Με αφορμή μια μεγάλη απώλεια

Νομίζω πως η τόσο πρόσφατη αλλά και τόσο συμβολική απώλεια του Μιχάλη Παπαγιαννάκη - απώλεια συμβολική ενός πολιτικού συστήματος που περιθωριοποιεί τους καλύτερους, για να ακολουθείται η νόρμα της μετριοκρατίας - θα έπρεπε να αποτελέσει αφετηρία δημιουργικού προβληματισμού. Προβληματισμού γύρω από το: α) που στέκονται και τι αντιπροσωπεύουν οι πολιτικές δυνάμεις του σήμερα, β) ποιοι συγκεκριμένοι πολιτικοί θα μπορούσαν να κινήσουν διαδικασίες, να δημιουργήσουν προοπτικές εξόδου από τη σημερινή φάση παρακμής και κρίσης και γ) τι είδους ζητήματα θα έπρεπε να αναδυθούν στο προσκήνιο των συζητήσεων.

Καταρχάς, όσον αφορά στους πολιτικούς σχηματισμούς που διεκδικούν την ψήφο μας στις επερχόμενες ευρωεκλογές, έχουμε προεξάρχοντα τα δυο μεγάλα κόμματα με κοινά μεγάλα προβλήματα στο εσωτερικό τους αλλά και γενικότερα: έλλειψη ικανών στελεχών, απόσταση από τον καθημερινό άνθρωπο, αρτηριοσκλήρωση στους μηχανισμούς τους - αναπόφευκτο απότοκο της ηλικίας τους ως κομματικών σχηματισμών -, οικογενειοκρατία που έχει ως αποτέλεσμα οι αρχηγοί τους να έχουν αναδειχθεί βάσει των ‘βαρύγδουπων’ επιθέτων τους και όχι των ικανοτήτων ή των προσωπικοτήτων τους. Εν συνεχεία υπάρχει ένα εκτός τόπου και χρόνου ΚΚΕ, που ζει και επιβιώνει με ονειροπολήσεις αναβίωσης του παλιού ‘καλού’ καιρού που το ‘σιδηρούν παραπέτασμα’ χώριζε στα δυο την Ευρώπη, αφήνοντας να επικρατεί απ’ τη μια ο καπιταλισμός της υπερκατανάλωσης και της εκμετάλλευσης των ‘υπό ανάπτυξη’ χωρών και απ’ την άλλη μια αποτυχημένη στην ‘εφαρμογή’ της ουτοπία που κατέρρευσε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα - ένας πύργος εντός του οποίου φιλοδοξούν να συνεχίσουν να ζουν τα στελέχη του Περισσού, πασχίζοντας με νύχια και με δόντια να κρατήσουν όρθια τα τραπουλόχαρτα. Απ’ την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κάποτε ελπιδοφόρο κόμμα που άφησε επί χρόνια σκανδαλωδώς αναξιοποίητο το αξιότερο στέλεχός του, που έφυγε χθες από τη ζωή, ενδίδοντας στον πειρασμό του ‘εύκολου’, καιροσκοπικού αριστερισμού σε βάρος μιας πιο ευρωπαϊκής, αξιοπρεπούς, συνεπούς και, γιατί όχι, οικολογικής προσέγγισης. Καταλήγοντας να χρίσει πρόεδρο ένα νεαρό κομματικό ‘λουλούδι’ που ‘άνθισε’ στα φυτώριά του, ως έσχατο ‘καρότο’ προσέλκυσης των τελευταίων του υποστηρικτών: της νεολαίας, μιας νεολαίας αποπροσανατολισμένης, οπισθοδρομικής ενίοτε, ανέτοιμης κι αμήχανης μπροστά στο ρόλο της - ρόλο που της επέβαλε ετσιθελικά ο ΣΥΡΙΖΑ - ως εμπροσθοφυλακής της Αριστεράς. Στην άλλη άκρη του πολιτικοκομματικού φάσματος έχουμε τον ΛΑΟΣ, που εκμεταλλεύεται με τον πονηρότερο - δηλαδή καλύτερο για τους ίδιους - δυνατό τρόπο την επιθυμία πολλών συμπολιτών μας να βρουν πρόσφορους αποδιοπομπαίους τράγους για τα σημερινά κακώς κείμενα στα πρόσωπα αυτών που παρότι δε φταίνε δε μπορούν και να αντιδράσουν σε οιαδήποτε επίθεση: των μεταναστών δηλαδή, μια και οι χιλιάδες φοροφυγάδες μεγαλοεισοδηματίες, παρανομούντες εργοδότες και άλλοι εντελώς γηγενείς υπαίτιοι αποτελούσαν ανέκαθεν σαφώς δυσκολότερους στόχους. Υπάρχει και η ανερχόμενη δύναμη που λέγεται Οικολόγοι Πράσινοι, οι οποίοι θα έλεγα ότι πάσχουν από μια έλλειψη πολιτικού περιεχομένου στις θέσεις τους, από μια απουσία βαθέως πολιτικού στίγματος στις απόψεις τους, οι οποίες κατά τα άλλα βρίσκουν μεγάλη και αξιόλογη απήχηση. Αν κατάφερναν να προσδώσουν στη ρητορική τους μεγαλύτερο πολιτικό βάθος, θα έχαιραν νομίζω ακόμη μεγαλύτερης αναγνώρισης και αποδοχής.

Όσον αφορά σε συγκεκριμένους πολιτικούς που θα μπορούσαν να αλλάξουν το παρόν τοπίο, δε βλέπω κάποιους να ξεχωρίζουν. Μερικοί που ενδεχομένως θα είχαν κάτι περισσότερο να πουν ή να προσφέρουν φαίνονται, ιδίως στα δυο μεγάλα κόμματα, μπλεγμένοι και εγκλωβισμένοι στους πολυπλόκαμους μηχανισμούς και την αυστηρή ιεραρχία των κομμάτων τους. Και όσοι από τα άλλα, μικρότερα κόμματα θα άξιζαν την προσοχή μας δεν διαθέτουν ούτε τα χρήματα ούτε τις διασυνδέσεις με το μιντιακό κατεστημένο για να ακουστούν, οπότε κι εκεί το τοπίο παραμένει θολό.

Αναφορικά με τα ζητήματα που θα έπρεπε να συζητούνται, νομίζω ότι υπάρχουν πολλά που μένουν επιμελώς εκτός ημερήσιας διάταξης, όπως το περιβάλλον και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η ανεργία και η απασχόληση, ο πολιτισμός και η παιδεία - και όταν λέω παιδεία δεν εννοώ τις ‘τομές’ που υπόσχεται το ΠΑΣΟΚ ούτε την ‘tabula rasa’ του υπουργού Σπηλιωτόπουλου, αλλά μια συγκροτημένη επανεκτίμηση του που βρισκόμαστε, από που ξεκινήσαμε για να βρεθούμε εδώ που βρισκόμαστε και προς τα που θέλουμε να κατευθυνθούμε. Ακόμα και όταν συζητούνται αυτά τα ζητήματα επικρατεί δυστυχώς ο κομματικός, προκατασκευασμένος στα κομματικά εργαστήρια λόγος σε βάρος ουσιαστικών, ανοιχτών, ρηξικέλευθων τοποθετήσεων. Κάτι που μας ξαναφέρνει στην αφετηρία: στα σημερινά κόμματα και στην ανάγκη ραγδαίων αλλαγών τόσο εντός τους όσο και στο ευρύτερο τοπίο.