1 Φεβ 2009

Κακίες

Ξεφυλλίζοντας όπως έλεγα αυτές τις μέρες το Δοκίμιο για την Αμερική του Γιώργου Θεοτοκά, έπεσα και πάνω στις εντυπώσεις του από τα αμερικανικά πανεπιστήμια. Και κάπου μ’ έπιασε στεναχώρια, συγκρίνοντας μελαγχολικά τα αμερικανικά πανεπιστήμια όπως τα περιέγραφε με τα σημερινά ελληνικά των κομματικών νεολαιών, των καταλήψεων και εγκαταλείψεων. Το Πανεπιστήμιο στην Αμερική είναι ένας θεσμός με πολύ πλατύτερο περιεχόμενο παρά στην Ευρώπη, λέει ο Θεοτοκάς. Είναι μια οργανωμένη κοινότητα, όπου, κατά μέγα μέρος, κατοικούν οι φοιτητές. Πολύ συχνά το κτιριακό και φυσικό του περίγυρο είναι αληθινά ωραίο, κατάλληλο για να δίνει χαρά στην ψυχή κι ισορροπία στο μυαλό. Περιέχει μιαν εκκλησία που τη χρησιμοποιούν όλα τα χριστιανικά δόγματα, ένα ή περισσότερα θέατρα, μουσεία, βιβλιοθήκες, ορχήστρες, χορωδίες, αίθουσες για διαλέξεις και για εκθέσεις, λέσχες, στάδια, γυμνάσια, πάρκα. Η ακτινοβολία του είναι μεγάλη. Είναι κέντρο πνευματικής και καλλιτεχνικής κίνησης όχι μόνο για τους σπουδαστές του, μα και για την πόλη όπου εδρεύει.

Η σχέση των καθηγητών και των φοιτητών είναι φιλική, συντροφική. Δεν είναι σπάνιο να τους δει κανείς να παίζουν μαζί σαν συνομήλικοι. Φαίνεται πως το ιδανικό των οργανισμών αυτών δεν είναι να επιβάλουν στους τροφίμους τους, από καθέδρας, ιδέες και τρόπους του σκέπτεσθαι, αλλά να πλουτίσουν την ατομικότητά τους και να της δώσουν τα μέσα ν’ αναπτύξει την πρωτοβουλία της στον κόσμο του πνεύματος και, επίσης, στην περιοχή της κοινωνικής δράσης. Το Πανεπιστήμιο δεν είναι μονάχα εκπαιδευτήριο, αλλά και μια μικρή πρότυπη πόλη, σαν πρόπλασμα της μεγάλης κοινωνίας όπου πρόκειται να ζήσουν οι νέοι. Είναι όμως ένα πρόπλασμα εξαιρετικά ευχάριστο κι αγαπητό, που το αναπολούν σ’ όλην τη ζωή τους με νοσταλγία, το παρακολουθούν με στοργή κι είναι πάντα πρόθυμοι να του προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και την οικονομική τους ενίσχυση, αν μπορούν.

Για σταθείτε όμως. Ξάφνου συνειδητοποίησα ότι με μικρές μόνον αλλαγές όλα αυτά ισχύουν ΚΑΙ για τα σημερινά ελληνικά πανεπιστήμια. Το Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα λοιπόν είναι ένας θεσμός με πολύ πλατύτερο περιεχόμενο παρά στην Ευρώπη. Είναι μια οργανωμένη κοινότητα, όπου, κατά μέγα μέρος, κατοικούν διάφοροι κατά καιρούς καταληψίες. Πολύ συχνά το κτιριακό και φυσικό του περίγυρο είναι αληθινά άσχημο, κατάλληλο για να χαρίζει μιζέρια στην ψυχή κι ανισορροπία στο μυαλό. Περιέχει εγκαταστάσεις που τις χρησιμοποιούν όλα τα κομματικά δόγματα για τις νεολαίες τους, ένα ή περισσότερα θέατρα των μαχών όταν γίνονται ταραχές, μουσεία στα οποία θαυμάζουμε τον θεσμό του ασύλου, βιβλιοθήκες, χορωδίες φοιτητών που φωνάζουν για τα «δίκαια αιτήματά τους», αίθουσες για διαλέξεις και για εκθέσεις, κομματικές λέσχες, στάδια, γυμνάσια, πάρκα. Η ακτινοβολία του είναι μεγάλη. Είναι κέντρο πνευματικής και καλλιτεχνικής κίνησης αλλά και διακίνησης ουσιών – άσυλο γαρ – όχι μόνο για τους σπουδαστές του, μα και για την πόλη όπου εδρεύει.

Η σχέση των καθηγητών και των φοιτητών παραείναι φιλική, συντροφική μέχρι αηδίας. Δεν είναι σπάνιο να τους δει κανείς να παίζουν ξύλο. Φαίνεται πως το ιδανικό των οργανισμών αυτών δεν είναι να επιβάλουν στους τροφίμους τους, από καθέδρας, ιδέες και τρόπους τους σκέπτεσθαι, αλλά να πλουτίσουν την ατομικότητά τους και να της δώσουν τα μέσα ν’ αναπτύξει την πρωτοβουλία της στον κόσμο της κομματοκρατίας, της διαπλοκής και των εύκολων διαδηλώσεων και, επίσης, στην περιοχή της κομματικής δράσης. Το Πανεπιστήμιο δεν είναι μονάχα εκπαιδευτήριο, αλλά και μια μικρή πρότυπη πόλη, σαν πρόπλασμα της μεγάλης κοινωνίας όπου πρόκειται να ζήσουν οι νέοι. Είναι όμως ένα πρόπλασμα εξαιρετικά ευχάριστο κι αγαπητό, που το αναπολούν σ’ όλην τη ζωή τους με νοσταλγία, το παρακολουθούν με στοργή κι είναι πάντα πρόθυμοι να του προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και την οικονομική τους ενίσχυση, αν μπορούν.

