Μια κριτική απ' τα παλιά

Σήμερα λόγω βροχής (ξέρω, άθλια δικαιολογία) δεν πήγα στην πλατεία (πλέον έτσι λέμε την πλατεία Συντάγματος με τους συναδέλφους που πήγαμε χτες εκεί μαζί με άλλους αγανακτισμένους). Θα πάω όμως αύριο. Σήμερα μη έχοντας τι άλλο να κάνω, περιδιαβαίνοντας το ίντερνετ, έπεσα πάνω σε διάφορους επικριτές της όλης κινητοποίησης. Μιλάνε για αμήχανα, ασυντόνιστα πλήθη, απουσία στόχων, έλλειψη αποτελεσματικότητας και σαφών, 'ρεαλιστικών' αιτημάτων. Το αίτημα νομίζω μιας τόσο μαζικής, μιας τόσο αυθόρμητης κινητοποίησης θα μπορούσε να είναι στην εποχή αυτή ένα μόνο: άμεση δημοκρατία. Ή, αν θέλετε, αλλαγή μοντέλου διακυβέρνησης, πολιτικού συστήματος. Στο σημείο αυτό φαντάζομαι κάποιον από τους επικριτές να ρωτά, με έναν ελαφρώς ειρωνικό τόνο: 'πολύ ωραία, άμεση δημοκρατία, μια χαρά ακούγεται, αλλά πώς ακριβώς σκοπεύετε να την επιτύχετε'; Ομολογώ ότι σε μια τέτοια ερώτηση θα απαντούσα αόριστα, παραπέμποντας πιθανότατα στις δυνατότητες που παρέχει το ίντερνετ για μια πιο συμμετοχική δημοκρατία. Όπως και να 'χει, ο επικριτής μου θα 'χε βγει νικητής. Παρομοίως, νομίζω ότι αν κάποιος έκανε σ' εκείνα τα κακοντυμένα, εξεγερμένα πλήθη, κατακαλόκαιρο του 1789 στο Παρίσι, την ανάλογη ερώτηση - 'πολύ ωραία, θέλετε κατάργηση της βασιλείας, θέλετε ελευθερία-ισότητα-αδελφότητα, μια χαρά μου φαίνονται, πώς ακριβώς σκοπεύετε να τα πετύχετε;' - θα έβγαινε ακόμα πιο άνετα νικητής. Βλέπετε, όσους βγήκαν τότε στα παρισινά βουλεβάρτα, αγανακτισμένοι κι αυτοί, όχι από την παράδοση άνευ όρων της χώρας τους σε διεθνείς τοκογλύφους, όχι από την παράδοση άνευ όρων των πολιτικών τους σε μικροπολιτικά συμφέροντα, αλλά από ένα τρομερό χάσμα μεταξύ του πώς ζούσαν οι ίδιοι και η παρισινή αριστοκρατία με προεξάρχοντες τους βασιλείς, θα τους έφερνε σε εξίσου, αν όχι περισσότερο, δύσκολη θέση. (Αγράμματοι άνθρωποι ήταν, που ζούσαν περιορισμένοι στην πόλη τους δίχως ίντερνετ, δίχως τηλεόραση, δίχως ιδέα του τι μπορεί να συνέβαινε λίγο πέρα απ' τη γειτονιά τους.) Όμως φαίνεται δεν βρέθηκαν πολλοί να κάνουν τέτοιες 'αναχαιτιστικές' ερωτήσεις ή, αν βρέθηκαν, δεν τους πολυδόθηκε σημασία. Σε τέτοιες απρόβλεπτες, άνευ προηγουμένου λαϊκές κινητοποιήσεις, που δυσκολεύουν τους όποιους 'σκεπτικιστές' - όπως δυσκολεύουν ένα συνάδελφο του ΚΚΕ στη δουλειά, που δεν χωράνε στα θεωρητικά του σχήματα, στις προκατασκευασμένες και πολύ συγκεκριμένες κατηγορίες κινητοποιήσεων που ξέρει και εμπιστεύεται -, πάντα θα βρεθούν κάποιοι να ρωτήσουν 'ε και;'. Πάντα θα βρεθούν κάποιοι που θα σπεύσουν να 'αποδομήσουν' την όποια κινητοποίηση σαν αναποτελεσματική, ασυνάρτητη, απρόσωπη. Όσο πιο αιφνιδιαστική αυτή η κινητοποίηση, τόσο περισσότερο θα νιώσουν υποχρεωμένοι να υπερασπιστούν, ασυνείδητα ενδεχομένως, την παλιά τάξη πραγμάτων, να απορρίψουν το καινούργιο που βλέπουν να γεννιέται μπροστά στα μάτια τους, για να μπορέσουν να επιστρέψουν στην σιγουριά των γνώριμών τους καταστάσεων, κινητοποιήσεων, φαινομένων. Παρ' όλα αυτά, κάτι καινούργιο γεννιέται στις πλατείες της Ελλάδας. Κάτι που κανείς δεν ξέρει, και δε θα 'πρεπε να ξέρει, πώς θα εξελιχθεί, που θα οδηγήσει. Αύριο θα είμαι στην πλατεία. Εκεί θα ψάξουμε να δούμε τι θα κάνουμε, τι μπορούμε να κάνουμε. Προσκαλώ τους επικριτές αυτής της έκρηξης να 'ναι κι οι ίδιοι εκεί.