Η χώρα των ηρώων

Μεγάλα λόγια μετά δακρύων από τον Αλέκο Αλαβάνο για τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη στην κηδεία του χθες. Πόσο οικεία όλα αυτά σε μια Ελλάδα στην οποία κατά παράδοση οι καλύτεροι, όσο βρίσκονται εν ζωή, μένουν αναξιοποίητοι, φθονούνται, περιθωριοποιούνται, για να έρθει η στιγμή της μεγάλης, ‘εκ του ασφαλούς’ αναγνώρισης όταν δε βρίσκονται πια στη ζωή. Τότε μπορεί να ξεκινήσει η γνώριμη σε όλους διαδικασία ηρωοποίησης, να διαβαστούν από χαρτιά που τα κρατούν χέρια τρεμάμενα μεγάλα λόγια που δεν κοστίζουν τίποτα, να τιμηθεί η μνήμη του εκλιπόντος που δεν τιμόταν όσο βρισκόταν εν ζωή με χίλιες δυο επινοήσεις των πολυμήχανων σε κάτι τέτοια εναπομεινάντων ‘συντρόφων’ ή ‘συναγωνιστών’. Και η παραγωγή ηρώων, ανθρώπων ανεκτίμητων όσο ζούσαν διότι δεν ταίριαζαν, ξένιζαν με τις στάσεις τους και τις ιδέες τους, καλά κρατεί. Είμαστε, αν μη τι άλλο, εξπέρ στις εκδηλώσεις μνήμης. Αφού τους θάβουμε όσο ακόμη βρίσκονται στη ζωή, όταν φύγουν πια από ‘κοντά’ μας – τα εισαγωγικά διότι ξέρουμε καλά ότι ποτέ δεν τους επιτρέψαμε να βρεθούν κοντά μας – απελευθερωμένοι από την ενοχλητική, εκνευριστική παρουσία τους, μπορούμε να βαδίσουμε τον γνώριμό μας δρόμο της μετριότητας, της παρεοκρατίας, χωρίς άλλες παρεμβολές. Οι άξιοι αυτού του τόπου μοιάζουν λίγο με τους μεγάλους ζωγράφους άλλων τόπων: αναγνωρίζονται μόνο μετά θάνατον. Άλλους τους οδηγούμε με προσεκτικά βηματάκια, επιμελώς, συστηματικά στην αυτοκτονία, όπως τον Συκουτρή. Άλλους πάλι, που στάθηκαν αρκετά έξυπνοι ώστε να μείνουν μακριά από την ηρωοποιό πατρίδα, όπως ο Καστοριάδης, τους ‘τιμωρούμε’ για τη μεγάλη αυτή αναίδειά τους αγνοώντας τους ‘επιδεικτικά’ και μετά θάνατον. Κάποιους άλλους, όπως τον Λαμπράκη, απλώς τους δολοφονούμε, για να τελειώνουμε μαζί τους μια ώρα αρχύτερα. Και άλλους, όπως τον Παπαγιαννάκη, τους αφήνουμε να αργοσβήσουν στο περιθώριο, μέχρι να έρθει η στιγμή των μεγάλων λόγων που θα εκτοξεύσουμε εναντίον τους με τρεμάμενη φωνή για να σώσουμε τις ψυχές μας κι από τις όποιες αδιόρατες ενοχές. Και η ζωή συνεχίζεται.