12 σχόλια:

Odysseas είπε...

Ο Θεοτοκάς πρέπει να ήταν ανθέλληνας, γιατί ως γνωστόν έχουμε τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Κι εμείς έχουμε και άσυλο (ανιάτων) που δεν έχουν οι αμερικάνοι. Ακούς εκεί να κυκλοφορεί το campus security μέσα στο πανεπιστήμιο χωρίς να πάρει άδεια από τον πρύτανη, τον εισαγγελέα, τον υπουργό παιδείας, μην πω και τον πρόεδρο της Αμερικής... Α, ξέχασα και τους εκπροσώπους της νεολαίας των δημοκρατικών και των ρεπουμπλικάνων...

Σήμερα πάντως έχεις βαλθεί να χτυπάς όπου πονάει!

gerasimos είπε...

Odysseas ημέρα μεγάλης βαρεμάρας η σημερινή και είπα να... εκτονωθώ λίγο.

αθεόφοβος είπε...

Σκέψου δε και πόσα χρόνια πριν τα έγραφε αυτά ο Θεοτοκάς!

gerasimos είπε...

αθεόφοβος η πρώτη έκδοση του Δοκιμίου για την Αμερική χρονολογείται από το 1954, πριν 55 χρόνια δηλαδή...

elli_auth είπε...

πέρα από τις συζητήσεις για το άσυλο, τους security κ.ο.κ, κάπου πρέπει να "χωρέσουν" κι όλοι αυτοί(καθηγητές και φοιτητές) που, παρά τις έντονες αντιξοότητες, αγωνίζονται(κυριολεκτικά) να μορφωθούν και μορφώσουν..αυτοί που απέχουν συνειδητά από συνδικαλισμούς, χρηματισμούς, οικογενειοκρατίες, φοιτητικές παρατάξεις..

gerasimos είπε...

elli_auth μπορούν όμως τελικά να αγωνιστούν πραγματικά αυτοί που λες απέχοντας ταυτόχρονα από συνδικαλισμούς, χρηματισμούς, οικογενειοκρατίες, φοιτητικές παρατάξεις; Ή μήπως κάποια στιγμή αναγκάζονται να σηκώσουν τα χέρια ψηλά και να ρίξουν νερό στο κρασί τους;

Locus Publicus είπε...

Είσαι πολύ επιεικής με τα ελληνικά πανεπιστήμια φίλε Γεράσιμε. Η ωμή αλήθεια είναι πως η δημόσια χρηματοδότησή τους θα πρέπει να σταματήσει αμέσως, μέχρι να λυθούν τα Ασυλα, τα Κομματικά, τα "χτισίματα", και όλα τα άλλα γραφικά. Εφόσον τα πληρώνουν όλοι οι Ελληνες (αυτό σημαίνει δημόσια χρηματοδότηση), τότε ας τους δωθεί και γνώμη. Δεν γνωρίζω αν η τελευταία Tabula Rasa προβλέπει κάτι τέτοιο.

elli_auth είπε...

θα σου πω σε λίγα χρόνια!
βλέποντας ρεαλιστικά τα πράγματα-σχεδόν ωμά- διαπιστώνω ότι όσοι διαλέγουν το "δύσβατο μονοπάτι" πληρώνουν το κόστος(ψυχολογικό & οικονομικό), για παράδειγμα κάποιοι αξιόλογοι καθηγητές-επιστήμονες μπορεί να μείνουν στη θέση του επίκουρου καθηγητή για χρόνια ή για πάντα, ενώ κάποιοι φοιτητές μπορεί να μην γίνουν δεκτοί στα μεταπτυχιακά των "συγγενών"...ε και? υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι, απλά χρειάζεται να διανύσεις διπλάσια απόσταση.
είναι αυτονόητο ότι θα έπρεπε και θα ήθελα να είναι αλλιώς, αλλά..

gerasimos είπε...

Locus Publicus η tabula rasa βρίσκεται μέσα στα κεφάλια πολλών συμπατριωτών μας, που αν τους μιλήσεις για κατάργηση του ασύλου ή απομάκρυνση των κομματικών νεολαιών από τα πανεπιστήμια σε κοιτούν σαν εξωγήινο.

elli_auth όντως ζούμε σε μια μικρή χώρα αλλά των μεγάλων αποστάσεων...

maximus είπε...

Κακίες, κακίες, αλλά να λέγονται από όλο και πιο πολλούς και καθημερινά, γιατί δυστυχώς δε φαίνεται φως στο τούνελ.

gerasimos είπε...

MAXIMUS παρόμοια πράγματα λένε και σκέφτονται, στα μπλογκς και όχι μόνο, κι άλλοι άνθρωποι. Αλλά πόσοι; Eκατό, χίλιοι, πέντε χιλιάδες; Υπάρχουν και άλλα έξι-εφτά εκατομμύρια που ΔΕΝ σκέφτονται: σκέφτονται γι' αυτούς ο παπάς της ενορίας τους, τα τοπικά κομματικά στελέχη, οι πρετεντέρηδες των δελτίων των οκτώ, ο Μάκης και ο Λάκης (για τους πιο 'προχωρημένους'). Οπότε ειλικρινά δεν περιμένω απολύτως τίποτα να αλλάξει όσα κι αν ειπωθούν.

Meropi είπε...

Πόσο δίκιο έχεις Γεράσιμε μου? Με πόνο ψυχής το παραδέχομαι. Και κανένας (αρμόδιος) δεν φαίνεται διατεθειμένος να βάλει το χέρι επί των τύπων των ήλων.