σήμερα άξιοι κληρονόμοι αυτων των τεράστιων προγόνων.
Δεν θέλω να επεκταθώ πολύ γιατι θα γράψω πολλά, πάρα πολλά !
Καλημερα.
tzonakos περί θρησκείας... είναι παράδοξο και οξύμωρο να βλέπουμε ρασοφόρους να παίρνουν τους δρόμους με τους σταυρούς δηλώνοντας με υπερηφάνεια (?) απόγονοι των αρχαίων. Όταν στην ιστορία του χριστιανισμού βλέπουμε ότι κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, η ίδια η Εκκλησία, αφού έκλεισε τις αρχαίες ελληνικές σχολές και βιβλιοθήκες, έκαψε ανεκτίμητα έργα τέχνης, ναούς, καθώς και αμέτρητους τόμους κλασικών ποιητών, λογίων, συγγραφέων, και φιλοσόφων, κατέληξε να προκαλέσει την οπισθοδρόμηση του ανθρώπινου πνεύματος κατά αιώνες. Και κατέστησε έτσι αναγκαία την εκ νέου ανακάλυψη αρχαίων επιστημονικών και φιλοσοφικών αληθειών, τις οποίες ήδη γνώριζαν οι αρχαίοι Έλληνες. Αναπόφευκτη συνέπεια των σχετικών διωγμών που υπέστησαν οι μη Χριστιανοί διανοούμενοι εκείνων των πρώτων χριστιανικών αιώνων ήταν και η τεράστια διαρροή «μυαλών» από τη χριστιανική Ευρώπη στη μη χριστιανική Ανατολή, η οποία μπορεί να παρομοιαστεί με τη φυγή των εβραίων συγγραφέων, επιστημόνων και στοχαστών - των μεγαλύτερων «μυαλών» της Γερμανίας - από την απειλούμενη από το Ναζισμό Ευρώπη, στη δεκαετία του 1930.
Αυτή η φυγή προς την Ανατολή συνέβαλε βέβαια σημαντικά στην «άνθιση του αραβικού πολιτισμού», ενώ, το ίδιο διάστημα (όγδοο με δέκατο τρίτο αιώνα), η χριστιανική Ευρώπη δεν έβγαλε ούτε ένα σημαντικό στοχαστή (με πιθανή εξαίρεση, μόλις στον δέκατο τρίτο αιώνα, το Θωμά Ακινάτη).
Την καλημέρα μου.
I will not hold my breath, αλλά μου φαίνεται ότι είναι ώρα, να ξεκουνηθούν και οι πολιτικοί και οι πολίτες.
Είναι δυνατόν να μαζεύουν οι παπάδες υπογραφές για την ταυτότητα και να μην μπορεί να γίνει κάτι γι' αυτό το σοβαρό θέμα;
Πιστεύω ότι έχει μεγάλη πιθανότητα να πετύχει.
Όλα αυτά που λες και στον tzonakos είναι σωστά Γεράσιμε.
mariana faithful κάποια ζητήματα θεωρούνται πιο επείγοντα από άλλα σ' αυτόν τον τόπο. Όταν δεν υπάρχει καν διαχωρισμός μεταξύ πίστης και θρησκοληψίας, όπως φάνηκε από το παράδειγμα των υπογραφών και των συγκεντρώσεων για τις ταυτότητες, πώς να μιλάμε για ο,τιδήποτε άλλο;
Δημοσίευση σχολίου